Ojoceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (→‎Spis gatunków)
(Jasinski i in., 2011)
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Ojoceratops''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Ojoceratops''}}
−
<small>
+
{{Opis
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Maciej Ziegler]], [[Marcin Szermański]]
−
| Autor:
+
|Korekta                = [[Paweł Konarzewski]]
−
|-
+
|nazwa                  = ''Ojoceratops'' (ojoceratops)
−
| [[Maciej Ziegler]]
+
|długość                =
−
[[Marcin Szermański]]
+
|wysokość              =
−
|}
+
|masa                  =
−
</small>
+
|dieta                  = roślinożerny
−
 
+
|miejsce                = [[USA]] - Nowy Meksyk  
−
----
+
<small>([[formacja]] [[Ojo Alamo]] - ogniwo Naashoibito)</small>
−
 
+
|czas                  = {{Występowanie|66.9|66.4}}
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+
ok. 66,9-66,4 [[Ma]]<ref>Więcej o wieku formacji [[Ojo Alamo]] zobacz w [[Ojo Alamo#Wiek]].</ref><br>
−
! colspan=2 | ''Ojoceratops'' (ojoceratops)
+
<small>[[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small>
−
|-
+
|systematyka            =
−
! '''Długość''':
+
[[Dinosauria]]  
−
| 8-9 m
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| 4-10 t
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[USA]] - Nowy Meksyk  
 
−
 
 
−
<small>(formacja [[Ojo Alamo]] - ogniwo Naashoibito)</small>
 
−
|-
 
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
−
|
 
−
<small>późna [[kreda]] / ??[[paleogen]]</small>
 
−
|-
 
−
! '''Systematyka'''
 
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
−
 
−
[[Genasauria]]
 
−
 
−
[[Cerapoda]]
 
−
 
−
[[Marginocephalia]]
 
  
 
[[Ceratopsia]]
 
[[Ceratopsia]]
−
 
−
[[Neoceratopia]]
 
−
 
−
[[Coronosauria]]
 
  
 
[[Ceratopsoidea]]
 
[[Ceratopsoidea]]
Linia 55: Linia 27:
  
 
[[Triceratopsini]]
 
[[Triceratopsini]]
−
|-
+
|grafika                = Ojoceratops fowleri profile reconstruction.jpg
−
| colspan=2 |[[Plik:Ojoceratops_skull_reconstruction_(final).jpg|400px]]
+
|podpis                = Rekonstrukcja ojoceratopsa. Autor: LancianIdolatry [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ojoceratops_fowleri_profile_reconstruction.jpg]
−
<small>Materiał kopalny. Autor: Robert M. Sullivan [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ojoceratops_skull_reconstruction_(final).jpg]</small>
+
|PorównanieGrupa        =
−
|}
+
|PorównanieDługość      =
−
 
+
|mapa                  =
 +
}}
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Ojoceratops'' to [[rodzaj]] chasmozauryna z Ameryki Północnej. Jego znaleziska mogą reprezentować [[rodzaj]] ''[[Triceratops]]''.
+
''Ojoceratops'' to [[rodzaj]] chasmozauryna żyjącego pod koniec ery mezozoicznej na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Według niektórych badaczy jego znaleziska mogą reprezentować [[rodzaj]] ''[[Triceratops]]''.
−
Wiek osadów, w których go odnaleziono, jest kontrowersyjny - mogą one pochodzić z późnego [[kampan]]u, [[mastrycht]]u albo nawet z wczesnego [[dan]]u (więc już [[paleogen]]u - po erze dinozaurów!). ''Ojoceratops'' był [[zaawansowany]]m (należącym do [[Triceratopsini]]) i dużym chasmozaurynem - jak podaje [[Thomas Holtz|Holtz]] (online), osiągał on rozmiary ''[[Triceratops]]'', ''[[Torosaurus]]'' i ''[[Eotriceratops]]''.
 
  
−
''Ojoceratops'' był czworonożnym roślinożercą, podobnie jak inne dinozaury, które prawdopodobnie z nim współegzystowały - tytanozaur ''[[Alamosaurus]]'' i nodozauryd ''[[Glyptodontopelta]]''.
+
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Ojoceratops-skull.png|thumb|Rekonstrukcja czaszki ''Ojoceratops''. Na biało zostały zaznaczone znane elementy. Autor: Yusuke-rex [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ojoceratops-skull.png]]]
 +
[[Holotyp]] (SMP VP-1865) - kompletna lewa kość łuskowa, być może należąca do osobnika niedorosłego. Według Jasinskiego i współpracowników (2011) wszystkie skamieniałości ceratopsydów przypisane przez Sullivana i Lucasa (2010) należą do ojoceraropsa (m.in. kości czaszki, żebra, łopatki i kość łonowa). Ponadto do ojoceraropsa mogą należeć również inne szczątki niezidentyfikowanych ceratopsydów z formacji Ojo Alamo (kości czaszki oraz kręg grzbietowy).
  
