Vegavis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
m (Systematyka)
 
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 3: Linia 3:
 
|Autor = [[Paweł Konarzewski]]
 
|Autor = [[Paweł Konarzewski]]
 
|Korekta =  
 
|Korekta =  
|nazwa = ''Vegavis''  
+
|nazwa = ''Vegavis'' (wegawis)
 
|długość = ok. 50 cm <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.</ref>
 
|długość = ok. 50 cm <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.</ref>
 
|wysokość = ok. 30 cm (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
 
|wysokość = ok. 30 cm (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
 
|masa = 340 g <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
 
|masa = 340 g <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
 
|dieta = prawdopodobnie rybożerny
 
|dieta = prawdopodobnie rybożerny
|miejsce = [[Antarktyda]] - Wyspa Vega
+
|miejsce = [[Antarktyda]] - Wyspa Wega
 
<small>([[formacja]] [[Lopez de Bertodano]])</small>
 
<small>([[formacja]] [[Lopez de Bertodano]])</small>
|czas = {{Występowanie|68|66}}
+
|czas = {{Występowanie|69.2|68.4}}
ok. 68-66 [[Ma]]<br>
+
ok. 69,2-68,4 [[Ma]] <ref>Roberts, E. M., O’Connor, P. M., Clarke, J. A., Slotznick, S. P., Placzek, C. J., Tobin, T. S., Hannaford, C., Orr, T., Jinnah, Z. A., Claeson, K. M., Salisbury, S., Kirschvink, J. L., Pirrie, D., & Lamanna, M. C. (2023). "New age constraints support a K/Pg boundary interval on Vega Island, Antarctica: Implications for latest Cretaceous vertebrates and paleoenvironments". GSA Bulletin, 135(3-4), 867-885. [[doi:10.1130/B36422.1]]</ref><br>
 
<small> [[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small>
 
<small> [[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small>
 
|systematyka =  
 
|systematyka =  
Linia 32: Linia 32:
 
[[Ornithurae]]
 
[[Ornithurae]]
  
[[Vegaviidae]]
+
[[Neornithes]]
 +
 
 +
[[Neognathae]]
 +
 
 +
[[Galloanserae]]
 +
 
 +
[[Anseriformes]]
 +
 
 +
?[[Vegaviidae]]
 
|grafika = Vegavis restoration.jpg
 
|grafika = Vegavis restoration.jpg
 
|podpis = Rekonstrukcja ''Vegavis''. Autor: El fosilmaníaco [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vegavis_restoration.jpg]
 
|podpis = Rekonstrukcja ''Vegavis''. Autor: El fosilmaníaco [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vegavis_restoration.jpg]
Linia 43: Linia 51:
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Vegavis 2019 Dinosaur Expo.jpg|thumb|Skamieniałości wegawisa. Fot. ノボホショコロトソ [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vegavis_2019_Dinosaur_Expo.jpg]]]
 
[[Holotyp]] (MLP 93-I-3-1) to częściowy szkielet pozaczaszkowy znajdujący się w dwóch częściach konkrecji. Dzięki użyciu tomografu komputerowego udało się uzyskać obraz zachowanych szczątków obecnych w konkrecjach. Skamieniałości należały do dorosłego osobnika.
 
[[Holotyp]] (MLP 93-I-3-1) to częściowy szkielet pozaczaszkowy znajdujący się w dwóch częściach konkrecji. Dzięki użyciu tomografu komputerowego udało się uzyskać obraz zachowanych szczątków obecnych w konkrecjach. Skamieniałości należały do dorosłego osobnika.
Drugi okaz (MACN-PV 19.748) zawiera elementy czaszki i szkielet pozaczaszkowy. Zachowała się struktura zwana ''syrinx'' (dolna krtań u ptaków umożliwiająca wydawanie dźwięków) [Clarke i in., 2016]. Do omawianego rodzaju może również należeć izolowana kość udowa (SDSM 78247) oraz częściowe [[synsacrum]] (MN 7832-V) [Roberts i in., 2014; de Sousa i in., 2023).
+
Drugi okaz (MACN-PV 19.748) zawiera elementy czaszki i szkielet pozaczaszkowy. Zachowała się struktura zwana ''syrinx'' (dolna krtań u ptaków umożliwiająca wydawanie dźwięków) [Clarke i in., 2016]. Do omawianego rodzaju może również należeć izolowana kość udowa (SDSM 78247) oraz częściowe ''[[synsacrum]]'' (MN 7832-V) [Roberts i in., 2014; de Sousa i in., 2023].
 +
Torres i współpracownicy (2025) opisali pierwszą, niemalże kompletną czaszkę ''Vegavis'' (AMNH FARB 30899). Została ona odkryta w 2011 roku.
  
