Nanshiungosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (→‎"N". bohlini)
(aktualizacja, poprawki)
Linia 1: Linia 1:
−
Hasło do poprawy - niezajęte
+
{{DISPLAYTITLE:''Suzhousaurus''}}
−
 
 
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
−
| Autor:
+
| Autorzy:
 
| Korekta:
 
| Korekta:
 
|-
 
|-
−
| [[Tomasz Sokołowski]]
+
| [[Kamil Kamiński]]
−
[[Marcin Szermański]]
+
|
−
| [[Maciej Ziegler]]
 
−
[[Krzysztof Lichota]]
 
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
 +
 
----
 
----
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"  
+
 
−
! colspan=2 | ''Nanshiungosaurus'' (nanszjungozaur)
+
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 +
! colspan=2 | ''Suzhousaurus''
 
|-
 
|-
−
! '''Długość''':
+
! '''Długość''':
−
| ok. 4 m
+
| ok. 6-7 m
  
 
|-
 
|-
−
! '''Masa''':
+
! '''Masa''':
−
| ok. 1,7 m
+
| 1,3-3,1 t
  
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
−
| [[Chiny]]
+
| [[Chiny]] – prowincja Gansu
  
−
|-  
+
<small>(grupa skalna [[Xinminpu]])</small>
 +
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
−
| Patrz: #Gatunki
+
| <small>[[wczesna kreda]] (?[[apt]] – [[alb]])</small>
−
 
+
ok. 115-110 [[Ma]]<br>
−
|-  
+
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
 
| [[Dinosauria]]
 
| [[Dinosauria]]
−
 
−
[[Saurischia]]
 
  
 
[[Theropoda]]
 
[[Theropoda]]
−
 
−
[[Tetanurae]]
 
  
 
[[Coelurosauria]]
 
[[Coelurosauria]]
  
−
[[Therizinosauria]]  
+
[[Therizinosauria]]
  
 
[[Therizinosauroidea]]
 
[[Therizinosauroidea]]
 +
 +
?[[Therizinosauridae]]
 
|-
 
|-
−
| colspan=2 |[[Plik:Nanshiungosaurus1.png|400px]]
+
| colspan=2 |[[Plik: Suzhousaurus.JPG|400px]]
−
<small>Odpoczywająca para nanszjungozaurów. [http://en.wikipedia.org/wiki/File:Nanshiungosaurus_dinosaur.png].</small>
+
<small>Rekonstrukcja. Autor: Michael B.H.. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Suzhousaurus.JPG]</small>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Nanshiungosaurus'' był średniej wielkości terizinozaurem żyjącym w kredzie na obszarze obecnych Chin. Prawdopodobnie, tak jak inni przedstawiciele rodziny, posiadał duże pazury w przednich kończynach, niestety nie można tego stwierdzić na pewno, ponieważ nie odnaleziono kości czaszki i kości kończyn, wszystko co o nim wiemy opiera się na analizach kręgów i miednicy.
+
''Suzhousaurus'' to [[rodzaj]] dużego [[Coelurosauria|celurozaura]], będącego przedstawicielem dziwacznej grupy [[Therizinosauria|terizinozaurów]]. W przeciwieństwie do większości [[Theropoda|teropodów]] nie był on aktywnym drapieżnikiem, lecz najprawdopodobniej roślinożercą. Występował we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszych Chin  
  
−
==Gatunki==
+
==Etymologia==
−
[[Rodzaj]] ten zwiera dwa gatunki:
+
Nazwa ''Suzhousaurus'' pochodzi od Suzhou, dawnej nazwy Jiuquan – obszaru w Chinach, gdzie znaleziono jego szczątki. Epitet gatunkowy nawiązuje do podobieństwa do ''Megatherium'' – ogromnego naziemnego leniwca. 
  
−
===''N. brevispinus''===
+
==Materiał kopalny==
−
[[Plik:Nanshiungosaurus_brevispinus.jpg|200px|thumb|right|Rekonstrukcja ''N. brevispinus''. Autor: "EmperorDinobot". [http://emperordinobot.deviantart.com/art/Nanshiungosaurus-brevispinus-78635631] ]]
+
[[Holotyp]] to okaz FRDC-GSJB-99 (niekompletny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący: dziesięć kręgów grzbietowych, w tym część niekompletnych, kilka żeber, niepełna kość łopatkowo-krucza, k. ramienna, fragmenty kości biodrowej i obu łonowych, a także inne fragmenty kości (Li i in., 2007).
  
