Newtonsaurus

Autor:	Sebastian Oziemski
Korekta:	Kamil Kamiński, Michał Siedlecki

---

Newtonsaurus (niutonzaur)
Długość	5,1 m - ?7 m
Wysokość	1,15 m (w biodrach)
Masa	130 kg
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Wielka Brytania - Południowa Walia (formacja Lilstock - ogniwo Cotham)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 202 Ma późny trias (późny retyk)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Neotheropoda ? Avetheropoda/? Coelophysoidea
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Connor Ashbridge. [[1]]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Elokalizacja formacji Lilstock\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"lokalizacja formacji Lilstock\n","link":"","lat":51.2000000000000028421709430404007434844970703125,"lon":-3.29999999999999982236431605997495353221893310546875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Newtonsaurus to rodzaj dużego teropoda, żyjącego pod koniec epoki późnego triasu, którego skamieniałości odkryto na południu Walii w Wielkiej Brytanii.

Materiał kopalny

Fotogrametryczna rekonstrukcja holotypu Newtonsaurus cambriensis. Widok od strony języka (A), wargi (B) i grzbietowej (C). Źródło: Owens i in., 2025. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Newtonsaurus_(holotype,_photogrammetry_reconstruction).jpg

Holotyp to kość zębowa (275 mm) z siedmioma zachowanymi zębami (do 29 mm).

Historia taksonomii

Gatunek "N." cambrensis, nosił początkowo nazwę Zanclodon cambrensis (opisany jako megalozauryd, Newton, 1899; epitet gatunkowy odnosi się do znalezienia szczątków tego dinozaura na terenie dzisiejszej Walii), a później został przemianowany na Gresslyosaurus cambrensis i gatunek megalozaura o nazwie Megalosaurus cambrensis. W 1993 Welles i Pickering uznali go za takson niepewny oraz wymagający szczegółowych badań oraz opisu. Nadali mu nową nieformalną nazwę na cześć odkrywcy - "Newtonosaurus", co znaczy "jaszczur Newtona". Rauhut i Hungerbuhler (2000) wskazali na niediagnostyczność szczątków i uznali go za nomen dubium. Wg Carrano i in. (2012) jest to bliżej nieokreślony teropod znajdujący się poza Averostra lub nawet archozaur niebędący dinozaurem. Zespół paleontologów prowadzonych przez Owensa i Bentona w 2025 opublikował wyniki swej ponownej analizy okazu typowego niutonzaura. Badacze stwierdzili, że była to pozostałość po wielkim teropodzie, prawdopodobnie przedstawicielu celofyzoidów, lecz z uwagi na fragmentaryczność owych szczątków, uznali, że pozycja systematyczna tego taksonu jest trudna do ustalenia.

Spis gatunków

Newtonsaurus	Evans, Howells, Wintle i Benton, 2025
= "Newtonsaurus"	Welles vide Welles i Pickering, 1999	nomen nudum
N. cambriensis	(Newton, 1899) Evans, Howells, Wintle i Benton, 2025
= "N." cambrensis	(Newton, 1899) Welles vide Welles i Pickering, 1999	nomen nudum
= Zanclodon cambrensis	Newton, 1899
= Gresslyosaurus cambrensis	(Newton, 1899) Kuhn, 1939
= Megalosaurus cambrensis	(Newton, 1899) Newton, 1899

Bibliografia

Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2). doi:10.1080/14772019.2011.630927

Evans, O., Howells, C., Wintle, N., Benton, M.J. (2025). "Re-assessment of a large archosaur dentary from the Late Triassic of South Wales, United Kingdom". Proceedings of the Geologists' Association: 101142. [doi:10.1016/j.pgeola.2025.101142]

Mortimer, M. (online 2012) [2]

Rauhut, O.W.M. & Hungerbuhler, A. (2000). “A review of European Triassic theropods.” Gaia. 15, 75-88.

Ford, T. (online, 2025) [[3]]

Mortimer, M. (online 2012) [[4]]