Huayangosaurus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Marcin Szermański, Jakub Starzyński, Paweł Konarzewski
Korekta: Maciej Ziegler, Dawid Mika


Huayangosaurus (huajangozaur)
Długość 4 m [1]
Masa 500 kg [1]
Miejsce Chiny - Syczuan

(dolna część formacji Shaximiao
[=formacja Xiashaximiao)]

Czas
252 201 145
66

środkowa jura - późna jura (bajos-oksford) [2]

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Thyreophora

Stegosauria

Huayangosauridae

Huayangosaurus.png
Rekonstrukcja przyżyciowa Huayangosaurus. Autor: UnexpectedDinoLesson [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Huayangosaurus to rodzaj przedstawiciela Stegosauria żyjącego w okresie jurajskim na terenach dzisiejszych Chin. Został opisany przez Donga, Tanga i Zhou w 1982 roku na podstawie czaszki i fragmentarycznego szkieletu pozaczaszkowego. Dzięki dużej ilości skamieniałych szczątków jest prawdopodobnie najlepiej poznanym chińskim stegozaurem.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Huayangosaurus. Na biało zostały zaznaczone odnalezione kości. Autor: Gunnar Bivens. [1]

Holotyp (UVPP V6728) to kompletna artykułowana czaszka i następujące fragmenty pozaczaszkowe: kręgi (3 szyjne, 3 grzbietowe, 4 krzyżowe i 20 ogonowych), 2 kości śródstopia, 3 paliczki, kilka płytek skórnych, 1 kolec i 4 osteodermy (płytki kostne). Obejmuje być może także fragmentaryczne kończyny.

Materiał przypisany:

ZDM T7001: kompletna artykułowana czaszka, kręgi (8 szyjnych, 16 grzbietowych, 4 krzyżowe i 35 ogonowych), obie kości łopatkowokrucze, lewa kość ramienna, obie kości biodrowe, lewa kość łonowa, obie kości udowe, 3 kości śródstopia, 3 paliczki i 11 kawałków płyt.

ZDM T7003: kręgi i obręcz miedniczna.

ZDM T7004: kręgi ogonowe.

ZDM T7008: częściowa kość łonowa.

Wszystkie powyższe osobniki zostały odnalezione w tej samej lokalizacji co holotyp.

Obecnie uważa się, że okazy ZDM T7002, CV 720 i CV 721 dawniej przypisywane do omawianego dinozaura należą do nieznanego stegozaura (Maidment i in., 2006b).

Szczątki Huayangosaurus zostały odnalezione w prowincji Syczuan (Chiny). Pierwszy osobnik został odkopany w latach 1979-1980 nieopodal miasta Zigong, Dashanpu. Jego szczątki mieściły się w dolnych osadach górnej części formacji Shaximiao.

Budowa

Czaszka Huayangosaurus. Fot. Zhangzhugang [2]

Huayangosaurus był niewielkim przedstawicielem Stegosauria. Charakteryzował się szeroką czaszką ze znajdującymi się nad oczami niewielkimi wyrostkami. Unikatową jego cechą była obecność 7 zębów w kości przedszczękowej (późniejsze stegozaury nie miały zębów w tym miejscu). W szczęce znajdowało się 25-30 zębów. Między kością przedszczękową a szczękową znajdował się owalny otwór. Od swoich kuzynów różnił się mniejszym dołem przedoczodołowym. Na grzbiecie znajdował się podwójny rząd płytek, obecnych również u innych stegozaurów. W odróżnieniu od Stegosaurus były one węższe i bardziej spiczaste. Na tułowiu zachowały się rzędy kostnych niewielkich tarcz. Z barków wyrastała para niewielkich kolców. Posiadał skostniałe ścięgna oraz kości biodrowe. Na końcu ogona występowały dwie pary ostrych kolców służących prawdopodobnie do obrony przed drapieżnikami (Sereno i Zhimin, 1992; Maidment i in., 2006b).

Pozycja systematyczna

Galton i Upchurch (2004), tak jak inni autorzy, uważają go za bazalnego przedstawiciela Stegosauria. To właśnie z jego nazwy rodzajowej zaczerpnięto nazwę dla grupy bazalnych stegozaurów - Huayangosauridae (Dong, Tang i Zhou, 1982). Zawiera ona Huayangosaurus i prawdopodobnie Chungkingosaurus. Huayangosauridae to klad zrzeszający stegozaury bliżej spokrewnione z Huayangosaurus niż z Stegosaurus.

Paleopatologia

Okaz ZDM T7001 miał 9 kręgów szyjnych, które w większości były ze sobą zrośnięte. Na wielu z nich znajdowały się patologiczne narośla, które mogą wskazywać na bardzo stary wiek osobnika w chwili śmierci (Maidment i in., 2006b).

Paleośrodowisko

W środkowej jurze (bajos-kelowej) na terenach formacji Shaximiao panował przeważnie półsuchy i monsunowy klimat na przemian z jałowym i umiarkowanym (chłodnym i ciepłym). Zmianom klimatu towarzyszyły również przeistoczenie w szacie roślinnej z wilgotnych lasów tropikalnych do roślinności stepowej. Średnie roczne temperatury wynosiły od 10±4,4°C do 13±4,4°C, a opady do 1140±182 mm (Li i in., 2022). Huayangosaurus koegzystował na terenie dzisiejszych Chin z innymi dinozaurami. Z dinozaurów ptasiomiednicznych (Ornithischia) były to Agilisaurus, Xiaosaurus i Yandusaurus. Gadziomiedniczne reprezentowane były przez liczne zauropody: Abrosaurus, takson worek Omeisaurus (z pokładów dolnej części formacji Shaximiao znanych jest parę gatunków) i Shunosaurus. Listę zamykają teropody, takie jak: Chuandongocoelurus, Gasosaurus, Kaijiangosaurus, Xuanhanosaurus i być może Szechuanosaurus. Ponad nimi szybował na niebie średniej wielkości pterozaur Angustinaripterus (Li i in., 2011).

