Diclonius: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę " Opis w trakcie rozbudowy. {{DISPLAYTITLE:''Diclonius''}} {{Opis |Autor = Michał Siedlecki |Korekta = |nazwa =...") |
m |
||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Diclonius''}} | {{DISPLAYTITLE:''Diclonius''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
| Linia 37: | Linia 36: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Diclonius'' to wątpliwy rodzaj [[Hadrosauridae|hadrozauryda]] żyjącego na terenie dzisiejszej Montany w drugiej połowie epoki późnej kredy. | ''Diclonius'' to wątpliwy rodzaj [[Hadrosauridae|hadrozauryda]] żyjącego na terenie dzisiejszej Montany w drugiej połowie epoki późnej kredy. | ||
| + | |||
| + | ==Etymologia== | ||
| + | Nazwa rodzajowa oznacza z greki "dwa trzonki" i odnosi się do sposobu wymiany zębów, w której nowo wyrośnięte zęby są równie funkcjonalne co starsze. Epitety gatunkowe poszczególnych gatunków oznaczają zaś odpowiednio "pięciorożny" (''pentagonus'', z greki), "ciągłokątny" (''perangulatus'', z łaciny) oraz "pióropodobny" (''calamarius'', z łaciny). Wszystkie te nazwy odnoszą się do budowy zębów tego dinozaura. | ||
| + | |||
| + | ==Historia taksonu i ważność== | ||
| + | Materiał kopalny wszystkich trzech gatunków tego ornitopoda został odkryty na terenie stanu Montana w drugiej połowie XIX wieku. Został on opisany w 1876 roku przez słynnego paleontologa z Pensylwanii [[Edward Cope|Edwarda Drinkera Cope'a]] wyłącznie na podstawie zębów. [[Holotyp|holotypem]] gatunku typowego (''D. pentagonus'') został pojedynczy ząb ( AMNH 3972), a przypisane zostały do niego kolejne trzy zęby (jeden kompletny i dwa fragmenty zęba). Okazami typowymi dwóch pozostałych gatunków zostały odpowiednio trzynaście zębów (jeden cały i dwanaście fragmentarycznych) skatalogowane pod wspólnym numerem AMNH 5737 (''D. perangulatus'') oraz pięć zębów (jeden cały i cztery częściowe) skatalogowane jako AMNH 5733 (''D. calamarius''), choć szczątki te nie zostały szczegółowo opisane. Wszystkie zęby prawdopodobnie zostały zebrane z lokalizacji Dog Creek, której osady należą do [[kampan|kampańskiej]] [[formacja|formacji]] [[Judith River]]. Siedem lat później Cope przypisał do utworzonego przez siebie rodzaju szczątki pierwszego hadrozauryda opisanego z tej formacji ''[[Trachodon]] mirabilis'' ([[Leidy]], 1856) i utworzył [[kombinacja|kombinację]] ''D. mirabilis''. Jego decyzja nie była jednak szeroko zaakceptowana przez innych paleontologów, którzy w XX wieku uznali rodzaj Cope'a za młodszy synonim rodzajów nazwanych przez Leidy'ego - ''Trachodon'' lub ''[[Thespesius]]''. Obecnie zaś, podobnie jak większość taksonów dinozaurów, których materiał kopalny opiera się wyłącznie na zębach jest uznawany za ''[[nomen dubium]]'' (Coombs, 1983, [[Horner]] i in., 2004). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 54: | Linia 59: | ||
|{{Kpt|({{Kpt|Cope}}, 1876) [[Steel]]}}, [[1969]] | |{{Kpt|({{Kpt|Cope}}, 1876) [[Steel]]}}, [[1969]] | ||
|- | |- | ||
| − | |''D. | + | |''D. perangulatus'' |
|{{Kpt|Cope}}, 1876 | |{{Kpt|Cope}}, 1876 | ||
| ''nomen dubium'' | | ''nomen dubium'' | ||
|- | |- | ||
| − | | = ''Trachodon | + | | = ''Trachodon perangulatus'' |
|{{Kpt|({{Kpt|Cope}}, 1876) Hay}}, 1902 | |{{Kpt|({{Kpt|Cope}}, 1876) Hay}}, 1902 | ||
|- | |- | ||
| − | | = ''Thespesius | + | | = ''Thespesius perangulatus'' |
|{{Kpt|({{Kpt|Cope}}, 1876) Steel}}, 1969 | |{{Kpt|({{Kpt|Cope}}, 1876) Steel}}, 1969 | ||
|- | |- | ||
| Linia 75: | Linia 80: | ||
|- | |- | ||
|''D. mirabilis'' | |''D. mirabilis'' | ||
| − | |{{Kpt|({{Kpt|[[Leidy]]}}, [[1856]] | + | |{{Kpt|({{Kpt|[[Leidy]]}}, [[1856]]) Cope}}, [[1883]] |
| = ''Trachodon mirabilis'' | | = ''Trachodon mirabilis'' | ||
|} | |} | ||
| Linia 84: | Linia 89: | ||
Ford, T. (online) [http://paleofile.com/] | Ford, T. (online) [http://paleofile.com/] | ||
| − | Horner, J.R., Weishampel, D.B. | + | Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004). "Hadrosauridae". [w]: Weishampel, D.B., Dodson, P., and Osmólska, H. (red.). "The Dinosauria" (druga edycja). University of California Press:Berkeley |
