Atlantosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(→Pozycja systematyczna) |
|||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[USA]] - | + | | [[USA]] - Kolorado |
<small>([[formacja Morrison]])</small> | <small>([[formacja Morrison]])</small> | ||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
''[[Apatosaurus]] ajax''. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/sauropods/A_ajax.htm]</small> | ''[[Apatosaurus]] ajax''. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/sauropods/A_ajax.htm]</small> | ||
| + | |- | ||
| + | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan=2 | | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| + | Morrison, Colorado, USA|formacja [[Morrison]], Morrison, Kolorado, [[USA]]]|<small>''[[Atlantosaurus]] montanus'' - '''YPM 1835'''.<br> | ||
| + | </display_points> | ||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Atlantosaurus'' to niepewny i słabo znany rodzaj zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jego kości zostały odnalezione i opisane podczas trwania słynnych "Kostnych Wojen" (ang. Bone Wars) w drugiej połowie XIX wieku. | + | ''Atlantosaurus'' to niepewny i słabo znany [[rodzaj]] zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych (okolice miasta Morrison w stanie Kolorado). Jego kości zostały odnalezione i opisane podczas trwania słynnych "Kostnych Wojen" (ang. ''Bone Wars'') w drugiej połowie XIX wieku. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | Jedyne skamieniałości tego dinozaura to część kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny. | + | Jedyne skamieniałości tego dinozaura to 3 trzony kręgów krzyżowych (YPM 1835). Dodatkowo atlantozaur zawiera część kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny. |
==Taksonomia== | ==Taksonomia== | ||
| − | Historia | + | Historia taksonomiczna atlantozaura jest dość zawiła. Dinozaur ten został opisany przez paleontologa O.C. [[Marsh]]a w [[1877]] roku jako "[[Titanosaurus]]" ([[gatunek typowy]] "[[Titanosaurus]]" montanus). Nie wiedział w momencie opisu, że nazwa ''[[Titanosaurus]]'' jest już zajęta przez [[Lydekker]]a dla kredowego zauropoda z Indii. Jeszcze w tym samym roku został zmuszony do zmienienia nazwy [[rodzaj]]owej na ''Atlantosaurus'' ([[Upchurch]] i in., 2004b; [[Taylor]], [[2010]]). |
| − | Do | + | Do [[rodzaj]]u ''Atlantosaurus'' na przestrzeni dziejów dopisano nowe gatunki: ''A. immanis'' i ''A. alenquerensis'', jednak na dzień dzisiejszy są one młodszymi synonimami odpowiednio ''[[Apatosaurus]] ajax'' i ''[[Lourinhasaurus]] alenquerensis''. Być może także [[gatunek typowy]] atlantozaura, ''A. montanus'', również jest młodszym [[synonim]]em apatozaura ([[Taylor]], [[2010]]). Inni badacze wskazują, że jest ''[[nomen dubium]]'' ([[Upchurch]] i in., 2004a) ze względu na brak diagnostycznego materiału (który jest notabene bardzo ubogi, zawiera bowiem jedynie fragmenty kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny). [[Marsh]] prawdopodobnie wierzył jednak, że ten okruch kostny charakteryzuje się cechami diagnostycznymi – utworzył nawet nową rodzinę z nazwy ''Atlantosaurus'', [[Atlantosauridae]], w której umieścił jego i ''[[Apatosaurus]]''. Wg niego grupę tę cechują pneumatyczne kręgi i brak krętarza trzeciego na kości udowej. Jakkolwiek, [[Atlantosauridae]] jest obecnie nieaktywne. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Atlantosaurus'' odnosi się do Atlasa – tytana z mitologii greckiej, który to miał dźwigać sklepienie niebieskie. Można ją tłumaczyć jako "atlasowy jaszczur". Odnosi się ona nieco do poprzedniej nazwy (''[[Titanosaurus]]'' – "tytanowy jaszczur"), z której [[Marsh]] był zmuszony zrezygnować. Epitet gatunkowy ''montanus'' prawdopodobnie nawiązuje do stanu Montana [[USA]], mimo, iż jego szczątki zostały znalezione w Kolorado ([[Upchurch]] i in., 2004b). |
| − | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 68: | Linia 74: | ||
| ''Atlantosaurus'' | | ''Atlantosaurus'' | ||
| [[Marsh]], [[1877]] | | [[Marsh]], [[1877]] | ||
| − | | | + | | ?''[[nomen dubium]]'' |
|- | |- | ||
| ''A. montanus'' | | ''A. montanus'' | ||
| [[Marsh]], [[1877]] | | [[Marsh]], [[1877]] | ||
| − | | | + | | ?''[[nomen dubium]]'' ?= ''[[Apatosaurus]] ajax'' |
|- | |- | ||
| − | |= "[[Titanosaurus]]" montanus | + | | = "[[Titanosaurus]]" montanus |
| [[Marsh]], [[1877]] | | [[Marsh]], [[1877]] | ||
|- | |- | ||
| ''A. immanis'' | | ''A. immanis'' | ||
| [[Marsh]], [[1878]] | | [[Marsh]], [[1878]] | ||
| − | + | | = ''[[Apatosaurus]] ajax'' | |
|- | |- | ||
| ''A. alenquerensis'' | | ''A. alenquerensis'' | ||
| Linia 85: | Linia 91: | ||
| = ''[[Lourinhasaurus]] alenquerensis'' | | = ''[[Lourinhasaurus]] alenquerensis'' | ||
|- | |- | ||
| − | |= "''[[Apatosaurus]]''" ''alenquerensis'' | + | | = "''[[Apatosaurus]]''" ''alenquerensis'' |
| [[Lapparent]] i [[Zbyszewski]], [[1957]] | | [[Lapparent]] i [[Zbyszewski]], [[1957]] | ||
|- | |- | ||
Wersja z 15:20, 8 maj 2012
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Atlantosaurus (atlantozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA - Kolorado |
| Czas występowania | 155,7-150,8 Ma
(prawdopodobnie kimeryd) |
| Systematyka | Dinosauria
?? Neosauropoda ??? Diplodocoidea |
Tak wyglądał A. immanis i być może gatunek typowy A. montanus - rekonstrukcja Apatosaurus ajax. Autor: Scott Hartman [1] | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Atlantosaurus to niepewny i słabo znany rodzaj zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych (okolice miasta Morrison w stanie Kolorado). Jego kości zostały odnalezione i opisane podczas trwania słynnych "Kostnych Wojen" (ang. Bone Wars) w drugiej połowie XIX wieku.