 
==Budowa i paleobiologia==
 
==Budowa i paleobiologia==
 
===Czaszka===
 
===Czaszka===
Z elementów czaszki ''Vegavis'' jest znana jedynie żuchwa. Prawdopodobnie ona pewne cechy [[apomorfia|apomorfie]] dla Neornithes, jednak nie ma kluczowych występujących u kaczek i gęsi. Kilka szczegółów będących w żuchwie jest wspólna zarówno dla dzisiejszego ptactwa nurkującego jak i wymarłego (Álvarez-Herrera i in., 2023).  
+
Żuchwa ''Vegavis'' prawdopodobnie wykazywała [[apomorfia|apomorfie]] typowe dla Neornithes, jednak nie ma kluczowych cech występujących u kaczek i gęsi. Kilka szczegółów budowy żuchwy była wspólna zarówno dla dzisiejszego ptactwa nurkującego jak i wymarłego (Álvarez-Herrera i in., 2024).
 +
 
 +
Nowa czaszka ''Vegavis'' dostarcza nowych informacji na temat jej budowy. Bohater opisu miał wąski, spiczasty i bezzębny dziób ze zredukowaną kością szczękową oraz charakterystyczną budowę mózgu. Dół skroniowy był dobrze rozwinięty i rozległy. Cecha ta wskazywała na silnie rozbudowane mięśnie szczęk. Z kolei żuchwa była pozbawiona wyrostków zastawowych (Torres i in., 2025).
 +
 
 
===Szkielet pozaczaszkowy i adaptacje do pływania===
 
===Szkielet pozaczaszkowy i adaptacje do pływania===
Szkielet pozaczaszkowy ''Vegavis'' zachował się dość dobrze. Kręgi szyjne mają siodełkowaty kształt, a jego trzon zwęża się w stronę czaszki oraz jest dłuższy niż szerszy. Zachowane kręgi piersiowe mają taki sam kształt jak szyjne, ich trzony dłuższe niż szersze. Struktura zwana ''synsacrum'' jest zbudowana z 15 zesztywniałych kręgów krzyżowych. one bocznie ściśnięte, wydłużone i smukłe. Budowa kończyn wskazuje, że był on przystosowany do pływania oraz nurkowania. Kość udowa ma proksymalno-ogonowy dół, który jest jedną z [[diagnoza|diagnostycznych]] cech (Hospitaleche i Worthy, 2021). ''Vegavis'' wykazuje pewny poziom stwardnienia kości kończyn tylnych, który występuje również u ''[[Polarornis]]''. Jednak u omawianego ptaka i jego kuzyna stopnie stwardnienia kości różnią się. ''Vegavis'' miał mniej masywne kości kończyn tylnych niż ''[[Polarornis]]'', przez co mógł nurkować krócej i płycej niż jego krewniak (Garcia Marsà i in., 2019).
+
Szkielet pozaczaszkowy ''Vegavis'' zachował się dość dobrze. Kręgi szyjne miały siodełkowaty kształt, a jego trzon zwężał się do góry oraz był dłuższy niż szerszy. Zachowane kręgi piersiowe miały taki sam kształt jak szyjne. Ich trzony były dłuższe niż szersze. ''[[Synsacrum]]'' składało się z 15 zesztywniałych kręgów krzyżowych. Były one bocznie ściśnięte, wydłużone i smukłe. Budowa kończyn wykazywała, że ''Vegavis'' był przystosowany do pływania oraz nurkowania. Kość udowa miała proksymalno-ogonowy dół, który był jedną z [[diagnoza|diagnostycznych]] cech (Hospitaleche i Worthy, 2021). ''Vegavis'' wykazywał pewny poziom stwardnienia kości kończyn tylnych, który występował również u ''[[Polarornis]]''. Jednak u omawianego ptaka i jego kuzyna stopnie stwardnienia kości różniły się. ''Vegavis'' miał mniej masywne kości kończyn tylnych niż ''[[Polarornis]]'', przez co mógł nurkować krócej i płycej niż jego krewniak (Garcia Marsà i in., 2019).
  