Cope, E.D. (1876). "Descriptions of some vertebrate remains from the Fort Union Beds of Montana". Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 28:248-261 | Cope, E.D. (1876). "Descriptions of some vertebrate remains from the Fort Union Beds of Montana". Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 28:248-261 | ||
Aktualna wersja na dzień 08:33, 20 lut 2025
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Diclonius (diklon) | |
|---|---|
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | USA - Montana |
| Czas |
ok. 79-75,2 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Diclonius to wątpliwy rodzaj hadrozauryda żyjącego na terenie dzisiejszej Montany w drugiej połowie epoki późnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza z greki "dwa trzonki" i odnosi się do sposobu wymiany zębów, w której nowo wyrośnięte zęby są równie funkcjonalne co starsze. Epitety gatunkowe poszczególnych gatunków oznaczają zaś odpowiednio "pięciorożny" (pentagonus, z greki), "ciągłokątny" (perangulatus, z łaciny) oraz "pióropodobny" (calamarius, z łaciny). Wszystkie te nazwy odnoszą się do budowy zębów tego dinozaura.
Historia taksonu i ważność
Materiał kopalny wszystkich trzech gatunków tego ornitopoda został odkryty na terenie stanu Montana w drugiej połowie XIX wieku. Został on opisany w 1876 roku przez słynnego paleontologa z Pensylwanii Edwarda Drinkera Cope'a wyłącznie na podstawie zębów. holotypem gatunku typowego (D. pentagonus) został pojedynczy ząb ( AMNH 3972), a przypisane zostały do niego kolejne trzy zęby (jeden kompletny i dwa fragmenty zęba). Okazami typowymi dwóch pozostałych gatunków zostały odpowiednio trzynaście zębów (jeden cały i dwanaście fragmentarycznych) skatalogowane pod wspólnym numerem AMNH 5737 (D. perangulatus) oraz pięć zębów (jeden cały i cztery częściowe) skatalogowane jako AMNH 5733 (D. calamarius), choć szczątki te nie zostały szczegółowo opisane. Wszystkie zęby prawdopodobnie zostały zebrane z lokalizacji Dog Creek, której osady należą do kampańskiej formacji Judith River. Siedem lat później Cope przypisał do utworzonego przez siebie rodzaju szczątki pierwszego hadrozauryda opisanego z tej formacji Trachodon mirabilis (Leidy, 1856) i utworzył kombinację D. mirabilis. Jego decyzja nie była jednak szeroko zaakceptowana przez innych paleontologów, którzy w XX wieku uznali rodzaj Cope'a za młodszy synonim rodzajów nazwanych przez Leidy'ego - Trachodon lub Thespesius. Obecnie zaś, podobnie jak większość taksonów dinozaurów, których materiał kopalny opiera się wyłącznie na zębach jest uznawany za nomen dubium (Coombs, 1983, Horner i in., 2004).
Spis gatunków
| Diclonius | Cope, 1876 | nomen dubium |
| D. pentagonus | Cope, 1876 | nomen dubium |
| = Trachodon pentagonus | (Cope, 1876) Hay, 1902 | |
| = Thespesius pentagonus | (Cope, 1876) Steel, 1969 | |
| D. perangulatus | Cope, 1876 | nomen dubium |
| = Trachodon perangulatus | (Cope, 1876) Hay, 1902 | |
| = Thespesius perangulatus | (Cope, 1876) Steel, 1969 | |
| D. calamarius | Cope, 1876 | nomen dubium |
| = Trachodon calamarius | (Cope, 1876) Hay, 1902 | |
| = Thespesius calamarius | (Cope, 1876) Steel, 1969 | |
| D. mirabilis | (Leidy, 1856) Cope, 1883 | = Trachodon mirabilis |
Bibliografia
Coombs Jr, W. P. (1988). "The status of the dinosaurian genus Diclonius and the taxonomic utility of hadrosaurian teeth". Journal of Paleontology, 812-817. [1]
Ford, T. (online) [2]
Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004). "Hadrosauridae". [w]: Weishampel, D.B., Dodson, P., and Osmólska, H. (red.). "The Dinosauria" (druga edycja). University of California Press:Berkeley
Cope, E.D. (1876). "Descriptions of some vertebrate remains from the Fort Union Beds of Montana". Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 28:248-261
Lull, R.S., Wright, N.E. (1942). "Hadrosaurian Dinosaurs of North America". Geological Society of America Special Paper 40:1–242.
