Gobisaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(→Systematyka) |
(poprawki) |
||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Adrian Sztuba]] | |Autor = [[Adrian Sztuba]] | ||
| − | |Korekta = | + | |Korekta = [[Michał Siedlecki]], [[Paweł Konarzewski]] |
|nazwa = ''Gobisaurus'' (gobizaur) | |nazwa = ''Gobisaurus'' (gobizaur) | ||
|długość = ok. 6 m | |długość = ok. 6 m | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|masa = ok. 3,5 t | |masa = ok. 3,5 t | ||
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
| − | |miejsce = [[Chiny]] | + | |miejsce = [[Chiny]] - Mongolia Wewnętrzna |
| − | </small> | + | <small>([[formacja]] [[Miaogou]])</small> |
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|121.4|100.5}} |
| − | + | <small>[[wczesna kreda]] ([[apt]] - [[alb]]) | |
| − | |||
| − | |||
|systematyka = [[Dinosauria]] | |systematyka = [[Dinosauria]] | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
|mapa = | |mapa = | ||
| − | <display_points type="terrain" zoom= | + | <display_points type="terrain" zoom=4> |
| − | 39 45 N, 105 45 E~ | + | 39 45 N, 105 45 E~ miejsce odnalezienia holotypu ''Gobisaurus'' |
| − | |||
</display_points> | </display_points> | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Gobisaurus'' to | + | ''Gobisaurus'' to [[Ankylosauridae|ankylozauryd]] żyjący we [[wczesna kreda|wczesnej kredzie]] na terenach obecnych [[Chiny|Chin]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | [[ | ||
| − | + | ==Materiał kopalny i lokalizacja== | |
| + | [[Holotyp]] ''Gobisaurus'' - IVPP V12563 - to czaszka i nieznane elementy szkieletu pozaczaszkowego. Większość szkieletu pozaczaszkowego została zebrana, ale miejsce w którym się znajduje jest nieznane od lat 80-tych. [[Holotyp|Okaz typowy]] odnaleziono w tym samym miejscu, co skamieniałości teropoda ''[[Shaochilong]]'' - na terenie pustyni Alashan (Mongolia Wewnętrzna). | ||
| − | + | Początkowo uważano, że [[holotyp]] gobizaura odnaleziono w skałach [[formacja|formacji]] [[Ulansuhai]], które oceniano na [[apt]] lub [[alb]]. Według obecnych badań mają one ok. 92 miliony lat - pochodzą z [[turon]]u. Jednakże Hao i współpracownicy (2025) stwierdzili, że zarówno ''Gobisaurus'' i ''[[Shaochilong]]'' zostały odnalezione w [[formacja|formacji]] [[Miagou]]. | |
| − | |||
| − | [[ | + | W 2007 roku opisano ''[[Zhongyuansaurus|Zhongyuansaurus luoyangensis]]'' z prowincji Henan ([[Chiny]]). Z badań [[Arbour]] i [[Currie]] (2016) wynikło, że jest on nieodróżnialny od ''Gobisaurus'', został więc uznany za [[młodszy synonim]] ''Gobisaurus''. W 2025 roku, Zhang i współpracownicy uznali, że ''[[Zhongyuansaurus]]'' jest odrębny od ''Gobisaurus''. Zobacz więcej: [[Zhongyuansaurus#Taksonomia]]. |
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | + | ''Gobisaurus'' był dość dużym [[Ankylosauridae|ankylozaurydem]] - [[Paul]] (2016) ocenił jego długość na 6 m, a masę na 3,5 tony. Był bardzo podobny do innego [[Ankylosauridae|ankylozauryda]] - ''[[Shamosaurus]]''. Oba te [[rodzaj]]e miały długie, trójkątne czaszki z małymi “rogami” nadoczodołowymi i łuskowymi, które były mniej widoczne niż u innych ankylozaurów. Także wiele cech uznawanych za diagnostyczne dla ''Gobisaurus'' występowały również u ''[[Shamosaurus]]'', np. duże oczodoły (o długości ok. 20% długości czaszki) w porównaniu do wielkości czaszki. Różniły się jednak dwiema cechami: długością rzędu zębów (około 40% długości czaszki u ''[[Shamosaurus]]'', w porównaniu z 26,7% u ''Gobisaurus'') i orientacją wyrostka skrzydłowatego ("pterygoid"). | |
| − | ''Gobisaurus'' był dość dużym [[Ankylosauridae|ankylozaurydem]] - [[Paul]] ( | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Systematyka== | ==Systematyka== | ||