 
===Metabolizm i wokalizacja===
 
===Metabolizm i wokalizacja===
Linia 59: Linia 72:
 
''Vegavis'' jest prawdopodobnie bardzo spokrewniony z dzisiejszymi gęsiami i kaczkami, chodź nie był ich bezpośrednim przodkiem (Clarke i in., 2005).  
 
''Vegavis'' jest prawdopodobnie bardzo spokrewniony z dzisiejszymi gęsiami i kaczkami, chodź nie był ich bezpośrednim przodkiem (Clarke i in., 2005).  
  
Agnolín i in. (2017) dla ''Vegavis'' i jego bliskich kuzynów zdefiniowani nowy [[klad]] Vegaviidae. Do tej grupy należą ''[[Polarornis]]'', ''[[Neogaeornis]]'', ''[[Australornis]]'' oraz ''[[Maaqwi]]''. Ich zdaniem przedstawiciele Vegaviidae przetrwali wymieranie kredowe, a ''[[Australornis]]'' oraz nienazwany okaz z Nowej Zelandii byliby najmłodszymi członkami żyjącymi już w erze kenozocznej.  
+
Agnolín i współpracownicy (2017) dla ''Vegavis'' i jego bliskich kuzynów zdefiniowani nowy [[klad]] zwany Vegaviidae. Do tej grupy należą ''[[Polarornis]]'', ''[[Neogaeornis]]'', ''Australornis'' oraz ''[[Maaqwi]]''. Ich zdaniem przedstawiciele Vegaviidae przetrwali wymieranie kredowe, a ''Australornis'' oraz nienazwany okaz z Nowej Zelandii byliby najmłodszymi członkami żyjącymi już w erze kenozoicznej.  
Inne zdanie na temat kladu Vegaviidae mają Mayr i in. (2018). Badacze sądzą, że jedynymi członkami tej grupy są jedynie ''[[Polarornis]]'' oraz ''Vegavis'', a kenozoiczne okazy zostały błędnie przypisane. Mają również wątpliwości do bliskiego pokrewieństwa omawianego kladu do współczesnych kaczek i gęsi.
+
 
 +
Inne zdanie na temat kladu Vegaviidae mają Mayr i in. (2018). Badacze ci sądzą, że jedynymi członkami tej grupy są jedynie ''[[Polarornis]]'' oraz ''Vegavis'', a kenozoiczne okazy zostały błędnie przypisane. Mają również wątpliwości do bliskiego pokrewieństwa omawianego kladu do współczesnych kaczek i gęsi.
 +
 
 +
Torres i współpracownicy (2025) na postawie nowej czaszki stwierdzili, że ''Vegavis'' był przedstawicielem Neornithes należącym do grupy Anseriformes (blaszkodziobe). Okazał się również być bliskim kuzynem wymarłego ''Conflicto'' oraz ''Anas'' (kaczki) w obrębie wspomnianego [[klad]]u.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 68: Linia 84:
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
| {{V|''Vegavis''}}
 
| {{V|''Vegavis''}}
| {{Kpt|Clarke, Tambussi, Noriega, Erickson }} i {{Kpt|Ketcham}}, [[2005]]
+
| {{Kpt|Clarke, Tambussi, Noriega, Erickson}} i {{Kpt|Ketcham}}, [[2005]]
 
|-
 
|-
 
| {{V|''V. iaai''}}
 
| {{V|''V. iaai''}}
| {{Kpt|Clarke, Tambussi, Noriega, Erickson }} i {{Kpt|Ketcham}}, 2005
+
| {{Kpt|Clarke, Tambussi, Noriega, Erickson}} i {{Kpt|Ketcham}}, [[2005]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
Álvarez-Herrera, G. P., Rozadilla, S., Agnolín, F. L., & Novas, F. E. (2023). "Jaw anatomy of ''Vegavis iaai'' (Clarke et al., 2005) from the Late Cretaceous Antarctica, and its phylogenetic implications". Geobios. [[doi:10.1016/j.geobios.2023.03.004]]
+
Álvarez-Herrera, G. P., Rozadilla, S., Agnolín, F. L., & Novas, F. E. (2024). "Jaw anatomy of ''Vegavis iaai'' (Clarke et al., 2005) from the Late Cretaceous Antarctica, and its phylogenetic implications". Geobios. [[doi:10.1016/j.geobios.2023.03.004]]
  
