Tengrisaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „{{DISPLAYTITLE:''Tengrisaurus''}} <small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Marcin Szermański | |} </small> ---- ...”)
 
m (Averianov i in., 2025)
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Tengrisaurus''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Tengrisaurus''}}
−
<small>
+
{{Opis
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor = [[Marcin Szermański]]
−
| Autor:
+
|Korekta = [[Paweł Konarzewski]]
−
| Korekta:
+
|nazwa = ''Tengrisaurus'' (tengrizaur)
−
|-
+
|długość = 12,3 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref>
−
| [[Marcin Szermański]]
+
|wysokość = 2,8 m (w barkach) <ref name = "Molina-Larramendi"></ref>
−
 
+
|masa = 3,9 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
−
|  
+
|dieta = roślinożerny
−
|}
+
|miejsce = [[Rosja]] - Buriacja
−
</small>
 
−
 
 
−
----
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
−
! colspan=2 | ''Tengrisaurus'' (tengrizaur)
 
−
|-
 
−
! '''Długość''':
 
−
| ? m
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| ? t
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[Rosja]] - Buryatia
 
−
 
 
 
<small>([[formacja]] [[Murtoi]])</small>
 
<small>([[formacja]] [[Murtoi]])</small>
−
|-
+
|czas = {{Występowanie|137.1|132.6}}
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
+
<small>[[wczesna kreda]] ([[walanżyn]])</small>
−
| <small>[[wczesna kreda]]</small>
+
|systematyka =
−
|-
+
[[Dinosauria]]
−
! '''Systematyka'''
 
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Saurischia]]
 
[[Saurischia]]
Linia 40: Linia 20:
  
 
[[Sauropoda]]
 
[[Sauropoda]]
−
 
−
[[Eusauropoda]]
 
−
 
−
[[Neosauropoda]]
 
  
 
[[Macronaria]]
 
[[Macronaria]]
−
 
−
[[Titanosauriformes]]
 
  
 
[[Somphospondyli]]
 
[[Somphospondyli]]
Linia 54: Linia 28:
  
 
[[Lithostrothia]]
 
[[Lithostrothia]]
−
|}
 
  
 +
[[Colossosauria]]
 +
|grafika = Epachthosaurus skeleton mount.jpg
 +
|podpis = Zrekonstruowany szkielet ''Epachthosaurus''. ''Tengrisaurus'' mógł wyglądać podobnie.[https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Epachthosaurus_skeleton_mount.jpg]
 +
|PorównanieGrupa =
 +
|PorównanieDługość =
 +
|mapa =
 +
}}
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Tengrisaurus'' to [[wczesna kreda|wczesnokredowy]] tytanozaur żyjący na terenie południowej [[Rosja|Rosji]]. Autorzy opisu tego dinozaura - Alexander Averianov i Pavel Skutschas - uważają go za przedstawiciela [[klad]]u [[Lithostrotia]] i stawiają go między ''[[Rapetosaurus]] krausei'' a ''[[Trigonosaurus]] pricei''.
+
''Tengrisaurus'' to [[wczesna kreda|wczesnokredowy]] tytanozaur żyjący na terenie południowej [[Rosja|Rosji]]. Od pozostałych [[Titanosauria|tytanozaurów]] różni się budową kręgów ogonowych.
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
 
[[Holotyp]]:
 
[[Holotyp]]:
−
 
 
Osobnik ZIN PH 7/13 to przedni [[kręg]] ogonowy.
 
Osobnik ZIN PH 7/13 to przedni [[kręg]] ogonowy.
−
 
 
Materiał przypisany:
 
Materiał przypisany:
−
 
 
Osobnik ZIN PH 14/13 to przedni kręg ogonowy; ZIN PH 8/13 to środkowy kręg ogonowy.
 
Osobnik ZIN PH 14/13 to przedni kręg ogonowy; ZIN PH 8/13 to środkowy kręg ogonowy.
 +
Averianov i in. (2021) przypisali do ''Tengrisaurus'' kolejny przedni kręg ogonowy o numerze katalogowym BM 38/7120. W 2025 roku Averianov i współpracownicy opisali tylny kręg szyjny (ZIN PH 31/13) należący do omawianego rodzaju.
 +
Powyższe skamieniałości zostały odnaleziono nad jeziorem Gusinoe, a dokładnie na jego zachodnim brzegu - niemal w połowie drogi od Gusinoe Ozero a Baraty. Cały obszar mieści się w obrębie Mogoito, Buriacja.
  