−
==Materiał kopalny==
+
==Budowa i ważność==
−
[[Holotyp]] (SMP VP-1865) - kompletna lewa kość łuskowa (być może należąca do osobnika niedorosłego). Materiał niepewnie przypisany to wiele elementów czaszki, niekompletna lewa kość łopatkowa i niekompletne żebro.
+
[[Plik: Dineobellator_Sergey_Krasovskiy.png|thumb|Rekonstrukcja paleośrodowiska formacji Ojo Alamo wraz z dinozaurami. Para ''Ojoceratops'' znajduje się po prawej stronie. Autor: Sergey Krasovskiy. Źródło: Jasinski i in., 2020 [https://www.nature.com/articles/s41598-020-61480-7].]]
 +
''Ojoceratops'' był [[zaawansowany]]m (należącym do [[Triceratopsini]]) i dużym chasmozaurynem. Porównanie wielkości znalezionych kości z ''Triceratops'' sugeruje mniejsze wymiary omawianego dinozaura. ''Ojoceratops'' był czworonożnym roślinożercą, podobnie jak inne dinozaury, które prawdopodobnie z nim współegzystowały - [[tytanozaur]] ''[[Alamosaurus]]'' i [[nodozauryd]] ''[[Glyptodontopelta]]''. Wg [[Robert Sullivan|Sullivana]] i [[Spencer Lucas|Lucasa]] ([[2010]]) ''Ojoceratops'' różni się od innych chasmozaurynów unikalną morfologią kości łuskowej. Jednak niektórzy naukowcy uważają, że ''O. fowleri'' nie odróżnia się na tyle od innych ceratopsów, aby uznać jego ważność - jak zauważa [[Nicholas Longrich|Longrich]] ([[2011]]), szeroki, kwadratowy koniec kości łuskowej, będący prawdopodobnie cechą unikalną ''Ojoceratops'' jest obecny u co najmniej jednego osobnika ''[[Triceratops]]''. Jeśli jest to rzeczywiście synonim, to mały róg nosowy sugeruje ''[[Triceratops#T._horridus|Triceratops horridus]]''. Z taką interpretacją nie zgadzają się Jasinski i współpracownicy (2011). Zdaniem badaczy [[Longrich]] pominął inne cechy diagnostyczne kości łuskowej ojoceraropsa. Ponadto środkowa linia ciemieniowa kryzy wykazuje odmienną budowę niż [[triceratops]]. Na tej podstawie Jasinski i współautorzy uznają ''Ojoceratops'' za ważny takson.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
−
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Ojoceratops'' znaczy "rogate oblicze z Ojo" (Ojo + gr. ''ceratops''), czyli z nazwy formacji (pełna nazwa [[Ojo Alamo]]), w pokładach której go znaleziono. Epitet gatunkowy (''fowleri'') honoruje Denvera Fowlera, który odkrył [[holotyp]] a także inne osobniki przypisane przez autorów nazwy do ''Ojoceratops''.
+
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Ojoceratops'' znaczy "rogate oblicze z Ojo" (Ojo + gr. ''ceratops''), czyli z nazwy formacji (pełna nazwa [[Ojo Alamo]]), w pokładach której go znaleziono. Epitet gatunkowy ''fowleri'' honoruje Denvera Fowlera, który odkrył [[holotyp]] a także inne osobniki przypisane przez autorów nazwy do ''Ojoceratops''.
−
 
 
−
==Synonim ''Triceratops''?==
 
−
Wg [[Robert Sullivan|Sullivana]] i [[Spencer Lucas|Lucasa]] ([[2010]]) ''Ojoceratops'' różni się od innych chasmozaurynów unikalną morfologią kości łuskowej. Jednak niektórzy naukowcy uważają, że ''O. fowleri'' nie odróżnia się na tyle od innych ceratopsów, aby uznać jego ważność - jak zauważa [[Nicholas Longrich|Longrich]] ([[2011]]), szeroki, kwadratowy koniec kości łuskowej, będący prawdopodobnie cechą unikalną ''Ojoceratops'' jest obecny u co najmniej jednego osobnika ''[[Triceratops]]''.  
 
