Moros: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|masa = 53-85 kg | |masa = 53-85 kg | ||
|dieta = mięsożerny | |dieta = mięsożerny | ||
| − | |miejsce = [[USA]] | + | |miejsce = [[USA]] - Utah |
| − | <small> | + | <small>([[formacja]] [[Cedar Mountain]], ogniwo Mussentuchit)</small> |
|czas = {{Występowanie|96.3|94}} | |czas = {{Występowanie|96.3|94}} | ||
| − | ok. 96,3–94 | + | ok. 96,3–94 [[Ma]]<br> |
<small>[[późna kreda]] ([[cenoman]])</small> | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| − | [[ | + | [[Saurischia]] |
[[Theropoda]] | [[Theropoda]] | ||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
[[Tyrannosauroidea]] | [[Tyrannosauroidea]] | ||
| + | |||
| + | [[Pantyrannosauria]] | ||
| + | |||
| + | ?[[Eutyrannosauria]] | ||
| + | |||
| + | ??[[Nanotyrannidae]] | ||
|grafika = Moros wiki.png | |grafika = Moros wiki.png | ||
|podpis = Rekonstrukcja. Autor: Cesar Diaz | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: Cesar Diaz | ||
| Linia 43: | Linia 49: | ||
==Budowa i filogeneza== | ==Budowa i filogeneza== | ||
[[Plik: 42003 2019 308 Fig2 HTML.png|300px|thumb|right|Kość udowa morosa. Źródło: Zanno i in., 2019. [https://www.nature.com/articles/s42003-019-0308-7].]] | [[Plik: 42003 2019 308 Fig2 HTML.png|300px|thumb|right|Kość udowa morosa. Źródło: Zanno i in., 2019. [https://www.nature.com/articles/s42003-019-0308-7].]] | ||
| − | ''Moros'' był niedużym, lekko zbudowanym, dwunożnym zwierzęciem. Kość piszczelowa była znacznie dłuższa od udowej, co w połączeniu z wydłużonym, bardzo smukłym śródstopiem świadczy o zdolności do szybkiego biegu. Struktura ''[[arctometatarsus]]'' była w pełni wykształcona. Budowa stopy była najbardziej zbliżona do ''[[Alectrosaurus]]'' i przypominała młode tyranozauroidy, a nawet [[Ornithomimidae|ornitomimidy]]. Izolowane zęby przedszczękowe, mogące należeć do ''Moros'', były pozbawione piłkowanych krawędzi, podobnie jak ''[[Xiongguanlong]]''. ''Moros'' wydaje się być formą przejściową między prymitywnymi tyranozauroidami z wczesnej kredy a późniejszymi wielkimi tyranozaurydami i ich najbliższymi krewnymi. Był on prawdopodobnie blisko spokrewniony z takimi formami jak wspomniany ''[[Xiongguanlong]]'' czy ''[[Timurlengia]]''. | + | ''Moros'' był niedużym, lekko zbudowanym, dwunożnym zwierzęciem. Kość piszczelowa była znacznie dłuższa od udowej, co w połączeniu z wydłużonym, bardzo smukłym śródstopiem świadczy o zdolności do szybkiego biegu. Struktura ''[[arctometatarsus]]'' była w pełni wykształcona. Budowa stopy była najbardziej zbliżona do ''[[Alectrosaurus]]'' i przypominała młode tyranozauroidy, a nawet [[Ornithomimidae|ornitomimidy]]. Izolowane zęby przedszczękowe, mogące należeć do ''Moros'', były pozbawione piłkowanych krawędzi, podobnie jak ''[[Xiongguanlong]]''. ''Moros'' wydaje się być formą przejściową między prymitywnymi tyranozauroidami z wczesnej kredy a późniejszymi wielkimi tyranozaurydami i ich najbliższymi krewnymi. Był on prawdopodobnie blisko spokrewniony z takimi formami jak wspomniany ''[[Xiongguanlong]]'' czy ''[[Timurlengia]]''. W jednej z analiz w pracy Zanno i Napoli (2025) ''Moros'' okazał się bardziej zaawansowany i należał do [[Nanotyrannidae]] wewnątrz [[Eutyrannosauria]] (zob. [[Tyrannosauroidea#Kladogramy]]). |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
Aktualna wersja na dzień 14:59, 20 lis 2025
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Moros (moros) | |
|---|---|
| Długość | ok. 3 m |
| Masa | 53-85 kg |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | USA - Utah
(formacja Cedar Mountain, ogniwo Mussentuchit) |
| Czas |
ok. 96,3–94 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: Cesar Diaz | |
Wstęp
Moros to rodzaj niedużego teropoda z kladu Tyrannosauroidea żyjącego w późnej kredzie na obszarach dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Moros został nazwany w 2019 r. przez Lindsay Zanno i współpracowników. Jest to najstarszy niewątpliwy przedstawiciel tej grupy mięsożernych dinozaurów znaleziony na terenie Ameryki Północnej.
Etymologia
Nazwa Moros pochodzi z greki i jest odzwierciedleniem nadchodzącej zagłady, w nawiązaniu do ustanowienia nowej linii teropodów w Ameryce Północnej. Epitet gatunkowy wywodzi się z łaciny i oznacza „nieustraszony”, odnosząc się do rozprzestrzeniania się tyranozauroidów wewnątrz kontynentu północnoamerykańskiego.
Materiał kopalny
Holotyp (NCSM 33392) to niekompletna lewa kończyna tylna (kość udowa, piszczelowa, czwarta i druga k. śródstopia oraz paliczki czwartego palca). Szczątki należały do osobnika w wieku 6-7 lat, który był już bliski osiągnięcia dojrzałości szkieletowej. Do tego zwierzęcia mogą też należeć dwa izolowane zęby z kości przedszczękowej.
Budowa i filogeneza
Moros był niedużym, lekko zbudowanym, dwunożnym zwierzęciem. Kość piszczelowa była znacznie dłuższa od udowej, co w połączeniu z wydłużonym, bardzo smukłym śródstopiem świadczy o zdolności do szybkiego biegu. Struktura arctometatarsus była w pełni wykształcona. Budowa stopy była najbardziej zbliżona do Alectrosaurus i przypominała młode tyranozauroidy, a nawet ornitomimidy. Izolowane zęby przedszczękowe, mogące należeć do Moros, były pozbawione piłkowanych krawędzi, podobnie jak Xiongguanlong. Moros wydaje się być formą przejściową między prymitywnymi tyranozauroidami z wczesnej kredy a późniejszymi wielkimi tyranozaurydami i ich najbliższymi krewnymi. Był on prawdopodobnie blisko spokrewniony z takimi formami jak wspomniany Xiongguanlong czy Timurlengia. W jednej z analiz w pracy Zanno i Napoli (2025) Moros okazał się bardziej zaawansowany i należał do Nanotyrannidae wewnątrz Eutyrannosauria (zob. Tyrannosauroidea#Kladogramy).
Spis gatunków
| Moros | Zanno, Tucker, Canoville, Abrahami, Gates i Makovicky, 2019 |
| M. intrepidus | Zanno, Tucker, Canoville, Abrahami, Gates i Makovicky, 2019 |
Bibliografia
Zanno, L.E., Tucker, R.T., Canoville, A., Avrahami, H.M., Gates, T.A., Makovicky, P.J. (2019). "Diminutive fleet-footed tyrannosauroid narrows the 70-million-year gap in the North American fossil record". Communications Biology. 2 (64): 1–12. doi:10.1038/s42003-019-0308-7.