−
Powyższe skamieniałości zostały odnaleziono nad jeziorem Gusinoe, a dokładnie na jego zachodnim brzegu - niemal w połowie drogi od Gusinoe Ozero a Baraty. Cały obszar mieści się w obrębie Mogoito, Buryatia.
+
==Wiek==
 +
Pokłady skalne ([[formacja]] [[Murtoi]]), w których spoczywały jego nieliczne skamieniałości, a więc 3 kręgi ogonowe, stanowią przedmiot dyskusji na temat ich wieku. W literaturze pojawiają się przedziały [[barrem]] - [[apt]], ale wiadome jest, że (o ile szczątki należą do jednego i tego samego zwierzęcia) te widełki nie wchodzą w grę z prozaicznej przyczyny - pojedynczy osobnik nie mógł żyć na przestrzeni milionów lat. Według Averianova i współautorów (2022) [[formacja]] [[Murtoi]] jest znacznie starsza niż dotychczas sądzono, a jej skały są datowane na [[walanżyn]]. Zatem można uznać, że ''Tengrisaurus'' jest najstarszym znanym tytanozaurem należącym do grupy [[Colossosauria]] (Averianov i in., 2025).
  
−
==Wiek==
+
==Systematyka==
−
Pokłady skalne ([[formacja]] [[Murtoi]]), w których spoczywały jego nieliczne skamieniałości, a więc 3 kręgi ogonowe, stanowią przedmiot dyskusji na temat ich wieku. W literaturze pojawiają się przedziały [[barrem]] - [[apt]], ale wiadome jest, że (o ile szczątki należą do jednego i tego samego zwierzęcia) te widełki nie wchodzą w grę z prozaicznej przyczyny - pojedynczy osobnik nie mógł żyć na przestrzeni milionów lat.
+
Autorzy opisu tego dinozaura - Alexander Averianov i Pavel Skutschas - uważają go za przedstawiciela [[klad]]u [[Lithostrotia]] i stawiają go między ''[[Rapetosaurus]] krausei'' a ''Trigonosaurus pricei''. Averianov i współpracownicy (2021) po opisaniu nowego kręgu ogonowego uznali ''Tengrisaurus'' za przedstawiciela Colossosauria. Taki sam rezultat w analizie filogenetycznej otrzymali również Averianov i in. (2025).
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 78: Linia 58:
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
! ''Tengrisaurus''
+
|{{V| ''Tengrisaurus''}}
 
| {{Kpt|Averianov}} i {{Kpt|Skutschas}}, [[2017]]
 
| {{Kpt|Averianov}} i {{Kpt|Skutschas}}, [[2017]]
 
|-
 
|-
−
! ''T. starkovi''
+
|{{V| ''T. starkovi''}}
−
| {{Kpt|Averianov}} i {{Kpt|Skutschas}}, 2017
+
| {{Kpt|Averianov}} i {{Kpt|Skutschas}}, [[2017]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
Averianov, A. & Skutschas, P. (2017) A new lithostrotian titanosaur (Dinosauria, Sauropoda) from the Early Cretaceous of Transbaikalia, Russia. Biological Communications, vol. 62 no. 1. [https://biocomm.spbu.ru/article/view/4/9]
+
Averianov, A. & Skutschas, P. (2017) "A new lithostrotian titanosaur (Dinosauria, Sauropoda) from the Early Cretaceous of Transbaikalia, Russia". Biological Communications, vol. 62 no. 1. [https://biocomm.spbu.ru/article/view/4/9]
−
</small>
+
 
 +
Averianov, A. O., Sizov, A. V., Grigoriev, D. V., Kolchanov, V. V., & Skutschas, P. P. (2025). "A sauropod ''Tengrisaurus starkovi'' from the Lower Cretaceous of Transbaikalia, Russia, and Asiatic origin of Titanosauria". Cretaceous Research 106271. [[doi:10.1016/j.cretres.2025.106271]]
 +
 
 +
Averianov, A. O., Sizov, A. V., Grigoriev, D. V., Pestchevitskaya, E. B., Vitenko, D. D., & Skutschas, P. P. (2022). "New data on dinosaurs from the Lower Cretaceous Murtoi Formation of Transbaikalia, Russia". Cretaceous Research, 138, 105287. [[doi:10.1016/j.cretres.2022.105287]]
 +
 
 +
Averianov, A. O., Sizov, A. V., & Skutschas, P. P. (2021). "Gondwanan affinities of ''Tengrisaurus'', Early Cretaceous titanosaur from Transbaikalia, Russia (Dinosauria, Sauropoda)". Cretaceous Research, 122, 104731. [[doi:10.1016/j.cretres.2020.104731]]
 +
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 100: Linia 86:
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
−
[[Kategoria:Do poprawy - zajęte]]
+
[[Kategoria:Walanżyn]]