Agnolín, F. L., Egli, F. B., Chatterjee, S., Marsà, J. A. G., & Novas, F. E. (2017). "Vegaviidae, a new clade of southern diving birds that survived the K/T boundary". The Science of Nature, 104, 1-9. [[doi:10.1007/s00114-017-1508-y]]
+
Agnolín, F. L., Egli, F. B., Chatterjee, S., Garcia Marsà, J. A., & Novas, F. E. (2017). "Vegaviidae, a new clade of southern diving birds that survived the K/T boundary". The Science of Nature, 104, 1-9. [[doi:10.1007/s00114-017-1508-y]]
  
Clarke, J. A., Chatterjee, S., Li, Z., Riede, T., Agnolin, F., Goller, F., ... & Novas, F. E. (2016). "Fossil evidence of the avian vocal organ from the Mesozoic". Nature, 538(7626), 502-505. [[doi:10.1038/nature19852]]
+
Clarke, J. A., Chatterjee, S., Li, Z., Riede, T., Agnolin, F., Goller, F., Isasi, M. P., Martinioni, D. R., Mussel, F. J., & Novas, F. E. (2016). "Fossil evidence of the avian vocal organ from the Mesozoic". Nature, 538(7626), 502-505. [[doi:10.1038/nature19852]]
  
 
Clarke, J. A., Tambussi, C. P., Noriega, J. I., Erickson, G. M., & Ketcham, R. A. (2005). "Definitive fossil evidence for the extant avian radiation in the Cretaceous". Nature, 433(7023), 305-308. [[doi:10.1038/nature03150]]
 
Clarke, J. A., Tambussi, C. P., Noriega, J. I., Erickson, G. M., & Ketcham, R. A. (2005). "Definitive fossil evidence for the extant avian radiation in the Cretaceous". Nature, 433(7023), 305-308. [[doi:10.1038/nature03150]]
  
Garcia Marsà, J. A. ., Agnolín, F. L., & Novas, F. (2019). "Bone microstructure of ''Vegavis iaai'' (Aves, Anseriformes) from the Upper Cretaceous of Vega Island, Antarctic Peninsula". Historical Biology, 31(2), 163-167. [[doi:10.1080/08912963.2017.1348503]]
+
Garcia Marsà, J. A., Agnolín, F. L., & Novas, F. (2019). "Bone microstructure of ''Vegavis iaai'' (Aves, Anseriformes) from the Upper Cretaceous of Vega Island, Antarctic Peninsula". Historical Biology, 31(2), 163-167. [[doi:10.1080/08912963.2017.1348503]]
  
Hospitaleche, C. A., & Worthy, T. H. (2021). "New data on the Vegavis iaai holotype from the Maastrichtian of Antarctica". Cretaceous Research, 124, 104818. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.104818]]
+
Hospitaleche, C. A., & Worthy, T. H. (2021). "New data on the ''Vegavis iaai'' holotype from the Maastrichtian of Antarctica". Cretaceous Research, 124, 104818. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.104818]]
  
 
Mayr, G., De Pietri, V. L., Scofield, R. P., & Worthy, T. H. (2018). "On the taxonomic composition and phylogenetic affinities of the recently proposed clade Vegaviidae Agnolín et al., 2017‒neornithine birds from the Upper Cretaceous of the Southern Hemisphere". Cretaceous Research, 86, 178-185.
 
Mayr, G., De Pietri, V. L., Scofield, R. P., & Worthy, T. H. (2018). "On the taxonomic composition and phylogenetic affinities of the recently proposed clade Vegaviidae Agnolín et al., 2017‒neornithine birds from the Upper Cretaceous of the Southern Hemisphere". Cretaceous Research, 86, 178-185.
 
