Neogaeornis

Autor:

Michał Siedlecki

---

Neogaeornis (neogeornis)
Długość	68 cm
Masa	3 kg
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Chile - wyspa Quiriquina (formacja Quiriquina)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 70-67 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Avialae Pygostylia Ornithothoraces Ornithuromorpha Ornithurae ?Neornithes ??Galloanserae ???Anseriformes Vegaviidae
Rekonstrukcja Vegavis. Być może neogeornis wyglądał podobnie. Autor: El fosilmaníaco [1]

Wstęp

Neogaeornis to słabo poznany rodzaj ptaka z grupy wegawidów żyjącego na terenie obecnego Chile pod koniec ery mezozoicznej.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza z greki "ptak z Nowego Świata", co odnosi się do znalezienia skamieniałości tego awiala w Ameryce Południowej. Epitet gatunkowy upamiętnia W. Wetzela, który znalazł wspomniane szczątki.

Materiał kopalny

Holotyp (GPMK 123) to izolowany tarsometatarsus. Materiał przypisany może obejmować inny izolowany tibiotarsus, nieposiadający numeru katalogowego.

Historia taksonu i systematyka

Szczątki tego awiala zostały odkryte w pierwszej połowie lat 20. XX wieku na wyspie Quiriquina należącej do Chile w osadach formacji geologicznej nazwanej na cześć wyspy, a nazwany został w 1929 roku. Od momentu odkrycia jego pojedynczej skamieniałości, trwały spory o jego pokrewieństwa z dzisiejszymi oraz dotychczas znanymi wymarłymi ptakami. Lambrecht (1929) uznał go za bliskiego krewnego żyjących dzisiaj perkozów i nurów. Brodkorb (1963) przypisał go do wymarłej rodziny ziemnowodnych ptaków Baptornithidae (członków większej grupy Hesperornithiformes). Obecnie uznawany jest zaś za członka rodziny Vegavidae, innych wymarłych ptaków o dość niejasnych pokrewieństwach również związanych z wodą, konkretnie z morzami (Agnolín i in, 2017).

Zachowanie i paleośrodowisko

Neogeornis był drapieżnym ptakiem polującym prawdopodobnie na ryby (np: Belonostomus (zapewne polował na młode osobniki tego rodzaju)) i morskie głowonogi, takie jak belemnity, nurkując do wody z dużej wysokości na stosunkowo długi czas oraz na relatywnie duże głębokości (podobnie jak dzisiejsze burzykowate). W głębi ówczesnego morza żyły liczne plezjozaury z grupy Elasmosauridae : Cimoliasaurus, Aristonectes oraz Wunyelfia, które również polowały na ryby; morskie żółwie z gatunku Australobaena chilensis, płaszczki z gatunku Ischyrizha chilensis oraz szczytowe drapieżniki - pliozaury (oznaczone jedynie jako Pliosaurus sp., jednak z pewnością nie należące do tego rodzaju).

Spis gatunków

Neogaeornis	Lambrecht, 1929
N. wetzeli	Lambrecht, 1929

Bibliografia

Agnolín, F.L.; Egli, F.B.; Chatterjee, S.; Marsà, J.A.G (2017). "Vegaviidae, a new clade of southern diving birds that survived the K/T boundary". The Science of Nature. 104 (87): 87 [2]

Brodkorb. (1963). "Catalogue of fossil birds. Part 1 (Archaeopterygiformes through Ardeiformes)". Bulletin of the Florida State Museum, Biological Sciences. 7, 179-293.

Ford, T. (online) [3]

Lambrecht, K. (1929). "Neogaeornis wetzeli n. g. n. sp., der reste Kreidevogel der südlichen Hemispäre". Paläontol. Z. 11 (2): 121–129. [4]

Mortimer, M. (online) [5]