''Gobisaurus'' i ''[[Shamosaurus]]'' są zazwyczaj uznawane za taksony siostrzane tworzące [[klad]] [[Shamosaurinae]], choć Thompson i in. (2012) uznali je za kolejne odgałęzienia drzewa rodowego ankylozaurydów (gdzie ''Gobisaurus'' jest bardziej [[bazalny]]). | ''Gobisaurus'' i ''[[Shamosaurus]]'' są zazwyczaj uznawane za taksony siostrzane tworzące [[klad]] [[Shamosaurinae]], choć Thompson i in. (2012) uznali je za kolejne odgałęzienia drzewa rodowego ankylozaurydów (gdzie ''Gobisaurus'' jest bardziej [[bazalny]]). | ||
| + | |||
| + | ==Etymologia== | ||
| + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Gobisaurus'' nawiązuje do miejsca odnalezienia szczątków, którym była pustynia Gobi. Epitet gatunkowy ''domoculus'' to zbitek łacińskich słów ''domo'' (podporządkować) i ''oculus'' (oko). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V|''Gobisaurus''}} | |
|{{Kpt|[[Vickaryous]], [[Russell]], [[Currie]]}} i {{Kpt|[[Zhao]]}}, [[2001]] | |{{Kpt|[[Vickaryous]], [[Russell]], [[Currie]]}} i {{Kpt|[[Zhao]]}}, [[2001]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | |{{V|''G. domoculus ''}} | |
| − | |{{ | ||
| − | |||
| − | |||
|{{Kpt|[[Vickaryous]], [[Russell]], [[Currie]]}} i {{Kpt|[[Zhao]]}}, [[2001]] | |{{Kpt|[[Vickaryous]], [[Russell]], [[Currie]]}} i {{Kpt|[[Zhao]]}}, [[2001]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Arbour, V.M. & Currie, P.J. ( | + | <small> |
| + | Arbour, V. M. & Currie, P. J. (2016). "Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology, 14(5), 385-444. [[doi:10.1080/14772019.2015.1059985]] | ||
| − | + | Li, X., Lü, J., Zhang, X,. Jia, S., Hu, W., Zhang, J., Wu, Y., & Ji, Q. (2007). "New nodosaurid ankylosaur from the Cretaceous of Ruyang, Henan Province". Acta Geologica Sinica. 81 (4): 433–438. | |
| − | Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. ( | + | Hao, M., Li, Z., Wang, Z., Wang, S., Ma, F., Qinggele, J. L., Pei, R., Zhao, Q., & Xu, X. (2025). "A new oviraptorosaur from the Lower Cretaceous Miaogou Formation of western Inner Mongolia, China". Cretaceous Research, 167, 106023.. [[doi:10.1016%2Fj.cretres.2024.106023]] |
| + | |||
| + | Paul, G. S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University. | ||
| + | |||
| + | Thompson, R. S., Parish, J. C., Maidment, S. C. R. & Barrett, P. M. (2012). "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)". Journal of Systematic Palaeontology, 10, 301-312. [[doi:10.1080/14772019.2011.569091]] | ||
Vickaryous, M. K., Russell, A. P., Currie, P. J., & Zhao, X.-J. (2001). “A new ankylosaurid (Dinosauria: Ankylosauria) from the Lower Cretaceous of China, with comments on ankylosaurian relationships”. Canadian Journal of Earth Sciences, 38(12), 1767–1780. [[doi:10.1139/e01-051]] | Vickaryous, M. K., Russell, A. P., Currie, P. J., & Zhao, X.-J. (2001). “A new ankylosaurid (Dinosauria: Ankylosauria) from the Lower Cretaceous of China, with comments on ankylosaurian relationships”. Canadian Journal of Earth Sciences, 38(12), 1767–1780. [[doi:10.1139/e01-051]] | ||
| − | Li, | + | Zhang, J., Jia, L. Xu, L., You, H., Gao, D., Liu, D., Li, Y., & Wang, Y. (2025). "New ankylosaurid material from the Lower Cretaceous of the Ruyang Basin, Henan Province". Acta Palaeontologica Sinica (1): 60–73. [[doi:10.19800/j.cnki.aps.2024037]] |
| − | |||
| − | |||
</small> | </small> | ||
| Linia 96: | Linia 85: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| + | [[Kategoria:Apt]] | ||
| + | [[Kategoria:Alb]] | ||
Aktualna wersja na dzień 17:14, 23 maj 2025
| Autor: | Adrian Sztuba |
| Korekta: | Michał Siedlecki, Paweł Konarzewski |
| Gobisaurus (gobizaur) | |
|---|---|
| Długość | ok. 6 m |
| Masa | ok. 3,5 t |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - Mongolia Wewnętrzna |
| Czas |
wczesna kreda (apt - alb) |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja Gobisaurus. Autor: "Foolp" [1] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Gobisaurus to ankylozauryd żyjący we wczesnej kredzie na terenach obecnych Chin.