[[doi:10.1016/j.cretres.2018.02.013]]
 
[[doi:10.1016/j.cretres.2018.02.013]]
  
Roberts, E. M., Lamanna, M. C., Clarke, J. A., Meng, J., Gorscak, E., Sertich, J. J., ... & MacPhee, R. D. (2014). Stratigraphy and vertebrate paleoecology of Upper Cretaceous–? lowest Paleogene strata on Vega Island, Antarctica. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 402, 55-72. [[doi:10.1016/j.palaeo.2014.03.005]]
+
Roberts, E. M., Lamanna, M. C., Clarke, J. A., Meng, J., Gorscak, E., Sertich, J. J., O'Connor, P. M., Claeson, K. M., & MacPhee, R. D. (2014). "Stratigraphy and vertebrate paleoecology of Upper Cretaceous–? lowest Paleogene strata on Vega Island, Antarctica". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 402, 55-72. [[doi:10.1016/j.palaeo.2014.03.005]]
 +
 
 +
de Sousa, G. A., Bulak, B. A., Soares, M. B., Sayão, J. M., Weinschütz, L. C., Batezelli, A., & Kellner, A. W. A. (2023). "The Cretaceous Neornithine record andnew Vegaviidae specimens from the López de Bertodano Formation (Upper Maastrichthian) of Vega Island, Antarctic Peninsula". An Acad Bras Cienc 95: e20230802. [[doi:10.1590/00013765202320230802.]]
  
de Sousa, G.A., Bulak, B.A., Soares, M.B., Sayão, J.M., Weinschütz, L.C., Batezelli, A. & Kellner, A.W.A. (2023). "The Cretaceous Neornithine record andnew Vegaviidae specimens from the López de Bertodano Formation (Upper Maastrichthian) of Vega Island, Antarctic Peninsula". An Acad Bras Cienc 95: e20230802. [[doi:10.1590/00013765202320230802.]]
+
Torres, C. R., Clarke, J. A., Groenke, J. R., Lamanna, M. C., MacPhee, R. D. E., Musser, G. M., Roberts, E. M., & O'Connor, P. M. (2025). "Cretaceous Antarctic bird skull elucidates early avian ecological diversity". Nature. 638 (8049): 146–151. [[doi:10.1038/s41586-024-08390-0]]
 
<references/></small>
 
<references/></small>
  
Linia 102: Linia 120:
 
[[Kategoria:Ornithuromorpha]]
 
[[Kategoria:Ornithuromorpha]]
 
[[Kategoria:Ornithurae]]
 
[[Kategoria:Ornithurae]]
 +
[[Kategoria:Neornithes]]
 
[[Kategoria:Vegavidae]]
 
[[Kategoria:Vegavidae]]
 
[[Kategoria:Antarktyda (ptaki)]]
 
[[Kategoria:Antarktyda (ptaki)]]

Aktualna wersja na dzień 11:36, 28 lut 2025

Autor: Paweł Konarzewski


Vegavis (wegawis)
Długość ok. 50 cm [1]
Wysokość ok. 30 cm (w biodrach) [1]
Masa 340 g [1]
Dieta prawdopodobnie rybożerny
Miejsce Antarktyda - Wyspa Wega

(formacja Lopez de Bertodano)

Czas
252 201,4 143,1
66

ok. 69,2-68,4 Ma [2]
późna kreda (mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Avialae

Pygostylia

Ornithothoraces

Euornithes

Ornithuromorpha

Ornithurae

Neornithes

Neognathae

Galloanserae

Anseriformes

?Vegaviidae

Vegavis restoration.jpg
Rekonstrukcja Vegavis. Autor: El fosilmaníaco [2]

Wstęp

Vegavis to rodzaj ptaka żyjącego pod koniec ery mezozoicznej na terenie dzisiejszej Antarktydy.

Materiał kopalny

Skamieniałości wegawisa. Fot. ノボホショコロトソ [1]

Holotyp (MLP 93-I-3-1) to częściowy szkielet pozaczaszkowy znajdujący się w dwóch częściach konkrecji. Dzięki użyciu tomografu komputerowego udało się uzyskać obraz zachowanych szczątków obecnych w konkrecjach. Skamieniałości należały do dorosłego osobnika. Drugi okaz (MACN-PV 19.748) zawiera elementy czaszki i szkielet pozaczaszkowy. Zachowała się struktura zwana syrinx (dolna krtań u ptaków umożliwiająca wydawanie dźwięków) [Clarke i in., 2016]. Do omawianego rodzaju może również należeć izolowana kość udowa (SDSM 78247) oraz częściowe synsacrum (MN 7832-V) [Roberts i in., 2014; de Sousa i in., 2023]. Torres i współpracownicy (2025) opisali pierwszą, niemalże kompletną czaszkę Vegavis (AMNH FARB 30899). Została ona odkryta w 2011 roku.