Materiał kopalny
Jedyne skamieniałości tego dinozaura to 3 trzony kręgów krzyżowych (YPM 1835). Dodatkowo atlantozaur zawiera część kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny.
Taksonomia
Historia taksonomiczna atlantozaura jest dość zawiła. Dinozaur ten został opisany przez paleontologa O.C. Marsha w 1877 roku jako "Titanosaurus" (gatunek typowy "Titanosaurus" montanus). Nie wiedział w momencie opisu, że nazwa Titanosaurus jest już zajęta przez Lydekkera dla kredowego zauropoda z Indii. Jeszcze w tym samym roku został zmuszony do zmienienia nazwy rodzajowej na Atlantosaurus (Upchurch i in., 2004b; Taylor, 2010).
Do rodzaju Atlantosaurus na przestrzeni dziejów dopisano nowe gatunki: A. immanis i A. alenquerensis, jednak na dzień dzisiejszy są one młodszymi synonimami odpowiednio Apatosaurus ajax i Lourinhasaurus alenquerensis. Być może także gatunek typowy atlantozaura, A. montanus, również jest młodszym synonimem apatozaura (Taylor, 2010). Inni badacze wskazują, że jest nomen dubium (Upchurch i in., 2004a) ze względu na brak diagnostycznego materiału (który jest notabene bardzo ubogi, zawiera bowiem jedynie fragmenty kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny). Marsh prawdopodobnie wierzył jednak, że ten okruch kostny charakteryzuje się cechami diagnostycznymi – utworzył nawet nową rodzinę z nazwy Atlantosaurus, Atlantosauridae, w której umieścił jego i Apatosaurus. Wg niego grupę tę cechują pneumatyczne kręgi i brak krętarza trzeciego na kości udowej. Jakkolwiek, Atlantosauridae jest obecnie nieaktywne.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Atlantosaurus odnosi się do Atlasa – tytana z mitologii greckiej, który to miał dźwigać sklepienie niebieskie. Można ją tłumaczyć jako "atlasowy jaszczur". Odnosi się ona nieco do poprzedniej nazwy (Titanosaurus – "tytanowy jaszczur"), z której Marsh był zmuszony zrezygnować. Epitet gatunkowy montanus prawdopodobnie nawiązuje do stanu Montana USA, mimo, iż jego szczątki zostały znalezione w Kolorado (Upchurch i in., 2004b).
Spis gatunków
| Atlantosaurus | Marsh, 1877 | ?nomen dubium |
| A. montanus | Marsh, 1877 | ?nomen dubium ?= Apatosaurus ajax |
| = "Titanosaurus" montanus | Marsh, 1877 | |
| A. immanis | Marsh, 1878 | = Apatosaurus ajax |
| A. alenquerensis | (Lapparent i Zbyszewski, 1957) | = Lourinhasaurus alenquerensis |
| = "Apatosaurus" alenquerensis | Lapparent i Zbyszewski, 1957 | |
| = "Camarasaurus" alenquerensis | (Lapparent i Zbyszewski, 1957) Raath i McIntosh, 1987 |
Bibliografia
Taylor M.P. (2010) "Sauropod dinosaur research: a historical review". Geological Society, London, Special Publications; v. 343; p. 361-386; doi:10.1144/SP343.22
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004a) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Upchurch, P., Yukimitsu T. & Barrett, P.M. (2004b). "A new specimen of Apatosaurus ajax (Sauropoda: Diplodocidae) from the Morrison Formation (Upper Jurassic) of Wyoming, USA." National Science Museum monographs 26: i-118 ISSN:13429574
