Joaquinraptor
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Joaquinraptor (?joakwinraptor) | |
|---|---|
| Długość | ok. 7 m (osobnik niedojrzały?)[1] |
| Masa | 1,036 t (osobnik niedojrzały?) |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Argentyna - Chubut
(najwyższa część formacji Lago Colhué Huapí) |
| Czas |
ok. 67 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Materiał kopalny Joaquinraptor casali i rekonstrukcja jego szkieletu. Źródło: Ibiricu i in., 2025 [1] | |
Wstęp
Joaquinraptor to rodzaj dużego teropoda z grupy megaraptorów żyjącego u schyłku Mezozoiku na południu dzisiejszej Argentyny. Był to prawdopodobnie jeden z ostatnich przedstawicieli swego kladu.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "złodziej Joaquína" u upamiętnia syna pierwszego autora opisu (Lucia M. Ibiricu) oraz nieformalną nazwę dla stanowiska ("Valle Joaquín"), w którego osadach zostały znalezione jego szczątki. Epitet gatunkowy honoruje natomiast dr Gabriela A. Casala za jego zasługi w rozwoju wiedzy o geologii i paleontologii kredy centralnej Patagonii (w tym nazwanie formacji geologicznej Lago Colhué Huapí, w której pokładach znaleziono szczątki kilku dinozaurów, w tym omawianego taksonu).
Materiał kopalny
Holotyp (UNPSJB-PV 1112) to częściowo artykułowany niepełny szkielet jednego osobnika, który tworzą mocno dysartykułowana czaszka (prawa kość szczękowa, dach czaszki z mózgoczaszką, ?prawa k. zaoczodołowa, prawa k. kwadratowa, obie k. zębowe oraz zęby [zarówno zachowane w kościach pyska i izolowane]), kompletne lub prawie całe części kręgosłupa (intercentrum obrotnika, trzy kręgi ogonowe, żebra grzbietowe, fragmenty innych żeber i prawdopodobnych gastralii oraz łuk hemalny), a także elementy szkieletu obwodowego (lewa k. łopatkowo-krucza, k. ramienna, k. łokciowa, k. promieniowa, paliczek pazura drugiego palca prawej kończyny przedniej, lewa k. udowa, większość prawej k. piszczelowej, dalszy koniec trzeciego paliczka trzeciego palca prawdopodobnie prawej kończyny tylnej, prawy paliczek pazura tegoż palca i prawdopodobnie częściowy pierwszy paliczek czwartego palca lewej kończyny tylnej) oraz liczne niezidentyfikowane fragmenty szkieletu. Analiza paleohistologiczna i zrośnięcie się szwów mózgoczaszki wskazują, że osobnik ten w chwili śmierci był dojrzały płciowo lecz prawdopodobnie nie osiągnął dojrzałości somatycznej (nie osiągnął maksymalnych rozmiarów ciała). Co ciekawe, z kościami zębowymi stowarzyszona była izolowana prawa kość ramienna niezidentyfikowanego krokodylomorfa (UNPSJB-PV 1113), w której trzon były wbite zęby k. zębowej joakwinraptora.
Budowa, paleobiologia i systematyka
Joakwinraptor wyglądał prawdopodobnie podobnie do innych megaraptorów, takich jak megaraptor - miał wydłużony pysk, umiarkowanie rozwinięty system worków powietrznych wewnątrz kości oraz bardzo rozwinięte kończyny przednie z wydłużonymi pazurami. Odróżniał się od nich głównie szczegółami w budowie czaszki, kręgów oraz kości kończyn. Analiza filogenetyczna umieściła go w kladzie wewnątrz megaraptorydów, obejmującym głównie południowoamerykańskie rodzaje, jako takson siostrzany dla podgrupy obejmującej megaraptora, maipa, tratajenię i aerosteona.
Omawiany rodzaj podobnie jak jego krewniacy był szczytowym drapieżnikiem swojego ekosystemu, polującym na mniejsze od siebie zwierzęta, takie jak krokodylomorfy, ornitopody, czy młodociane tytanozaury.
Spis gatunków
| Joaquinraptor | Ibiricu, Lamanna, Alvarez, Cerda, Caglione, Cardozo, Luna i Martínez, 2025 |
| J. casali | Ibiricu, Lamanna, Alvarez, Cerda, Caglione, Cardozo, Luna i Martínez, 2025 |
Bibliografia
Ibiricu, L.M.; Lamanna, M.C.; Alvarez, B.N.; Cerda, I.A.; Caglianone, J.L.; Cardozo, N.V.; Luna, M. & Martínez, R.D. (2025). "Latest Cretaceous megaraptorid theropod dinosaur sheds light on megaraptoran evolution and palaeobiology". Nature Communications. 16 8298. doi:10.1038/s41467-025-63793-5
- ↑ oszacowanie własne na podstawie Fig. 2 z Ibiricu i in., 2025