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
| ''Ojoceratops''
+
|{{V| ''Ojoceratops''}}
 
| {{Kpt|[[Robert Sullivan|Sullivan]]}} i {{Kpt|[[Spencer Lucas|Lucas]]}}, [[2010]]
 
| {{Kpt|[[Robert Sullivan|Sullivan]]}} i {{Kpt|[[Spencer Lucas|Lucas]]}}, [[2010]]
−
| ?''[[nomen dubium]]''; ?= ''[[Triceratops]]''
 
 
|-
 
|-
−
| ''O. fowleri''
+
|{{V| ''O. fowleri''}}
−
| {{Kpt|Sullivan}} i {{Kpt|Lucas}}, 2010
+
| {{Kpt|[[Robert Sullivan|Sullivan]]}} i {{Kpt|Lucas}}, [[2010]]
−
| ?''[[nomen dubium]]''
 
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
Fassett, J.E., Heaman, L.M. & Simonetti, A. (2011) "Direct U-Pb dating of Cretaceous and Paleocene dinosaur bones, San Juan Basin, New Mexico" Geology, 39, 159-162. doi: 10.1130/G31466.1
+
Jasinski, S. E., Sullivan, R. M., & Lucas, S. G. (2011). "Taxonomic composition of the Alamo Wash local fauna from the Upper Cretaceous Ojo Alamo Formation (Naashoibito Member), San Juan Basin, New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 53: 216-271
−
 
 
−
Longrich, N. R. (2011) "Titanoceratops ouranous, a giant horned dinosaur from the Late Campanian of New Mexico" Cretaceous Research, doi:10.1016/j.cretres.2010.12.007
 
−
 
 
−
Sampson, S. D., Loewen, M. A., Farke, A. A., Roberts, E. M., Forster, C. A., Smith, J. A. & Titus, A. L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism" PLoS ONE, 5(9), e12292 doi:10.1371/journal.pone.0012292
 
  
−
Sullivan, R. M. & Lucas, S. G. (2010) "A New Chasmosaurine (Ceratopsidae, Dinosauria) from the Upper Cretaceous Ojo Alamo Formation (Naashoibito Member), San Juan Basin, New Mexico" [w:] Ryan, M.J., Chinnery, B.J. & Eberth, D.A. (red.) "New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium" wyd. Indiana University, Bloomington, 169-178.
+
Longrich, N. R. (2011) "''Titanoceratops ouranous'', a giant horned dinosaur from the Late Campanian of New Mexico" Cretaceous Research, 32(3), 264-276. [[doi:10.1016/j.cretres.2010.12.007]]
  
−
Williamson, T.E. & Weil, A. (2008) "Metatherian mammals from the Naashoibito Member, Kirtland Formation, San Juan Basin, New Mexico and their biochronological and paleobiogeographic significance" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 803-815.
+
Sampson, S. D., Loewen, M. A., Farke, A. A., Roberts, E. M., Forster, C. A., Smith, J. A. & Titus, A. L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism" PLoS ONE, 5(9), e12292. [[doi:10.1371/journal.pone.0012292]]
  
−
Holtz (online): http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2010.pdf
+
Sullivan, R. M., & Lucas, S. G. (2010). "A New Chasmosaurine (Ceratopsidae, Dinosauria) from the Upper Cretaceous Ojo Alamo Formation (Naashoibito Member), San Juan Basin, New Mexico".[w:] Ryan, M. J., Chinnery, B. J. & Eberth, D. A. (red.) "New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium". wyd. Indiana University, Bloomington, 169-178.
−
</small>
+
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 108: Linia 74:
 
[[Kategoria:USA]]
 
[[Kategoria:USA]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
−
[[Kategoria:Kenozoik]]
 
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Mastrycht]]
 
[[Kategoria:Mastrycht]]
−
[[Kategoria:nomen dubium]]
 

Aktualna wersja na dzień 08:17, 15 lis 2025

Autor: Maciej Ziegler, Marcin Szermański
Korekta: Paweł Konarzewski

Ojoceratops (ojoceratops)
Dieta roślinożerny
Miejsce USA - Nowy Meksyk

(formacja Ojo Alamo - ogniwo Naashoibito)

Czas
252 201,4 143,1
66

ok. 66,9-66,4 Ma[1]
późna kreda (mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ceratopsia

Ceratopsoidea

Ceratopsidae

Chasmosaurinae

Triceratopsini

Ojoceratops fowleri profile reconstruction.jpg
Rekonstrukcja ojoceratopsa. Autor: LancianIdolatry [3]