Budowa i paleobiologia

Czaszka

Żuchwa Vegavis prawdopodobnie wykazywała apomorfie typowe dla Neornithes, jednak nie ma kluczowych cech występujących u kaczek i gęsi. Kilka szczegółów budowy żuchwy była wspólna zarówno dla dzisiejszego ptactwa nurkującego jak i wymarłego (Álvarez-Herrera i in., 2024).

Nowa czaszka Vegavis dostarcza nowych informacji na temat jej budowy. Bohater opisu miał wąski, spiczasty i bezzębny dziób ze zredukowaną kością szczękową oraz charakterystyczną budowę mózgu. Dół skroniowy był dobrze rozwinięty i rozległy. Cecha ta wskazywała na silnie rozbudowane mięśnie szczęk. Z kolei żuchwa była pozbawiona wyrostków zastawowych (Torres i in., 2025).

Szkielet pozaczaszkowy i adaptacje do pływania

Szkielet pozaczaszkowy Vegavis zachował się dość dobrze. Kręgi szyjne miały siodełkowaty kształt, a jego trzon zwężał się do góry oraz był dłuższy niż szerszy. Zachowane kręgi piersiowe miały taki sam kształt jak szyjne. Ich trzony były dłuższe niż szersze. Synsacrum składało się z 15 zesztywniałych kręgów krzyżowych. Były one bocznie ściśnięte, wydłużone i smukłe. Budowa kończyn wykazywała, że Vegavis był przystosowany do pływania oraz nurkowania. Kość udowa miała proksymalno-ogonowy dół, który był jedną z diagnostycznych cech (Hospitaleche i Worthy, 2021). Vegavis wykazywał pewny poziom stwardnienia kości kończyn tylnych, który występował również u Polarornis. Jednak u omawianego ptaka i jego kuzyna stopnie stwardnienia kości różniły się. Vegavis miał mniej masywne kości kończyn tylnych niż Polarornis, przez co mógł nurkować krócej i płycej niż jego krewniak (Garcia Marsà i in., 2019).

Metabolizm i wokalizacja

Vegavis był ptakiem mającym wysoki poziom metabolizmu, dzięki czemu mógł żyć na polarnych szerokościach geograficznych (Garcia Marsà i in., 2019). Niezwykłym znaleziskiem u okazu przypisanego jest zachowana struktura zwana syrinx umożliwiająca wydawanie dźwięków. Mógł on wydobywać z siebie odgłosy podobne do tych u gęsi, kaczek lub bazalnych przedstawicieli Neognathae (Clarke i in., 2016).

Systematyka

Vegavis jest prawdopodobnie bardzo spokrewniony z dzisiejszymi gęsiami i kaczkami, chodź nie był ich bezpośrednim przodkiem (Clarke i in., 2005).

Agnolín i współpracownicy (2017) dla Vegavis i jego bliskich kuzynów zdefiniowani nowy klad zwany Vegaviidae. Do tej grupy należą Polarornis, Neogaeornis, Australornis oraz Maaqwi. Ich zdaniem przedstawiciele Vegaviidae przetrwali wymieranie kredowe, a Australornis oraz nienazwany okaz z Nowej Zelandii byliby najmłodszymi członkami żyjącymi już w erze kenozoicznej.

Inne zdanie na temat kladu Vegaviidae mają Mayr i in. (2018). Badacze ci sądzą, że jedynymi członkami tej grupy są jedynie Polarornis oraz Vegavis, a kenozoiczne okazy zostały błędnie przypisane. Mają również wątpliwości do bliskiego pokrewieństwa omawianego kladu do współczesnych kaczek i gęsi.

Torres i współpracownicy (2025) na postawie nowej czaszki stwierdzili, że Vegavis był przedstawicielem Neornithes należącym do grupy Anseriformes (blaszkodziobe). Okazał się również być bliskim kuzynem wymarłego Conflicto oraz Anas (kaczki) w obrębie wspomnianego kladu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Vegavis nawiązuje do wyspy Vega, gdzie odnaleziono okaz typowy oraz zawiera łacińskie słowo avis znaczącego "ptak". Epitet gatunkowy iaai to akronim od Instituto Antartico Argentino (IAA).

