Kategoria:Stratygrafia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Nowe datowanie, wg GSSP table 2011)
(→‎Tabela stratygraficzna na podstawie http://www.stratigraphy.org/upload/GSSP_table2011.pdf)
Linia 17: Linia 17:
 
|-
 
|-
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|pleistocene}}" rowspan="4" | [[plejstocen]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|pleistocene}}" rowspan="4" | [[plejstocen]]
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|tarantian}}" | [[tarantian]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''0,126 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|tarantian}}" | [[tarant]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''0,126 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|ionian}}" | [[ionian]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''0,781 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|ionian}}" | [[ion]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''0,781 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|calabrian}}" | [[kalabr]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''1,806 Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|calabrian}}" | [[kalabr]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''1,806 Ma''</small></div>
Linia 121: Linia 121:
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|hettangian}}" | [[hettang]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''199,6 (± 0,6) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|hettangian}}" | [[hettang]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''199,6 (± 0,6) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| rowspan="7" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|triassic}}" | [[Trias]]
+
| rowspan="7" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|triassic}}" | [[trias]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper triassic}}" rowspan="3" | [[Trias późny|późny trias]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper triassic}}" rowspan="3" | [[Trias późny|późny trias]]
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|rhaetian}}" |[[retyk]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''203,6 (± 1,5) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|rhaetian}}" |[[retyk]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''203,6 (± 1,5) Ma''</small></div>
Linia 166: Linia 166:
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper pennsylvanian}}" rowspan="2" | [[późny pensylwan]]
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper pennsylvanian}}" rowspan="2" | [[późny pensylwan]]
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|gzhelian}}" | [[gżel]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''303,4 (± 0,9) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|gzhelian}}" | [[gżel]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''303,4 (± 0,9) Ma''</small></div>
−
| rowspan="7" align="center" valign="top" | &nbsp;<br />&nbsp;<br />asturyjska<ref name="nazwa_2"/>&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />kruszcogórska<ref name="nazwa_2"/><br />&nbsp;<br />sudecka<ref name="nazwa_2"/><br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />bretońska<ref name="nazwa_2"/>
 
−
| rowspan="7" |
 
−
* Bujny rozkwit roślinności – lądy porastają drzewiaste [[widłaki]], [[kalamit]]y, i [[paprocie nasienne]]. W okresie tym powstają największe złoża [[węgiel kamienny|węgla kamiennego]], od którego (łac. ''carbo'') karbon wziął nazwę. Pojawiają się pierwsze zwierzęta latające ([[owady]]), oraz pierwsze gady – [[kotylozaury]]. Na nowo rozpoczyna się proces łączenia kontynentów, trwa [[Orogeneza hercyńska|orogeneza waryscyjska]] (powstają między innymi góry [[Półwysep Iberyjski|Półwyspu Iberyjskiego]], [[Kornwalia|Kornwalii]], [[Reńskie Góry Łupkowe]], [[Ardeny]], [[Harz]], [[Wogezy]], [[Schwarzwald]], [[Masyw Czeski]], oraz [[Sudety]] i [[Góry Świętokrzyskie]]), i związana z nią wielka regresja morza, osady tego okresu świadczą również o wielkim zlodowaceniu.
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|kasimovian}}" | [[kasimow (geologia)|kasimow]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''307,2 (± 1,0) Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|kasimovian}}" | [[kasimow]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''307,2 (± 1,0) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|middle pennsylvanian}}" | [[środkowy pensylwan]]
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|middle pennsylvanian}}" | [[środkowy pensylwan]]
Linia 191: Linia 188:
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper devonian}}" rowspan="2" | [[dewon późny|późny dewon]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper devonian}}" rowspan="2" | [[dewon późny|późny dewon]]
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|famennian}}" | [[famen]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''374,5 (± 2,6) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|famennian}}" | [[famen]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''374,5 (± 2,6) Ma''</small></div>
−
| rowspan="7" valign="bottom" align="center" |liguryjska<ref name="nazwa_2"/><br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />eryjska<ref name="nazwa_2"/><br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />ardeńska<ref name="nazwa_2"/>
 