Materiał kopalny i lokalizacja
Holotyp Gobisaurus - IVPP V12563 - to czaszka i nieznane elementy szkieletu pozaczaszkowego. Większość szkieletu pozaczaszkowego została zebrana, ale miejsce w którym się znajduje jest nieznane od lat 80-tych. Okaz typowy odnaleziono w tym samym miejscu, co skamieniałości teropoda Shaochilong - na terenie pustyni Alashan (Mongolia Wewnętrzna).
Początkowo uważano, że holotyp gobizaura odnaleziono w skałach formacji Ulansuhai, które oceniano na apt lub alb. Według obecnych badań mają one ok. 92 miliony lat - pochodzą z turonu. Jednakże Hao i współpracownicy (2025) stwierdzili, że zarówno Gobisaurus i Shaochilong zostały odnalezione w formacji Miagou.
W 2007 roku opisano Zhongyuansaurus luoyangensis z prowincji Henan (Chiny). Z badań Arbour i Currie (2016) wynikło, że jest on nieodróżnialny od Gobisaurus, został więc uznany za młodszy synonim Gobisaurus. W 2025 roku, Zhang i współpracownicy uznali, że Zhongyuansaurus jest odrębny od Gobisaurus. Zobacz więcej: Zhongyuansaurus#Taksonomia.
Budowa
Gobisaurus był dość dużym ankylozaurydem - Paul (2016) ocenił jego długość na 6 m, a masę na 3,5 tony. Był bardzo podobny do innego ankylozauryda - Shamosaurus. Oba te rodzaje miały długie, trójkątne czaszki z małymi “rogami” nadoczodołowymi i łuskowymi, które były mniej widoczne niż u innych ankylozaurów. Także wiele cech uznawanych za diagnostyczne dla Gobisaurus występowały również u Shamosaurus, np. duże oczodoły (o długości ok. 20% długości czaszki) w porównaniu do wielkości czaszki. Różniły się jednak dwiema cechami: długością rzędu zębów (około 40% długości czaszki u Shamosaurus, w porównaniu z 26,7% u Gobisaurus) i orientacją wyrostka skrzydłowatego ("pterygoid").
Systematyka
Gobisaurus i Shamosaurus są zazwyczaj uznawane za taksony siostrzane tworzące klad Shamosaurinae, choć Thompson i in. (2012) uznali je za kolejne odgałęzienia drzewa rodowego ankylozaurydów (gdzie Gobisaurus jest bardziej bazalny).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Gobisaurus nawiązuje do miejsca odnalezienia szczątków, którym była pustynia Gobi. Epitet gatunkowy domoculus to zbitek łacińskich słów domo (podporządkować) i oculus (oko).
Spis gatunków
| Gobisaurus | Vickaryous, Russell, Currie i Zhao, 2001 |
| G. domoculus | Vickaryous, Russell, Currie i Zhao, 2001 |
Bibliografia
Arbour, V. M. & Currie, P. J. (2016). "Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology, 14(5), 385-444. doi:10.1080/14772019.2015.1059985
Li, X., Lü, J., Zhang, X,. Jia, S., Hu, W., Zhang, J., Wu, Y., & Ji, Q. (2007). "New nodosaurid ankylosaur from the Cretaceous of Ruyang, Henan Province". Acta Geologica Sinica. 81 (4): 433–438.
Hao, M., Li, Z., Wang, Z., Wang, S., Ma, F., Qinggele, J. L., Pei, R., Zhao, Q., & Xu, X. (2025). "A new oviraptorosaur from the Lower Cretaceous Miaogou Formation of western Inner Mongolia, China". Cretaceous Research, 167, 106023.. doi:10.1016/j.cretres.2024.106023
Paul, G. S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
Thompson, R. S., Parish, J. C., Maidment, S. C. R. & Barrett, P. M. (2012). "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)". Journal of Systematic Palaeontology, 10, 301-312. doi:10.1080/14772019.2011.569091
Vickaryous, M. K., Russell, A. P., Currie, P. J., & Zhao, X.-J. (2001). “A new ankylosaurid (Dinosauria: Ankylosauria) from the Lower Cretaceous of China, with comments on ankylosaurian relationships”. Canadian Journal of Earth Sciences, 38(12), 1767–1780. doi:10.1139/e01-051
Zhang, J., Jia, L. Xu, L., You, H., Gao, D., Liu, D., Li, Y., & Wang, Y. (2025). "New ankylosaurid material from the Lower Cretaceous of the Ruyang Basin, Henan Province". Acta Palaeontologica Sinica (1): 60–73. doi:10.19800/j.cnki.aps.2024037
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:GobisaurusNV.jpg){kind=link}