Etymologia

Nazwa rodzajowa tego stegozaura znaczy "jaszczur z Hua Yang" i nawiązuje do historycznej nazwy prowincji Syczuan. Epitet gatunkowy taibaii honoruje chińskiego poetę Li Taibo.

Spis gatunków

Huayangosaurus Dong, Tang i Zhou, 1982
H. taibaii Dong, Tang i Zhou, 1982

Bibliografia

Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022a). "New stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 41:5, e1995737, doi:10.1080/02724634.2021.1995737.

Dai, H., Tan, C., Xiong, C., Ma, Q., Li, N., Yu, H., ... & Ren, X. (2022b). "New macronarian from the Middle Jurassic of Chongqing, China: phylogenetic and biogeographic implications for neosauropod dinosaur evolution". Royal Society Open Science, 9(11), 220794. doi:10.1098/rsos.220794

Dong, Z., Tang, Z. and Zhou, S.W. (1982). "Note on the new Mid-Jurassic stegosaur from Sichuan Basin, China". Vertebrata PalAsiatica 20 (1) :83-87 [w języku chińskim]

Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley, 343–362

Li, J., Huang, C. M., Yang, G. L., Pan, Y. Y., & Wen, X. Y. (2022). "Middle Jurassic climate oscillations from paleosol records of the Sichuan Basin, SW China". Journal of Palaeogeography, 11(1), 97-122. doi:10.1016/j.jop.2022.01.003

Li, K., Liu, J., Yang, C. & Hu, F. (2011) "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica, 21-42

Maidment, S.C.R. & G. Wei (2006a) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People’s Republic of China". Geol. Mag. 143 (5), 2006, pp. 621–634. doi:10.1017/S0016756806002500

Maidment, S. C., Wei, G., & Norman, D. B. (2006b). "Re-description of the postcranial skeleton of the Middle Jurassic stegosaur Huayangosaurus taibaii". Journal of Vertebrate Paleontology, 26(4), 944-956. https://doi.org/10.1671/0272-4634(2006)26[944:ROTPSO]2.0.CO;2

Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407.doi:10.1017/S1477201908002459

Maidment, S.C.R. (2010) "Stegosauria: a historical review of the body fossil record and phylogenetic relationships". Swiss Geological Society. doi:10.1007/s00015-010-0023-3

Mateus, O., Maidment, S.C.R. & Christiansen, N.A. (2009) "A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs" Proceeding of the Royal Society B doi: 10.1098/rspb.2008.1909

Moore, A.J., Upchurch, P., Barrett, P.M., Clark, J.M., & Xing, X. (2020) "Osteology of Klamelisaurus gobiensis (Dinosauria, Eusauropoda) and the evolutionary history of Middle–Late Jurassic Chinese sauropods" Journal of Systematic Palaeontology, 18(16), 1299-1393. doi:10.1080/14772019.2020.1759706

Ren, X. X., Jiang, S., Wang, X. R., Peng, G. Z., Ye, Y., Lei, J., & You, H. L. (2023). "Re-Examination of Dashanpusaurus dongi (Sauropoda: Macronaria) Supports an Early Middle Jurassic Global Distribution of Neosauropod Dinosaurs". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 609, 111318. doi:10.1016/j.palaeo.2022.111318

Sereno, P. C., & Zhimin, D. (1992). "The skull of the basal stegosaur Huayangosaurus taibaii and a cladistic diagnosis of Stegosauria". Journal of Vertebrate Paleontology, 12(3), 318-343. doi:10.1080/02724634.1992.10011463

Wang, J., Ye, Y., Pei, R., Tian, Y., Feng, C., Zheng, D., & Chang, S. C. (2018) "Age of Jurassic basal sauropods in Sichuan, China: A reappraisal of basal sauropod evolution" GSA Bulletin, 130(9-10), 1493-1500. doi:10.1130/B31910.1

Zhou, Y., Dai, H., Yu, H., Ma, Q., Tan, C., Li, N., Lin, Y. & Li, D. (2022). "Zircon geochronology of the new dinosaur fauna in the Middle Jurassic lower Shaximiao Formation in Chongqing, SW China". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 592: 110894. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110894

http://en.wikipedia.org/wiki/Dashanpu_Formation

  1. 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton
  2. Najwcześniejsze warstwy dolnej części formacji Shaximiao (dolna część nazywana jest również formacją Xiashaximiao) zostały wydatowane na 160-159 Ma (Wang i in., 2018; Moore i in., 2020), jednak pojawiają się sugestie, że mogą liczyć ok. 170-166 Ma (Dai i in., 2022a; Dai i in., 2022b; Ren i in., 2023) lub 167,5-164,5 Ma (Zhou i in., 2022). W haśle przyjęto 159 Ma jako górną granicę występowania dolnej części formacji Shaximiao.