−
| rowspan="7" |
 
−
* Trwa erozja wyniesionych wcześniej łańcuchów górskich na północnej półkuli, co owocuje wielkimi pokładami czerwonej barwy zlepieńców i piaskowców. Klimat jest ciepły i suchy. Flora lądowa to [[psylofity]], pierwotne [[paprocie]], [[widłaki]] i [[skrzyp]]y. Pojawiają się pierwsze zwierzęta lądowe: [[stawonogi]] i [[płazy tarczogłowe]]. Na początku okresu trwa [[Regresja morza|regresja morska]], następnie [[Transgresja morza|transgresja]]. Teren obecnej Polski zalany jest przez morze, na powierzchni znajdują się jedynie góry. Osady [[dewon]]u odsłaniają się w [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]]. Pod koniec okresu rozpoczęły się wstępne ruchy górotwórcze [[Orogeneza hercyńska|orogenezy waryscyjskiej]].
 
 
|-
 
|-
 
|style="background:{{Barwa okresu geologicznego|frasnian}}" | [[fran]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''385,3 (± 2,6) Ma''</small></div>
 
|style="background:{{Barwa okresu geologicznego|frasnian}}" | [[fran]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''385,3 (± 2,6) Ma''</small></div>
Linia 200: Linia 194:
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|givetian}}" | [[żywet]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''391,8 (± 2,7) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|givetian}}" | [[żywet]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''391,8 (± 2,7) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|eifelian}}" | [[eifel (geologia)|eifel]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''397,5 (± 2,7) Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|eifelian}}" | [[eifel]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''397,5 (± 2,7) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|lower devonian}}" rowspan="3" | [[dewon wczesny|wczesny dewon]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|lower devonian}}" rowspan="3" | [[dewon wczesny|wczesny dewon]]
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|emsian}}" | [[ems (geologia)|ems]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''407,0 (± 2,8) Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|emsian}}" | [[ems]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''407,0 (± 2,8) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|pragian}}" | [[prag]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''411,2 (± 2,8) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|pragian}}" | [[prag]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''411,2 (± 2,8) Ma''</small></div>
Linia 211: Linia 205:
 
| rowspan="8" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|silurian}}" | [[sylur]]
 
| rowspan="8" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|silurian}}" | [[sylur]]
 
| colspan="3" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|pridoli}}" | [[przydol]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''418,7 (± 2,7) Ma''</small></div>
 
| colspan="3" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|pridoli}}" | [[przydol]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''418,7 (± 2,7) Ma''</small></div>
−
| rowspan="8" align="center" valign="top" | &nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;<br />krakowska<ref name="nazwa_2"/>
 
−
| rowspan="8" |
 
−
* Po [[zlodowacenie|zlodowaceniu]] na przełomie ordowiku i syluru poziom wód podnosi się, następnie wskutek [[orogeneza|orogenez]] znów opada, co doprowadza do wymierania wielu gatunków. Trwają ruchy górotwórcze (jedna z większych faz [[orogeneza kaledońska|orogenezy kaledońskiej]]), którym towarzyszy silny wulkanizm. Powstaje [[Laurazja]]. Florę stanowią na lądzie [[widłaki]] i [[psylofity]], a w morzach [[zielenice]], [[krasnorosty]] i [[sinice]], następuje rozkwit fauny morskiej. Większość obszaru Polski zalana jest przez płytkie morze, w którym powstają [[wapień|wapienie]], [[łupek|łupki]], [[iłowiec (skała osadowa)|iłowce]], [[mułowiec|mułowce]], [[szarogłaz]]y i [[zlepieniec|zlepieńce]].
 
 
|-
 
|-
−
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|ludlow}}" rowspan="2" | [[ludlow (geologia)|ludlow]]
+
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|ludlow}}" rowspan="2" | [[ludlow]]
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|ludfordian}}" | [[ludford]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''421,3 (± 2,6) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|ludfordian}}" | [[ludford]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''421,3 (± 2,6) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
Linia 221: Linia 212:
 
|-
 
|-
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|wenlock}}" rowspan="2" | [[wenlok]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|wenlock}}" rowspan="2" | [[wenlok]]
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|homerian}}" | [[homer (geologia)|homer]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''426,2 (± 2,4) Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|homerian}}" | [[homer]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''426,2 (± 2,4) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|sheinwoodian}}" | [[szejnwud]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''428,2 (± 2,3) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|sheinwoodian}}" | [[szejnwud]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''428,2 (± 2,3) Ma''</small></div>
Linia 235: Linia 226:
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper ordovician}}" rowspan="3" | [[ordowik późny]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|upper ordovician}}" rowspan="3" | [[ordowik późny]]
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|hirnantian}}" | [[hirnant]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''445,6 (± 1,5) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|hirnantian}}" | [[hirnant]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''445,6 (± 1,5) Ma''</small></div>
−
| rowspan="7" align="center" valign="bottom" | takońska<ref name="nazwa_3">Orogeneza kaledońska</ref>
 