−
'''Miejsce''': [[Chiny]] ([[formacja Yuanpu]])
+
Materiał przypisany to okaz FRDC-GSJB-2004-001 (nieartykułowany, fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy: trzy ostatnie kręgi grzbietowe, kość krzyżowa, pierwszych sześć kręgów ogonowych, sześć szewronów, lewa połowa obręczy barkowej, lewa k. udowa, dalszy koniec prawej k. udowej (Li i in., 2008).
  
−
'''Czas''': późna [[kreda]] (wczesny [[mastrycht]]; 71-68 Ma)
+
Do ''Suzhousaurus'' może też należeć pojedynczy ząb (Button i in., 2015).
  
−
[[Gatunek typowy]] opisany przez [[Dong]]a w [[1979]] roku na podstawie skamielin odkrytych w formacji Yuanpu. Jego cechą rozpoznawczą była krótsza szyja, lecz grubsza niż u innych celurozaurów. [[Gatunek]] ten został po raz pierwszy opisany jako mały zauropod, jednak zaprzeczyła temu miednica z ''opisthopubic'', niespotykana dotąd u zauropodów. Jest ona dość podobna do miednicy ''[[Segisaurus]] galbinensis'' i dlatego [[rodzaj]] ten umieszczono w obrębie celofyzoidów. Zaś struktura kręgów grzbietowych wskazuje na pokrewieństwo z mongolskimi terizinozaurami.
+
==Historia odkryć i badań==
 +
''Suzhousaurus'' został nazwany i opisany w 2007 r. przez Li i współpracowników na podstawie fragmentarycznego szkieletu pozaczaszkowego. Rok później opisano kolejny niepełny okaz. ''Suzhousaurus'' może być tym samym zwierzęciem co opisany w 1997 r. „Nanshiungosaurus” ''bohlini''. Ze względu na brak pokrywającego się materiału, niemożliwe jest ich porównanie. Jeśli rzeczywiście chodzi o tego samego dinozaura, to wówczas prawidłową kombinacją byłaby nazwa ''Suzhousaurus bohlini'', gdyż wykazuje on znaczące różnice w stosunku do gatunku typowego ''Nanshiungosaurus'' i niemal na pewno nie należy do tego rodzaju (Li i in., 2007).
 +
[[Plik: Suzhousaurus_megatherioides.JPG|300px|thumb|right|Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: SSR2000 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Suzhousaurus_megatherioides.JPG].]]
  
−
===''"N". bohlini''===
+
==Budowa i filogeneza==
−
[[Plik:Nanshiungosaurus_bohlini.jpg|200px|thumb|right|Szkielet ''"N". bohlini''. [http://paleopedia.free.fr/theropoda_maniraptoriformes.html] ]]
+
''Suzhousaurus'' był dużym terizinozaurem, ważącym z pewnością ponad 1 tonę – kość ramienna holotypu mierzyła 55 cm, a udowa materiału przypisanego – 84 cm (Li i in., 2008). Zapewne miał niewielką głowę, osadzoną na długiej szyi, pękaty tułów i długie kończyny przednie z imponującymi pazurami. Spośród innych terizinozaurów wyróżniał się cechami budowy kręgów, łopatki i miednicy. Wg [[Michael Mortimer|Mortimera]] (online) niektóre z [[diagnoza|cech diagnostycznych]], wymienionych przez Li i współpracowników, może występować również u innych przedstawicieli tej grupy [[Theropoda|teropodów]].
  
−
'''Miejsce''': [[Chiny]] ([[formacja Xinminbao]])
+
Wg autorów opisu ''Suzhousaurus'' był terizinozauroidem, prymitywniejszym od ''[[Alxasaurus]]'' i przedstawicieli Therizinosauridae. Wg analizy Zanno (2010) był on siostrzany do terizinozaurydów. Nowsze badania (m.in. Senter [2012], Yao [2019]) wskazują na jego większe zaawansowanie ewolucyjne i możliwą przynależność do rodziny Therizinosauridae. Zob. też [[Coelurosauria#Kladogramy]].
  
−
'''Czas''': wczesna [[kreda]] ([[barrem]] - [[alb]]; 130-112 Ma)
+
==Spis gatunków==
−
 
 
−
[[Gatunek]] ten został opisany przez [[Dong]]a i [[Yu]] w [[1997]] roku na podstawie szczątków odkrytych w wyższych osadach formacji Xinminbao. Posiada on unikalne cechy: połączone żebra prawdziwe oraz wysokie wyrostki w kręgach grzbietowych, których brak u ''N. brevispinus''. Dzięki nim niektórzy naukowcy uważają, że należy mu się osobny [[rodzaj]].
 
