Neuquensaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
m (→Wstęp) |
||
Linia 35: | Linia 35: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Neuquensaurus'' to [[rodzaj]] niewielkiego lub średniej wielkości [[Sauropoda|zauropoda]] z [[klad]]u [[Titanosauria]] żyjącego w późnej kredzie na obszarach dzisiejszej Argentyny. Został on pierwotnie opisany przez Lydekkera jako kolejny gatunek wątpliwego rodzaju ''[[Titanosaurus]]'' (1893). W 1986 r. argentyński paleontolog [[Jaime Powell]] przeniósł go do nowego rodzaju ''Neuquensaurus'', jednak z naukowego punktu widzenia stał się on ważną nazwą dopiero w 1992 r. | + | ''Neuquensaurus'' to [[rodzaj]] niewielkiego lub średniej wielkości [[Sauropoda|zauropoda]] z [[klad]]u [[Titanosauria]] żyjącego w późnej kredzie na obszarach dzisiejszej Argentyny. Został on pierwotnie opisany przez Lydekkera jako kolejny gatunek wątpliwego rodzaju ''[[Titanosaurus]]'' (1893). Następnie dinozaur ten był łączony z rodzajem ''[[Saltasaurus]]''. W 1986 r. argentyński paleontolog [[Jaime Powell]] przeniósł go do nowego rodzaju ''Neuquensaurus'', jednak z naukowego punktu widzenia stał się on ważną nazwą dopiero w 1992 r. |
==Etymologia== | ==Etymologia== |
Wersja z 22:10, 4 lis 2019
Autor: | Kamil Kamiński |
Neuquensaurus (nekenzaur) | |
---|---|
Długość | 8-15? m |
Masa | 1,8-6,1 t |
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Argentyna – Neuquen, Urugwaj |
Czas | |
Systematyka | Dinosauria |
![]() Zrekonstruowany szkielet. Źródło: Otero, 2010 |
Wstęp
Neuquensaurus to rodzaj niewielkiego lub średniej wielkości zauropoda z kladu Titanosauria żyjącego w późnej kredzie na obszarach dzisiejszej Argentyny. Został on pierwotnie opisany przez Lydekkera jako kolejny gatunek wątpliwego rodzaju Titanosaurus (1893). Następnie dinozaur ten był łączony z rodzajem Saltasaurus. W 1986 r. argentyński paleontolog Jaime Powell przeniósł go do nowego rodzaju Neuquensaurus, jednak z naukowego punktu widzenia stał się on ważną nazwą dopiero w 1992 r.
Etymologia
Nazwa Neuquensaurus pochodzi od prowincji Neuquen, na terenie której znaleziono jego szczątki, oraz greckiego słowa sauros („gad”, „jaszczur”).
Materiał kopalny
Holotyp (MLP-Ly 1-6) to sześć kręgów ogonowych.
Materiał przypisany obejmuje m.in. kości obręczy barkowej, płyty mostkowe, kości przednich i tylnych kończyn oraz miednicy, a także kość krzyżową. Niestety, wiele spośród szczątków nekenzaura jest obecnie uważanych za zaginione (Otero, 2010). W 2005 r. Salgado i in. opisali nowy okaz MCS-5, obejmujący kompletne kręgi szyjne, większość grzbietowych, kilkanaście ogonowych, kość krzyżową, kości miednicy oraz kończyn tylnych, a także dwie osteodermy.
Budowa
Neuquensaurus był raczej niewielkim lub średniej wielkości tytanozaurem (Salgado i in., 2005). Oszacowania jego rozmiarów różnią się znacząco i wahają się od 7,5 m (Paul, 2010) do 15 m długości (Holtz, 2011). Otero (2010) określa go jako jednego z najmniejszych zauropodów w ogóle, a zaprezentowana przez niego rekonstrukcja szkieletu wskazuje na ok. 8 m długości. Od swoich krewniaków Neuquensaurus różnił się cechami budowy kręgów i kości strzałkowej. Kość krzyżowa składała się z siedmiu kręgów, z których kręgi od 3. do 5. miały zwężone trzony (Salgado i in., 2005). Neuquensaurus wykazywał wiele synapomorfii saltazaurynów, ale miał też kilka cech prymitywnych w budowie kończyn przednich czy miednicy (Otero, 2010). Odkrycie osteoderm stowarzyszonych ze szczątkami nekenzaura wskazuje, że był on chroniony przez rodzaj pancerza, tworzonego przez niewielkie, kostne guzy (Salgado i in., 2005). Jak w przypadku wielu zauropodów, nie znamy żadnych kości czaszki omawianego tytanozaura.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Titanosaurus_australis.jpg/300px-Titanosaurus_australis.jpg)
?Neuquensaurus robustus
Gatunek ten, podobnie jak typowy N. australis, został początkowo zaliczony do rodzaju Titanosaurus (von Huene, 1929). Lektotyp składa się z kości łokciowych, lewej promieniowej i lewej udowej. Obecnie N. robustus jest uważany za nomen dubium (Otero, 2010).
Spis gatunków
Neuquensaurus | Powell, 1992 | |
N. australis | (Lydekker, 1893) Powell, 1992 | |
=Titanosaurus australis | Lydekker, 1893 | |
=Saltasaurus australis | Mcintosh, 1990 | |
?N. robustus | (von Huene, 1929) Powell, 1992 | nomen dubium |
=Titanosaurus robustus | von Huene, 1929 | |
=Saltasaurus robustus | Mcintosh, 1990 |
Bibliografia
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.
Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [[2]].
Otero, A. (2010). "The appendicular skeleton of Neuquensaurus, a Late Cretaceous saltasaurine sauropod from Patagonia, Argentina"). Acta Palaeontologica Polonica. 55 (3): 399–426. doi:10.4202/app.2009.0099.
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
Salgado, L., Apesteguia, S., Heredia, S. (2005). “A New Specimen of Neuquensaurus australis, a Late Cretaceous Saltasaurine Titanosaur from North Patagonia”. Journal of Vertebrate Paleontology. 25, 3 623-634