−
| rowspan="7" |
 
−
* Trwa transgresja morza, stąd większość osadów tego okresu to głównie morskie utwory piaszczysto-ilaste, takie jak łupki ilaste, piaskowce, wapienie czy margle. Na obszarze dzisiejszej Polski znajduje się płytkie morze. Większość kontynentów południowej półkuli tworzy [[Gondwana|Gondwanę]], według teorii tektoniki płyt dryfującą od równika w kierunku bieguna południowego. Klimat jest ciepły. Na lądzie pojawiają się pierwsze paprotniki. Pod koniec tego okresu Gondwana osiągnęła szerokość polarną (wg teorii tektoniki płyt) i uległa częściowemu zlodowaceniu, nastąpiło również [[masowe wymieranie]] zwierząt ([[wymieranie ordowickie]]). W ordowiku miało miejsce nasilenie [[orogeneza kaledońska|orogenezy kaledońskiej]].
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|katian}}" | [[kat (geologia)|kat]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''455,8 (± 1,6) Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|katian}}" | [[kat]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''455,8 (± 1,6) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|sandbian}}" | [[sandb]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''460,9 (± 1,6) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|sandbian}}" | [[sandb]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''460,9 (± 1,6) Ma''</small></div>
Linia 249: Linia 237:
 
|-
 
|-
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|lower ordovician}}" rowspan="2" | [[ordowik wczesny]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|lower ordovician}}" rowspan="2" | [[ordowik wczesny]]
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|floian}}" | [[flo (geologia)|flo]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''478,6 (± 1,7) Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|floian}}" | [[flo]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''478,6 (± 1,7) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|tremadocian}}" | [[tremadok]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''488,3 (± 1,7) Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|tremadocian}}" | [[tremadok]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''488,3 (± 1,7) Ma''</small></div>
Linia 255: Linia 243:
 
| rowspan="10" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian}}" | [[kambr]]
 
| rowspan="10" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian}}" | [[kambr]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|furongian}}" rowspan="3" | [[furong]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|furongian}}" rowspan="3" | [[furong]]
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 10}}" | piętro 10<ref name="noname">Nazwa nieustalona</ref> <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~492 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 10}}" | piętro 10 <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~492,0 Ma''</small></div>
−
| rowspan="10" valign="top" align="center" | sandomierska<ref name="nazwa_3"/><br />sardyjska<ref name="nazwa_3"/>
 
−
| rowspan="10"|
 
−
* Dzięki zwiększeniu ilości tlenu nastąpiła '''[[Eksplozja kambryjska|kambryjska eksplozja ewolucyjna]]''', która pozostawiła po sobie liczne skamieniałości i ślady organiczne – m.in. [[trylobity]], które pojawiły się w środkowym kambrze. W kambrze pojawiły się też pierwsze [[strunowce]] ([[pikaia]]). Od dolnego kambru trwa wielka transgresja morza (maksymalna w środkowym kambrze), następnie wskutek ruchów górotwórczych następuje lekka regresja w górnym kambrze. Typowe dla tego okresu są [[skały osadowe]] pochodzenia morskiego. Teren dzisiejszej Polski leży w pobliżu równika. Utwory kambryjskie występują w Polsce na powierzchni w [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]] i [[Sudety|Sudetach]]. Pod koniec kambru rozpoczyna się [[orogeneza kaledońska]].
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|jiangshanian}}" | piętro 9<ref name="noname"/> <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~496 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|jiangshanian}}" | piętro 9 <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~496,0 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|paibian}}" | [[paib]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~499 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|paibian}}" | [[paib]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''499,0 (± 2,0) Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian series 3}}" rowspan="3" | [[Kambr środkowy|oddział 3]]<ref name="noname"/>
+
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian series 3}}" rowspan="3" | [[Kambr środkowy trzeci|oddział 3]]
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|guzhangian}}" | [[gużang]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~503 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|guzhangian}}" | [[gużang]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~503,0 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|drumian}}" | [[drum]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~506,5 Ma''</small></div>
 