Spis gatunków

Vegavis Clarke, Tambussi, Noriega, Erickson i Ketcham, 2005
V. iaai Clarke, Tambussi, Noriega, Erickson i Ketcham, 2005

Bibliografia

Álvarez-Herrera, G. P., Rozadilla, S., Agnolín, F. L., & Novas, F. E. (2024). "Jaw anatomy of Vegavis iaai (Clarke et al., 2005) from the Late Cretaceous Antarctica, and its phylogenetic implications". Geobios. doi:10.1016/j.geobios.2023.03.004

Agnolín, F. L., Egli, F. B., Chatterjee, S., Garcia Marsà, J. A., & Novas, F. E. (2017). "Vegaviidae, a new clade of southern diving birds that survived the K/T boundary". The Science of Nature, 104, 1-9. doi:10.1007/s00114-017-1508-y

Clarke, J. A., Chatterjee, S., Li, Z., Riede, T., Agnolin, F., Goller, F., Isasi, M. P., Martinioni, D. R., Mussel, F. J., & Novas, F. E. (2016). "Fossil evidence of the avian vocal organ from the Mesozoic". Nature, 538(7626), 502-505. doi:10.1038/nature19852

Clarke, J. A., Tambussi, C. P., Noriega, J. I., Erickson, G. M., & Ketcham, R. A. (2005). "Definitive fossil evidence for the extant avian radiation in the Cretaceous". Nature, 433(7023), 305-308. doi:10.1038/nature03150

Garcia Marsà, J. A., Agnolín, F. L., & Novas, F. (2019). "Bone microstructure of Vegavis iaai (Aves, Anseriformes) from the Upper Cretaceous of Vega Island, Antarctic Peninsula". Historical Biology, 31(2), 163-167. doi:10.1080/08912963.2017.1348503

Hospitaleche, C. A., & Worthy, T. H. (2021). "New data on the Vegavis iaai holotype from the Maastrichtian of Antarctica". Cretaceous Research, 124, 104818. doi:10.1016/j.cretres.2021.104818

Mayr, G., De Pietri, V. L., Scofield, R. P., & Worthy, T. H. (2018). "On the taxonomic composition and phylogenetic affinities of the recently proposed clade Vegaviidae Agnolín et al., 2017‒neornithine birds from the Upper Cretaceous of the Southern Hemisphere". Cretaceous Research, 86, 178-185. doi:10.1016/j.cretres.2018.02.013

Roberts, E. M., Lamanna, M. C., Clarke, J. A., Meng, J., Gorscak, E., Sertich, J. J., O'Connor, P. M., Claeson, K. M., & MacPhee, R. D. (2014). "Stratigraphy and vertebrate paleoecology of Upper Cretaceous–? lowest Paleogene strata on Vega Island, Antarctica". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 402, 55-72. doi:10.1016/j.palaeo.2014.03.005

de Sousa, G. A., Bulak, B. A., Soares, M. B., Sayão, J. M., Weinschütz, L. C., Batezelli, A., & Kellner, A. W. A. (2023). "The Cretaceous Neornithine record andnew Vegaviidae specimens from the López de Bertodano Formation (Upper Maastrichthian) of Vega Island, Antarctic Peninsula". An Acad Bras Cienc 95: e20230802. doi:10.1590/00013765202320230802.

Torres, C. R., Clarke, J. A., Groenke, J. R., Lamanna, M. C., MacPhee, R. D. E., Musser, G. M., Roberts, E. M., & O'Connor, P. M. (2025). "Cretaceous Antarctic bird skull elucidates early avian ecological diversity". Nature. 638 (8049): 146–151. doi:10.1038/s41586-024-08390-0

  1. 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
  2. Roberts, E. M., O’Connor, P. M., Clarke, J. A., Slotznick, S. P., Placzek, C. J., Tobin, T. S., Hannaford, C., Orr, T., Jinnah, Z. A., Claeson, K. M., Salisbury, S., Kirschvink, J. L., Pirrie, D., & Lamanna, M. C. (2023). "New age constraints support a K/Pg boundary interval on Vega Island, Antarctica: Implications for latest Cretaceous vertebrates and paleoenvironments". GSA Bulletin, 135(3-4), 867-885. doi:10.1130/B36422.1