−
 
 
−
==Materiał kopalny==
 
−
[[Holotyp]] ''Nanshiungosaurus brevispinus'' (IVPP V4731) (ok. 4,4 m długości; ok. 0,6 t): kręgi odcinku szyjnego: obrotowy (135 mm; zaginiony), kolejne kręgi tego odcinka od 3-12 (dł. 1,27 m, w tym dwunasty 76 mm; wszystkie zaginione), kręgi grzbietowe 1-10 (730 mm; zaginione), sześć kręgów krzyżowych (680 mm), pierwszy kręg ogonowy (zaginiony), niekompletna kość biodrowa (726 mm), proksymalna część kości łonowej, proksymalna część kości kulszowej (474 mm).
 
−
 
 
−
[[Holotyp]] "''Nanshiungosaurus''" ''bohlini'' (IVPP V 11116; zaginiony) (5,3 m długości; ok. 1 t): kręgi odcinku szyjnego: szczytowy, obrotowy (148 mm), trzeci (146 mm), czwarty (161 mm), piąty (163 mm), szósty (164 mm), siódmy (183 mm), ósmy (183 mm), dziewiąty (184 mm), dziesiąty (183 mm), jedenasty; żebra szyjne, kręgi grzbietowe (1-4, w tym pierwszy o dł. 124 mm), fragmentaryczne żebra.
 
−
 
 
−
== Spis gatunków ==
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
! ''Nanshiungosaurus''
+
| {{V|''Suzhousaurus''}}
−
| [[Dong]], [[1979]]
+
| {{Kpt|[[Li Daqing|Li]], [[Peng Cou|Peng]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]], [[Jerald Harris|Harris]], [[Kenneth Lacovara|Lacovara]]}} i {{Kpt|[[Zhang Jianping|Zhang]]}}, [[2007]]
 
|-
 
|-
−
! ''N. brevispinus''
+
| {{V|''S. megatherioides''}}
−
| [[Dong]], [[1979]]
+
| {{Kpt|[[Li Daqing|Li]], [[Peng Cou|Peng]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]], [[Jerald Harris|Harris]], [[Kenneth Lacovara|Lacovara]]}} i {{Kpt|[[Zhang Jianping|Zhang]]}}, [[2007]]
 
|-
 
|-
−
! "''N.''" ''bohlini''
 
−
| [[Dong]] i [[Yu]], [[1997]]
 
 
|}
 
|}
  
−
== Bibliografia ==
+
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
http://home.comcast.net/~eoraptor/Therizinosauroidea.htm#Nanshiungosaurusbrevispinus
+
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]].
 +
 
 +
Holtz, T. (2012) ''Dinosaurs'' (suplement)  [https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]
 +
 
 +
Li D., Peng C., You H., Lamanna, M.C., Harris, J.D., Lacovara, K.J., Zhang J. (2007). "A large therizinosauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Early Cretaceous of northwestern China". Acta Geologica Sinica. 81 (4): 539–549. [[doi:10.1111/j.1755-6724.2007.tb00977.x]].
 +
 
 +
Li, D., You, H., Zhang, J. (2008) “A new specimen of Suzhousaurus megatherioides (Dinosauria: Therizinosauroidea) from the Early Cretaceous of northwestern China”. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 45 (7), s. 769–779.
 +
 
 +
Paul, G.S. (2010). The Princeton Field Guide to Dinosaurs, Princeton University Press. 156.
 +
 
 +
Zanno, L.E. (2010). "A taxonomic and phylogenetic re-evaluation of Therizinosauria (Dinosauria: Maniraptora)". Journal of Systematic Palaeontology. 8 (4): 503–543. [[doi:10.1080/14772019.2010.488045]]
 
</small>
 
</small>
  
−
[[Kategoria:Dinosauria]]  
+
[[Kategoria:Dinosauria]]
−
[[Kategoria:Saurischia]]  
+
[[Kategoria:Saurischia]]
 
[[Kategoria:Theropoda]]
 
[[Kategoria:Theropoda]]
 
[[Kategoria:Tetanurae]]
 
[[Kategoria:Tetanurae]]
Linia 107: Linia 106:
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
−
[[Kategoria:Mastrycht]]
+
[[Kategoria:Apt]]
−
[[Kategoria:do poprawy - niezajęte]]
+
[[Kategoria:Alb]]

Wersja z 20:07, 3 maj 2019

Autorzy: Korekta:
Kamil Kamiński

Suzhousaurus
Długość: ok. 6-7 m
Masa: 1,3-3,1 t
Miejsce występowania: Chiny – prowincja Gansu

(grupa skalna Xinminpu)

Czas występowania wczesna kreda (?apt – alb)

ok. 115-110 Ma

Systematyka Dinosauria

Theropoda

Coelurosauria

Therizinosauria

Therizinosauroidea

?Therizinosauridae

Suzhousaurus.JPG

Rekonstrukcja. Autor: Michael B.H.. [2]