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|drumian}}" | [[drum]] <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~506,5 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 5}}" | piętro 5<ref name="noname"/> <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~510 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 5}}" | piętro 5 <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~510,0 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian series 2}}" rowspan="2" | [[Druga epoka kambru|oddział 2]]<ref name="noname"/>
+
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian series 2}}" rowspan="2" | [[Kambr środkowy drugi|oddział 2]]
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 4}}" | piętro 4<ref name="noname"/> <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~515 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 4}}" | piętro 4 <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~517,0 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
−
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 3}}" | piętro 3<ref name="noname"/> <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~521 Ma''</small></div>
+
| style="background:{{Barwa okresu geologicznego|cambrian stage 3}}" | piętro 3 <div style="text-align: right; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px;"><small>''~521,0 Ma''</small></div>
 
|-
 
|-
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|terreneuvian}}" rowspan="2" | [[terenew]]
 
| colspan="2" style="background:{{Barwa okresu geologicznego|terreneuvian}}" rowspan="2" | [[terenew]]

Wersja z 17:22, 6 gru 2011

Tabela stratygraficzna na podstawie http://www.stratigraphy.org/upload/GSSP_table2011.pdf

jednostki nieformalne eon / eonotem era / eratem okres / system epoka / oddział wiek / piętro
  fanerozoik kenozoik czwartorzęd holocen
0.011784 Ma
plejstocen tarant
0,126 Ma
ion
0,781 Ma
kalabr
1,806 Ma
gelas
2,588 Ma
neogen pliocen piacent
3,600 Ma
zankl
5,332 Ma
miocen messyn
7,246 Ma
torton
11,608 Ma
serrawal
13,82 Ma
lang
15,97 Ma
burdygał
20,43 Ma
akwitan
23,03 Ma
paleogen oligocen szat
28,4 (± 0,1) Ma
rupel
33,9 (± 0,1) Ma
eocen priabon
37,2 (± 0,1) Ma
barton
40,4 (± 0,2) Ma
lutet
48,6 (± 0,2) Ma
iprez
55,8 (± 0,2) Ma
paleocen tanet
58,7 (± 0,2) Ma
zeland
61,1 (± 0,2) Ma
dan
65,5 (± 0,3) Ma
mezozoik kreda późna kreda mastrycht
70,6 (± 0,6) Ma
kampan
83,5 (± 0,7) Ma
santon
85,8 (± 0,7) Ma
koniak
89,3 (± 1,0) Ma
turon
93,6 (± 0,8) Ma
cenoman
99,6 (± 0,9) Ma
wczesna kreda alb
112,0 (± 1,0) Ma
apt
125,0 (± 1,0) Ma
barrem
130,0 (± 1,5) Ma
hoteryw
133,9 (± 2,0) Ma
walanżyn
140,2 (± 3,0) Ma
berrias
145,5 (± 4,0) Ma
jura jura późna tyton
150,8 (± 4,0) Ma
kimeryd
155,6 (± 4,0) Ma
oksford
161,2 (± 4,0) Ma
jura środkowa kelowej
164,7 (± 4,0) Ma
baton
167,7 (± 3,5) Ma
bajos
171,6 (± 3,0) Ma
aalen
175,6 (± 2,0)Ma
jura wczesna toark
183,0 (± 1,5) Ma
pliensbach
189,6 (± 1,5) Ma
synemur
196,5 (± 1,0) Ma
hettang
199,6 (± 0,6) Ma
trias późny trias retyk
203,6 (± 1,5) Ma
noryk
216,5 (± 2,0) Ma
karnik
228,7 (± 2,0) Ma
środkowy trias ladyn
237,0 (± 2,0) Ma
anizyk
245,0 (± 1,5) Ma
wczesny trias olenek
249,5 (± 0,7) Ma
ind
251,0 (± 0,4) Ma
paleozoik perm loping czangsing
253,8 (± 0,7) Ma
wucziaping
260,4 (± 0,7) Ma
gwadalup kapitan
265,8 (± 0,7) Ma
word
268,0 (± 0,7) Ma
road
270,6 (± 0,7) Ma
cisural kungur
275,6 (± 0,7) Ma
artinsk
284,4 (± 0,7) Ma
sakmar
294,6 (± 0,8) Ma
assel
299,0 (± 0,8) Ma
karbon pensylwan późny pensylwan gżel
303,4 (± 0,9) Ma
kasimow
307,2 (± 1,0) Ma
środkowy pensylwan moskow
311,7 (± 1,1) Ma
wczesny pensylwan baszkir
318,1 (± 1,3) Ma
missisip późny missisip serpuchow
328,3 (± 1,6) Ma
środkowy missisip wizen
354,3 (± 2,1) Ma
wczesny missisip turnej
359,2 (± 2,5) Ma
dewon późny dewon famen
374,5 (± 2,6) Ma
fran
385,3 (± 2,6) Ma
środkowy dewon żywet
391,8 (± 2,7) Ma
eifel
397,5 (± 2,7) Ma
wczesny dewon ems
407,0 (± 2,8) Ma
prag
411,2 (± 2,8) Ma
lochkow
416,0 (± 2,8) Ma
sylur przydol
418,7 (± 2,7) Ma
ludlow ludford
421,3 (± 2,6) Ma
gorst
422,9 (± 2,5) Ma
wenlok homer
426,2 (± 2,4) Ma
szejnwud
428,2 (± 2,3) Ma
landower telicz
436,0 (± 1,9) Ma
aeron
439,0 (± 1,8) Ma
ruddan
443,7 (± 1,5) Ma
ordowik ordowik późny hirnant
445,6 (± 1,5) Ma
kat
455,8 (± 1,6) Ma
sandb
460,9 (± 1,6) Ma
ordowik środkowy darriwil
468,1 (± 1,6) Ma
daping
471,8 (± 1,6) Ma
ordowik wczesny flo
478,6 (± 1,7) Ma
tremadok
488,3 (± 1,7) Ma
kambr furong piętro 10
~492,0 Ma
piętro 9
~496,0 Ma
paib
499,0 (± 2,0) Ma
oddział 3 gużang
~503,0 Ma
drum
~506,5 Ma
piętro 5
~510,0 Ma
oddział 2 piętro 4
~517,0 Ma
piętro 3
~521,0 Ma
terenew piętro 2[1]
~528 Ma
fortun
542,0 (± 1,0) Ma
prekambr proterozoik neoproterozoik ediakar
~635 Ma

