Leinkupal: Różnice pomiędzy wersjami
m (Utworzył nową stronę „{{DISPLAYTITLE:''Leinkupal''}} <small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: |- | Łukasz Czepiński |} </small> ---- {| class="wikitabl...”) |
m |
||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do sprawdzenia. | ||
| + | |||
{{DISPLAYTITLE:''Leinkupal''}} | {{DISPLAYTITLE:''Leinkupal''}} | ||
<small> | <small> | ||
| Linia 9: | Linia 11: | ||
---- | ---- | ||
| + | |||
| + | |||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
| Linia 27: | Linia 31: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 145,5-133,9 Ma | + | | 145,5-133,9 [[Ma]] |
<small>wczesna [[kreda]] (późny [[berias]]-[[walanżyn]])</small> | <small>wczesna [[kreda]] (późny [[berias]]-[[walanżyn]])</small> | ||
| Linia 53: | Linia 57: | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| − | -39.8025, -69.6828 | + | -39.8025, -69.6828~[[formacja]] [[Bajada Colorada]]|'''MMCH-Pv 63-1''' - ''[[Leinkupal]] laticauda'' - [[holotyp]].<br>'''MMCH-Pv 63-2=8''' - ''[[Leinkupal]] laticauda'' - [[paratyp]]. |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Leinkupal'' to [[rodzaj]] [[bazalny|bazalnego]] [[Diplodocinae|diplodocyna]] z wczesnej [[kreda|kredy]] [[Argentyna|Argentyny]]. Został opisany w [[2014]] roku przez argentyński zespół paleontologów<ref name="Gallina 2014">Gallina, P. A., Apesteguía, S., Haluza, A., & Canale, J. I. (2014). A Diplodocid Sauropod Survivor from the Early Cretaceous of South America. PloS one, 9(5), e97128. [http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0097128] </ref>. | + | ''Leinkupal'' to [[rodzaj]] [[bazalny|bazalnego]] [[Diplodocinae|diplodocyna]] z wczesnej [[kreda|kredy]] [[Argentyna|Argentyny]]. Został opisany w [[2014]] roku przez argentyński zespół paleontologów<ref name="Gallina 2014">Gallina, P. A., Apesteguía, S., Haluza, A., & Canale, J. I. (2014). A Diplodocid Sauropod Survivor from the Early Cretaceous of South America. PloS one, 9(5), e97128. [http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0097128] </ref>. Ten znany jedynie z ośmiu kręgów [[zauropod]] jest jedynym znanym przedstawicielem [[Diplodocidae]] z kredy - do czasu jego odkrycia sądzono, że grupa ta wymarła pod koniec [[jura|jury]], a także że nie występowała na półkuli południowej, poza [[Afryka|Afryką]]. |
==Materiał kopalny i datowanie== | ==Materiał kopalny i datowanie== | ||
| + | [[Holotyp]] - '''MMCH-Pv 63-1''' - to prawdopodobnie siódmy kręg ogonowy z przodu ogona (ilustracja obok). | ||
| + | [[Paratyp]] - '''MMCH-Pv 63-2/3''' - dwa przednie kręgi szyjne '''MMCH-Pv 63-4''' - jeden tylny, '''MMCH-Pv 63-5''' - jeden przedni kręg grzbietowy, '''MMCH-Pv 63-6''' - jeden przedni kręg ogonowy i '''MMCH-Pv 63-7/8''' - dwa kręgi ze środkowej części ogona. | ||
| − | + | Całość materiału zebrana została w odsłonięciu skalnym [[formacja|formacji]] [[Bajada Colorada]], należącej do Basenu Neuquén (Patagonia, [[Argentyna]]). Z formacji tej znane są również skamieniałości [[dikreozauryd]]ów, bazalnych [[tetanur]]ów, prawdopodobnych [[deinonychozaur]]ów i prawdopodobnych [[abelizauroid]]ów. Badania sejsmologiczne, powierzchniowe i [[biostratygrafia|biostratygraficzne]] pozwalając oszacować wiek tej formacji na późny [[berias]]-[[walanżyn]] (ok. 145-134 [[Ma]]). | |
| + | ==[[Diagnoza]]== | ||
| + | {{Szablon:Diagnoza}} | ||
| + | [[Autapomorfia|Odrębność rodzajową]] ''Leinkupal'' stwierdzono na podstawie obecności silnie rozwiniętych wyrostków poprzecznych na przednich kręgach ogonowych z rozciągnięciami boczno-wewnętrznymi, wzmacnianymi przez mocne belki grzbietowe i wewnętrzne, a także bardzo mocną blaszka centralną [[zygapofyzy|prezygapofyz]] w przednich kręgach ogonowych, jak również parzystymi [[pneumatyzacja|jamami pneumatycznymi]] na [[zygapofyzy|postzygapofyzach]] w kręgach ogonowych znajdujących się najbliżej podstawy ogona (najbardziej z przodu). | ||