Wstęp

Suzhousaurus to rodzaj dużego celurozaura, będącego przedstawicielem dziwacznej grupy terizinozaurów. W przeciwieństwie do większości teropodów nie był on aktywnym drapieżnikiem, lecz najprawdopodobniej roślinożercą. Występował we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszych Chin

Etymologia

Nazwa Suzhousaurus pochodzi od Suzhou, dawnej nazwy Jiuquan – obszaru w Chinach, gdzie znaleziono jego szczątki. Epitet gatunkowy nawiązuje do podobieństwa do Megatherium – ogromnego naziemnego leniwca.

Materiał kopalny

Holotyp to okaz FRDC-GSJB-99 (niekompletny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący: dziesięć kręgów grzbietowych, w tym część niekompletnych, kilka żeber, niepełna kość łopatkowo-krucza, k. ramienna, fragmenty kości biodrowej i obu łonowych, a także inne fragmenty kości (Li i in., 2007).

Materiał przypisany to okaz FRDC-GSJB-2004-001 (nieartykułowany, fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy: trzy ostatnie kręgi grzbietowe, kość krzyżowa, pierwszych sześć kręgów ogonowych, sześć szewronów, lewa połowa obręczy barkowej, lewa k. udowa, dalszy koniec prawej k. udowej (Li i in., 2008).

Do Suzhousaurus może też należeć pojedynczy ząb (Button i in., 2015).

Historia odkryć i badań

Suzhousaurus został nazwany i opisany w 2007 r. przez Li i współpracowników na podstawie fragmentarycznego szkieletu pozaczaszkowego. Rok później opisano kolejny niepełny okaz. Suzhousaurus może być tym samym zwierzęciem co opisany w 1997 r. „Nanshiungosaurus” bohlini. Ze względu na brak pokrywającego się materiału, niemożliwe jest ich porównanie. Jeśli rzeczywiście chodzi o tego samego dinozaura, to wówczas prawidłową kombinacją byłaby nazwa Suzhousaurus bohlini, gdyż wykazuje on znaczące różnice w stosunku do gatunku typowego Nanshiungosaurus i niemal na pewno nie należy do tego rodzaju (Li i in., 2007).

Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: SSR2000 [1].

Budowa i filogeneza

Suzhousaurus był dużym terizinozaurem, ważącym z pewnością ponad 1 tonę – kość ramienna holotypu mierzyła 55 cm, a udowa materiału przypisanego – 84 cm (Li i in., 2008). Zapewne miał niewielką głowę, osadzoną na długiej szyi, pękaty tułów i długie kończyny przednie z imponującymi pazurami. Spośród innych terizinozaurów wyróżniał się cechami budowy kręgów, łopatki i miednicy. Wg Mortimera (online) niektóre z cech diagnostycznych, wymienionych przez Li i współpracowników, może występować również u innych przedstawicieli tej grupy teropodów.

Wg autorów opisu Suzhousaurus był terizinozauroidem, prymitywniejszym od Alxasaurus i przedstawicieli Therizinosauridae. Wg analizy Zanno (2010) był on siostrzany do terizinozaurydów. Nowsze badania (m.in. Senter [2012], Yao [2019]) wskazują na jego większe zaawansowanie ewolucyjne i możliwą przynależność do rodziny Therizinosauridae. Zob. też Coelurosauria#Kladogramy.

Spis gatunków

Suzhousaurus Li, Peng, Lamanna, Harris, Lacovara i Zhang, 2007
S. megatherioides Li, Peng, Lamanna, Harris, Lacovara i Zhang, 2007

Bibliografia

Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.

Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [3]

Li D., Peng C., You H., Lamanna, M.C., Harris, J.D., Lacovara, K.J., Zhang J. (2007). "A large therizinosauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Early Cretaceous of northwestern China". Acta Geologica Sinica. 81 (4): 539–549. doi:10.1111/j.1755-6724.2007.tb00977.x.

Li, D., You, H., Zhang, J. (2008) “A new specimen of Suzhousaurus megatherioides (Dinosauria: Therizinosauroidea) from the Early Cretaceous of northwestern China”. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 45 (7), s. 769–779.

Paul, G.S. (2010). The Princeton Field Guide to Dinosaurs, Princeton University Press. 156.

Zanno, L.E. (2010). "A taxonomic and phylogenetic re-evaluation of Therizinosauria (Dinosauria: Maniraptora)". Journal of Systematic Palaeontology. 8 (4): 503–543. doi:10.1080/14772019.2010.488045

Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Nanshiungosaurus&oldid=23892”