bajkalska
assyntyjska
kadomijska
katangijska

  • W atmosferze znajduje się coraz więcej tlenu. Utlenia on związki żelaza, dzięki czemu w okresie między 2,5 a 2 mld lat temu powstaje ponad 90% światowych rud żelaza. Około 2 mld lat temu zaczyna wykształcać się warstwa ozonowa. W dolnym proterozoiku miało miejsce pierwsze w dziejach ziemi zlodowacenie; w ciągu całej ery miało miejsce ich kilka, a największe z nich w kriogenie (ziemia-śnieżka) – istnieje hipoteza, że cała planeta pokryta była lodowcem, niezamrożone były jedynie głębie oceaniczne (podgrzewane ciepłem Ziemi). W pozostałych okresach proterozoiku klimat był ciepły, o czym świadczą pochodzące z tamtego czasu wapienie i dolomity. Trwały potężne ruchy górotwórcze, wiele skał uległo metamorfizmowi. Ok. 1,5 mld lat temu pojawiły się pierwsze organizmy zawierające jądro (Acritarcha) i organizmy wielokomórkowe. Pod koniec proterozoiku w morzach rozwinęła się fauna ediakarańska.
kriogen
850 Ma
ton
1 mld
 dalslandzka
mezoproterozoik sten
1,2 mld
 grenwilska
ektas
1,4 mld
kalim
1,6 mld

penakaen
hudsońska
karelska

paleoproterozoik stater
1,8 mld
orosir
2,05 mld
riak
2,3 mld
sider
2,5 mld

algomijska

archaik neoarchaik
2,8 mld
 kenorańska
  • Skorupa ziemska już zastygła, a jej temperatura spadła na tyle, by mogła występować woda w stanie ciekłym. Powstają kratony – zalążki przyszłych kontynentów, oraz pierwsze rudy metali. Około 3,8 mld lat liczą najstarsze pozostałości po beztlenowych i bezjądrowych organizmach. Z archaiku pochodzą pierwsze warstwy wapieni i dolomitów, na ok. 2,8 mld lat temu przypada rozpowszechnienie stromatolitów. Zawartość wolnego tlenu w atmosferze jest bardzo niska. Międzynarodowa Komisja Stratygrafii nie definiuje początku tej ery, nieoficjalnie przyjmuje się jednak za dolną granicę 4,0 mld i hadeik jako erę poprzedzającą.
mezoarchaik
3,2 mld

białomorska
saamijska

paleoarchaik
3,6 mld
eoarchaik
4,0 mld

<references>

  1. ↑ Błąd rozszerzenia cite: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie noname
Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Kategoria:Stratygrafia&oldid=3357”