Wstęp

Ojoceratops to rodzaj chasmozauryna żyjącego pod koniec ery mezozoicznej na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Według niektórych badaczy jego znaleziska mogą reprezentować rodzaj Triceratops.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja czaszki Ojoceratops. Na biało zostały zaznaczone znane elementy. Autor: Yusuke-rex [1]

Holotyp (SMP VP-1865) - kompletna lewa kość łuskowa, być może należąca do osobnika niedorosłego. Według Jasinskiego i współpracowników (2011) wszystkie skamieniałości ceratopsydów przypisane przez Sullivana i Lucasa (2010) należą do ojoceraropsa (m.in. kości czaszki, żebra, łopatki i kość łonowa). Ponadto do ojoceraropsa mogą należeć również inne szczątki niezidentyfikowanych ceratopsydów z formacji Ojo Alamo (kości czaszki oraz kręg grzbietowy).

Budowa i ważność

Rekonstrukcja paleośrodowiska formacji Ojo Alamo wraz z dinozaurami. Para Ojoceratops znajduje się po prawej stronie. Autor: Sergey Krasovskiy. Źródło: Jasinski i in., 2020 [2].

Ojoceratops był zaawansowanym (należącym do Triceratopsini) i dużym chasmozaurynem. Porównanie wielkości znalezionych kości z Triceratops sugeruje mniejsze wymiary omawianego dinozaura. Ojoceratops był czworonożnym roślinożercą, podobnie jak inne dinozaury, które prawdopodobnie z nim współegzystowały - tytanozaur Alamosaurus i nodozauryd Glyptodontopelta. Wg Sullivana i Lucasa (2010) Ojoceratops różni się od innych chasmozaurynów unikalną morfologią kości łuskowej. Jednak niektórzy naukowcy uważają, że O. fowleri nie odróżnia się na tyle od innych ceratopsów, aby uznać jego ważność - jak zauważa Longrich (2011), szeroki, kwadratowy koniec kości łuskowej, będący prawdopodobnie cechą unikalną Ojoceratops jest obecny u co najmniej jednego osobnika Triceratops. Jeśli jest to rzeczywiście synonim, to mały róg nosowy sugeruje Triceratops horridus. Z taką interpretacją nie zgadzają się Jasinski i współpracownicy (2011). Zdaniem badaczy Longrich pominął inne cechy diagnostyczne kości łuskowej ojoceraropsa. Ponadto środkowa linia ciemieniowa kryzy wykazuje odmienną budowę niż triceratops. Na tej podstawie Jasinski i współautorzy uznają Ojoceratops za ważny takson.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Ojoceratops znaczy "rogate oblicze z Ojo" (Ojo + gr. ceratops), czyli z nazwy formacji (pełna nazwa Ojo Alamo), w pokładach której go znaleziono. Epitet gatunkowy fowleri honoruje Denvera Fowlera, który odkrył holotyp a także inne osobniki przypisane przez autorów nazwy do Ojoceratops.

Spis gatunków

Ojoceratops Sullivan i Lucas, 2010
O. fowleri Sullivan i Lucas, 2010

Bibliografia

Jasinski, S. E., Sullivan, R. M., & Lucas, S. G. (2011). "Taxonomic composition of the Alamo Wash local fauna from the Upper Cretaceous Ojo Alamo Formation (Naashoibito Member), San Juan Basin, New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 53: 216-271

Longrich, N. R. (2011) "Titanoceratops ouranous, a giant horned dinosaur from the Late Campanian of New Mexico" Cretaceous Research, 32(3), 264-276. doi:10.1016/j.cretres.2010.12.007

Sampson, S. D., Loewen, M. A., Farke, A. A., Roberts, E. M., Forster, C. A., Smith, J. A. & Titus, A. L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism" PLoS ONE, 5(9), e12292. doi:10.1371/journal.pone.0012292

Sullivan, R. M., & Lucas, S. G. (2010). "A New Chasmosaurine (Ceratopsidae, Dinosauria) from the Upper Cretaceous Ojo Alamo Formation (Naashoibito Member), San Juan Basin, New Mexico".[w:] Ryan, M. J., Chinnery, B. J. & Eberth, D. A. (red.) "New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium". wyd. Indiana University, Bloomington, 169-178.

  1. ↑ Więcej o wieku formacji Ojo Alamo zobacz w Ojo Alamo#Wiek.
Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Ojoceratops&oldid=37235”