Aktualna wersja na dzień 15:46, 27 lis 2025

Autor: Marcin Szermański
Korekta: Paweł Konarzewski

Tengrisaurus (tengrizaur)
Długość 12,3 m [1]
Wysokość 2,8 m (w barkach) [1]
Masa 3,9 t [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce Rosja - Buriacja

(formacja Murtoi)

Czas
252 201,4 143,1
66

wczesna kreda (walanżyn)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Macronaria

Somphospondyli

Titanosauria

Lithostrothia

Colossosauria

Epachthosaurus skeleton mount.jpg
Zrekonstruowany szkielet Epachthosaurus. Tengrisaurus mógł wyglądać podobnie.[1]

Wstęp

Tengrisaurus to wczesnokredowy tytanozaur żyjący na terenie południowej Rosji. Od pozostałych tytanozaurów różni się budową kręgów ogonowych.

Materiał kopalny

Holotyp: Osobnik ZIN PH 7/13 to przedni kręg ogonowy. Materiał przypisany: Osobnik ZIN PH 14/13 to przedni kręg ogonowy; ZIN PH 8/13 to środkowy kręg ogonowy. Averianov i in. (2021) przypisali do Tengrisaurus kolejny przedni kręg ogonowy o numerze katalogowym BM 38/7120. W 2025 roku Averianov i współpracownicy opisali tylny kręg szyjny (ZIN PH 31/13) należący do omawianego rodzaju. Powyższe skamieniałości zostały odnaleziono nad jeziorem Gusinoe, a dokładnie na jego zachodnim brzegu - niemal w połowie drogi od Gusinoe Ozero a Baraty. Cały obszar mieści się w obrębie Mogoito, Buriacja.

Wiek

Pokłady skalne (formacja Murtoi), w których spoczywały jego nieliczne skamieniałości, a więc 3 kręgi ogonowe, stanowią przedmiot dyskusji na temat ich wieku. W literaturze pojawiają się przedziały barrem - apt, ale wiadome jest, że (o ile szczątki należą do jednego i tego samego zwierzęcia) te widełki nie wchodzą w grę z prozaicznej przyczyny - pojedynczy osobnik nie mógł żyć na przestrzeni milionów lat. Według Averianova i współautorów (2022) formacja Murtoi jest znacznie starsza niż dotychczas sądzono, a jej skały są datowane na walanżyn. Zatem można uznać, że Tengrisaurus jest najstarszym znanym tytanozaurem należącym do grupy Colossosauria (Averianov i in., 2025).

Systematyka

Autorzy opisu tego dinozaura - Alexander Averianov i Pavel Skutschas - uważają go za przedstawiciela kladu Lithostrotia i stawiają go między Rapetosaurus krausei a Trigonosaurus pricei. Averianov i współpracownicy (2021) po opisaniu nowego kręgu ogonowego uznali Tengrisaurus za przedstawiciela Colossosauria. Taki sam rezultat w analizie filogenetycznej otrzymali również Averianov i in. (2025).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Tengrisaurus znaczy "jaszczur Tengri". Tengri był głównym przywódcą w mitologii mongolsko-tureckiej, z kolei epitet gatunkowy starkovi honoruje Alexeya Starkova za jego wkład w pracę nad wczesnokredowymi kręgowcami z Transbaikalii.

Spis gatunków

Tengrisaurus Averianov i Skutschas, 2017
T. starkovi Averianov i Skutschas, 2017

Bibliografia

Averianov, A. & Skutschas, P. (2017) "A new lithostrotian titanosaur (Dinosauria, Sauropoda) from the Early Cretaceous of Transbaikalia, Russia". Biological Communications, vol. 62 no. 1. [2]

Averianov, A. O., Sizov, A. V., Grigoriev, D. V., Kolchanov, V. V., & Skutschas, P. P. (2025). "A sauropod Tengrisaurus starkovi from the Lower Cretaceous of Transbaikalia, Russia, and Asiatic origin of Titanosauria". Cretaceous Research 106271. doi:10.1016/j.cretres.2025.106271

Averianov, A. O., Sizov, A. V., Grigoriev, D. V., Pestchevitskaya, E. B., Vitenko, D. D., & Skutschas, P. P. (2022). "New data on dinosaurs from the Lower Cretaceous Murtoi Formation of Transbaikalia, Russia". Cretaceous Research, 138, 105287. doi:10.1016/j.cretres.2022.105287

Averianov, A. O., Sizov, A. V., & Skutschas, P. P. (2021). "Gondwanan affinities of Tengrisaurus, Early Cretaceous titanosaur from Transbaikalia, Russia (Dinosauria, Sauropoda)". Cretaceous Research, 122, 104731. doi:10.1016/j.cretres.2020.104731

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press.
Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Tengrisaurus&oldid=37263”