Lophorhothon

Autor:	Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski
Korekta:	Tomasz Sokołowski

---

Lophorhothon (loforoton)
Długość	ok. 4,5 m (młody osobnik)
Masa	500-700 kg? (młody osobnik)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Alabama (formacja Mooreville Chalk)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 83,4-83,2 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauroidea Hadrosauromorpha ??Hadrosauridae
Rekonstrukcja czaszki. Autor: Ghedoghedo. [1]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELokalizacja holotypu \u003Ci\u003ELophorhothon\u003C/i\u003E - FMNH P27383\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lokalizacja holotypu Lophorhothon - FMNH P27383\n","link":"","lat":32.41888000000000147338141687214374542236328125,"lon":-87.18470999999999548890627920627593994140625,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELokalizacja materia\u0142u przypisanego \u003Ci\u003ELophorhothon\u003C/i\u003E - AUMP 2995\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lokalizacja materia\u0142u przypisanego Lophorhothon - AUMP 2995\n","link":"","lat":32.6001499999999992951416061259806156158447265625,"lon":-87.6816299999999984038367983885109424591064453125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Lophorhothon to zaawansowany przedstawiciel Hadrosauroidea żyjący na terenach Stanów Zjednoczonych w późnej kredzie. Został opisany przez Langstona w 1960 roku. To pierwszy dinozaur odkryty w stanie Alabama. Holotyp odnaleziono w hrabstwie Dallas, nieopodal miasta Selma. Lophorhothon był niewielkim ornitopodem. Charakteryzował się obecnością kostnego grzebienia znajdującego się na nosie. Inną unikatową cechą była budowa kości przedczołowej. Piszczel osobnika AUMP 2295 była o 11% większa niż FMNH P27383 (Gates i Lamb, 2021).

Materiał kopalny

Holotyp o numerze FMNH P27383 to niekompletna czaszka oraz elementy pozaczaszkowe: 44 niekompletne kręgi ze wszystkich odcinków kręgosłupa, liczne niekompletne żebra i szewrony, paliczki (głównie pazury) kończyn przednich, większość kości kulszowej, kość udowa i praktycznie kompletne dolne części kończyn tylnych (Gates i Lamb, 2021).

Materiał przypisany (AUMP 2995) to niekompletna czaszka i elementy pozaczaszkowe: 48 kręgów ze wszystkich odcinków, 21 niezwiązanych łuków neuronowych i kolców neuronowych, cztery szewrony, fragmentaryczne żebra, cztery żebra piersiowe, bardzo kompletne przednie i tyle oraz paliczki (Gates i Lamb, 2021).

Być może do tego rodzaju należą szczątki odkryte w formacji Black Creek w Karolinie Północnej.

Systematyka

Od czasu opublikowania opisu Lophorhothon przez Langstona wielu naukowców zakwestionowało ważność tego rodzaju. Sugerowano, że materiał może w rzeczywistości reprezentować młodego Prosaurolophus. James Lamb w 1998 roku uznał, że rodzaj ten może reprezentować bazalnego iguanodonta, jednak jego pomysł nie został w pełni zaaakceptowany. Horner, Weishampel i Forster (2004) sklasyfikowali go jako bazalnego hadrozauryna i takson siostrzany do wszystkich hadrozaurynów. Analiza opublikowana przez Prieto-Marqueza i Salinasa w 2010 roku wskazała, że był to bazalny członek Hadrosauroidea. Obecnie uważa się, że jest przedstawicielem Hadrosauromorpha (Gates i Lamb, 2021; Ramírez-Velasco, 2022). Inne analizy (no. Kobayashi i in., 2019) wskazują na jego większe zaawansowanie ewolucyjne i możliwą przynależność do Hadrosauridae (zob. Hadrosauridae#Kladogramy).

Etymologia

Nazwa rodzajowa tego dinozaura oznacza "grzebieniasty nos" (z greckiego lophos - "grzebień" i rhothon - "nos"). Epitet gatunkowy pochodzi z języka greckiego atopos - "niepospolity" lub "dziwny".

Spis gatunków

Lophorhothon	Langston, 1960
L. atopus	Langston, 1960

Bibliografia

Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Bwyd. University of California - Berkeley i Los Angeles, 438–463.

Gates, T. A., & Lamb, J. P. (2021). "A redescription of Lophorhothon atopus (Ornithopoda: Dinosauria) from the Late Cretaceous of Alabama based on new material". Canadian Journal of Earth Sciences, 58(9), 918-935. doi:10.1139/cjes-2020-0173

Langston, W. (1960) "The vertebrate fauna of the Selma Formation of Alabama, part VI: the dinosaurs" Fieldiana: Geology Memoirs, 3(5), 315-359.

McDonald, A.T. (2011) "The taxonomy of species assigned to Camptosaurus (Dinosauria: Ornithopoda)" Zootaxa, 2783, 52-68.

Mo, J.-Y., Zhao, Z.-G., Wang, W. & Xu, X. (2007) "The first hadrosaurid dinosaur from southern China" Acta Geologica Sinica, 81, 550-554.

Prieto-Marquez, A., & Salinas, G. C. (2010). "A re-evaluation of Secernosaurus koerneri and Kritosaurus australis (Dinosauria, Hadrosauridae) from the Late Cretaceous of Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology, 30(3), 813-837. doi:10.1080/02724631003763508

Ramírez-Velasco, A. A. (2022). "Phylogenetic and biogeography analysis of Mexican hadrosauroids". Cretaceous Research, 138, 105267. doi:10.1016/j.cretres.2022.105267

https://en.wikipedia.org/wiki/Lophorhothon