==Analiza filogenetyczna== | ==Analiza filogenetyczna== | ||
| − | [[Drzewo ścisłego konsensusu]] za: Gallina i in., 2014<ref name="Gallina 2014"></ref>, sugerujące bazalność ''Leinkupal'' w obrębie [[Diplodocinae]]. Zwróć uwagę, że [[drzewo filogenetyczne|drzewo]] te nie jest wyskalowane w czasie - leinkupal jako mniej zaawansowany diplodocyn niż ''[[Diplodocus]]'' czy ''[[Barosaurus]]'', jest od nich późniejszy (formy te znane są z późnej [[jura|jury]], z [[kimeryd]]u, ok. 150 Ma, podczas gdy leinkupal jest datowany na późny [[berrias]]-[[walanżyn]], ok. 140 Ma). Przedstawione w tej samej pracy [[drzewo największej oszczędności]], utworzone na podstawie innej [[macierz danych|macierzy danych]] sugeruje, że ''[[Tornieria]]'' i ''Leinkupal'' tworzą klad siostrzany do bardziej zaawansowanych diplodocynów - ''[[Kaatedocus]]'', ''Diplodocus'' i ''Barosaurus''. | + | {{Szablon:Drzewo}} |
| + | [[Drzewo ścisłego konsensusu]] za: Gallina i in., 2014<ref name="Gallina 2014"></ref>, sugerujące bazalność ''Leinkupal'' w obrębie [[Diplodocinae]]. Zwróć uwagę, że [[drzewo filogenetyczne|drzewo]] te nie jest wyskalowane w czasie - leinkupal jako mniej zaawansowany diplodocyn niż ''[[Diplodocus]]'' czy ''[[Barosaurus]]'', jest od nich późniejszy (formy te znane są z późnej [[jura|jury]], z [[kimeryd]]u, ok. 150 Ma, podczas gdy leinkupal jest datowany na późny [[berrias]]-[[walanżyn]], ok. 140 Ma). Przedstawione w tej samej pracy [[drzewo największej oszczędności]], utworzone na podstawie innej [[macierz danych|macierzy danych]] sugeruje, że ''[[Tornieria]]'' i ''Leinkupal'' tworzą klad siostrzany do bardziej zaawansowanych diplodocynów - ''[[Kaatedocus]]'', ''Diplodocus'' i ''Barosaurus''. Pokrewieństwo tornierii i leinkupala można wytłumaczyć zarówno przez wczesną [[radiacja|radiację]] diplodocynów z Afryki do Ameryki Południowej, jak i późniejszą kolonizację tego kontynentu. | ||
{{klad| style=font-size:90%;line-height:85% | {{klad| style=font-size:90%;line-height:85% | ||
|label1='''[[Diplodocoidea]]''' | |label1='''[[Diplodocoidea]]''' | ||
| Linia 110: | Linia 120: | ||
}} | }} | ||
}} | }} | ||
| − | }} | + | }} |
| − | |||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | + | [[Nazwa]] rodzajowa wywodzi się od słów "lein" i ''kupal'', które w języku mapudungun, którym posługuje się plemię inian Mapuche, żyjących na terenie połnocnozachodniej Patagonii, oznaczają "znikająca rodzina". Nazwa odnosi się do faktu, że dinozaur ten jest reliktowym przedstawicielem rodziny Diplodocidae, z czasów, gdy grupa ta niemal doszczętnie zniknęła. Nazwa [[gatunek|gatunkowa]] wywodzi się z łacińskich słów ''lati'' (od ''latus'') i ''cauda'', i oznacza "gruby ogon", co odnosi się do budowy wyrostków na kręgach ogonowych. | |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Leinkupal'' | ! ''Leinkupal'' | ||
| − | | {{Kpt|[[Pablo Gallina|Gallina]], [[Sebastián Apesteguía|Apesteguía]], [[Alejandro Haluza|Haluza]] | + | | {{Kpt|[[Pablo Gallina|Gallina]], [[Sebastián Apesteguía|Apesteguía]], [[Alejandro Haluza|Haluza]]}} i {{Kpt|[[Juan Canale|Canale]]}}, [[2014]] |
|- | |- | ||
! ''L. laticauda'' | ! ''L. laticauda'' | ||
| − | | {{Kpt|Gallina, Apesteguía, Haluza | + | | {{Kpt|Gallina, Apesteguía, Haluza}} i {{Kpt|Canale}}, 2014 |
|} | |} | ||
| Linia 140: | Linia 149: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Berrias]] |
[[Kategoria:Walanżyn]] | [[Kategoria:Walanżyn]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:47, 1 kwi 2024
Do sprawdzenia.
| Autor: |
| Łukasz Czepiński |
| Leinkupal (leinkupal) | |
|---|---|
| Długość: | ? |
| Masa: | ? |
| Miejsce występowania: | Argentyna |
| Czas występowania | 145,5-133,9 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Przednie kręgi ogonowe Leinkupal. A) i B) - ?1./2. kręg ogonowy w widoku | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Leinkupal to rodzaj bazalnego diplodocyna z wczesnej kredy Argentyny. Został opisany w 2014 roku przez argentyński zespół paleontologów[1]. Ten znany jedynie z ośmiu kręgów zauropod jest jedynym znanym przedstawicielem Diplodocidae z kredy - do czasu jego odkrycia sądzono, że grupa ta wymarła pod koniec jury, a także że nie występowała na półkuli południowej, poza Afryką.
Materiał kopalny i datowanie
Holotyp - MMCH-Pv 63-1 - to prawdopodobnie siódmy kręg ogonowy z przodu ogona (ilustracja obok).
Paratyp - MMCH-Pv 63-2/3 - dwa przednie kręgi szyjne MMCH-Pv 63-4 - jeden tylny, MMCH-Pv 63-5 - jeden przedni kręg grzbietowy, MMCH-Pv 63-6 - jeden przedni kręg ogonowy i MMCH-Pv 63-7/8 - dwa kręgi ze środkowej części ogona.
Całość materiału zebrana została w odsłonięciu skalnym formacji Bajada Colorada, należącej do Basenu Neuquén (Patagonia, Argentyna). Z formacji tej znane są również skamieniałości dikreozaurydów, bazalnych tetanurów, prawdopodobnych deinonychozaurów i prawdopodobnych abelizauroidów. Badania sejsmologiczne, powierzchniowe i biostratygraficzne pozwalając oszacować wiek tej formacji na późny berias-walanżyn (ok. 145-134 Ma).
Diagnoza
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
Odrębność rodzajową Leinkupal stwierdzono na podstawie obecności silnie rozwiniętych wyrostków poprzecznych na przednich kręgach ogonowych z rozciągnięciami boczno-wewnętrznymi, wzmacnianymi przez mocne belki grzbietowe i wewnętrzne, a także bardzo mocną blaszka centralną prezygapofyz w przednich kręgach ogonowych, jak również parzystymi jamami pneumatycznymi na postzygapofyzach w kręgach ogonowych znajdujących się najbliżej podstawy ogona (najbardziej z przodu).
Analiza filogenetyczna
| Kladogramy są powszechnym sposobem przedstawiania hipotez o pokrewieństwach między organizmami. Ich interpretacja wymaga pewnych umiejętności, dlatego też dowiedz się Jak czytać kladogramy. |
Drzewo ścisłego konsensusu za: Gallina i in., 2014[1], sugerujące bazalność Leinkupal w obrębie Diplodocinae. Zwróć uwagę, że drzewo te nie jest wyskalowane w czasie - leinkupal jako mniej zaawansowany diplodocyn niż Diplodocus czy Barosaurus, jest od nich późniejszy (formy te znane są z późnej jury, z kimerydu, ok. 150 Ma, podczas gdy leinkupal jest datowany na późny berrias-walanżyn, ok. 140 Ma). Przedstawione w tej samej pracy drzewo największej oszczędności, utworzone na podstawie innej macierzy danych sugeruje, że Tornieria i Leinkupal tworzą klad siostrzany do bardziej zaawansowanych diplodocynów - Kaatedocus, Diplodocus i Barosaurus. Pokrewieństwo tornierii i leinkupala można wytłumaczyć zarówno przez wczesną radiację diplodocynów z Afryki do Ameryki Południowej, jak i późniejszą kolonizację tego kontynentu.
| Diplodocoidea |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Etymologia
Nazwa rodzajowa wywodzi się od słów "lein" i kupal, które w języku mapudungun, którym posługuje się plemię inian Mapuche, żyjących na terenie połnocnozachodniej Patagonii, oznaczają "znikająca rodzina". Nazwa odnosi się do faktu, że dinozaur ten jest reliktowym przedstawicielem rodziny Diplodocidae, z czasów, gdy grupa ta niemal doszczętnie zniknęła. Nazwa gatunkowa wywodzi się z łacińskich słów lati (od latus) i cauda, i oznacza "gruby ogon", co odnosi się do budowy wyrostków na kręgach ogonowych.
Spis gatunków
| Leinkupal | Gallina, Apesteguía, Haluza i Canale, 2014 |
|---|---|
| L. laticauda | Gallina, Apesteguía, Haluza i Canale, 2014 |
Bibliografia
