Yurgovuchia

Autor:	Dawid Mika
Korekta:	Łukasz Czepiński, Tomasz Skawiński, Maciej Ziegler, Michał Siedlecki

---

Yurgovuchia (jurgowuchia)
Długość	3 m
Wysokość	97 cm (w biodrach)
Masa	76 kg
Dieta	mięsożerny
Miejsce	USA - Utah (formacja Cedar Mountain - dolna część ogniwa Yellow Cat)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 139-134,6 Ma wczesna kreda (walanżyn)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves Dromaeosauridae ?Dromaeosaurinae
Rekonstrukcja przyżyciowa jurgowuchii jako typowego dromeozauryda. Autor: FunkMonk (Michael B. H.). [3] 3 m Porównanie wielkości Yurgovuchia i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Cedar_Mountain\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Cedar Mountain (strona nie istnieje)\"\u003ECedar Mountain\u003C/a\u003E, Utah, \u003Ca href=\"/wiki/USA\" class=\"mw-redirect\" title=\"USA\"\u003EUSA\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003E\u003Ca class=\"mw-selflink selflink\"\u003EYurgovuchia\u003C/a\u003E doellingi\u003C/i\u003E - \u003Cb\u003EUMNH VP 20211\u003C/b\u003E (\u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003Eholotyp\u003C/a\u003E).\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Cedar Mountain, Utah, USA|Yurgovuchia doellingi - UMNH VP 20211 (holotyp).\n","link":"","lat":38.7999999999999971578290569595992565155029296875,"lon":-109.5,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Yurgovuchia to rodzaj dromeozauryda z wczesnej kredy USA (stan Utah).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Yurgovuchia pochodzi od słowa yurgovuch, oznaczającego w języku Ute (plemienia zamieszkującego północno-wschodnie tereny Utah) kojota - drapieżnika podobnej wielkości co nasz teropod i zamieszkującego okolice, gdzie znaleziono jego skamieliny. Epitet gatunkowy (doellingi) honoruje zaś Helmuta Doellinga, który swoimi ponad pięćdziesięcioletnimi badaniami przyczynił się do lepszego poznania geologii Utah.

Diagnoza (za Senter i współpracownicy, 2012)

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Dromeozaurydowy teropod; trzon kręgu obrotowego z pojedynczym pneumatycznym zagłębieniem po każdej stronie, czaszkowy koniec trzonu trzeciego kręgu szyjnego nie będący ukośny, zgięte wstawki wyrostka poprzecznego, epipofyzy kręgów szyjnych leżące powyżej powierzchni postzygapofyzalnych, szyjno-grzbietowe kręgi z hypapofyzami bez oraz pneumatycznych zagłębień, czaszkowe powierzchnie trzonów bliższych kręgów ogonowych zaokrąglone, ogonowe wstawki wyrostka poprzecznego tylnie wydłużone do punktu wyraźnej zmiany morfologii kręgów (transition point), jednakże nieprzekraczające długości trzonów, kość łonowa bez guzka.

Materiał kopalny

Szyjne (A-G) i grzbietowe (H-J) kręgi Yurgovuchia doellingi.Źródło: Senter i in., 2012 [1]

Holotyp (UMNH VP 20211) zawiera kręgi szyjne, grzbietowe i ogonowe oraz bliższy koniec lewej kości łonowej. Skostnienie szwów wszystkich zachowanych kręgów świadczy, że w chwili śmierci był on dorosły.

Klasyfikacja

Rekonstrukcja znanych części szkieletu Yurgovuchia doellingi (na biało znane fragmenty szkieletu, na szaro - nieznane fragmenty szkieletu). Autor: PaleoNeolitic. [2]

Wg przeprowadzonej przez Sentera i innych (2012) analizy filogenetycznej Yurgovuchia jest - obok Utahraptor, Achillobator i Dromaeosaurus - przedstawicielem Dromaeosaurinae, w obrębie której jednakże bliższe relacje są trudne do ustalenia. Wg Mortimera może być to przedstawiciel Dromaeosaurinae lub Velociraptorinae, lecz obecnie uznaje go za Eudromaeosauria incertae sedis (Mortimer, online).

Środowisko

Do pierwszych znaczniejszych odkryć w Doelling's Bowl doszło w 2005, wtedy to też Don DeBlieux odnalazł kręgi i kość łonową jurgowuchii. Wkrótce odkryto też tam kości bliżej niezidentyfikowanych dromeozaurydów, iguanodontów (co najmniej dziesięciu osobników) oraz ankylozaurów(nie mniej niż trzech osobników). Inne znaleziska z tej lokalizacji to: szczęka bazalnego ornitopoda ("hipsylofodontyda"), kości jednego do dwóch zauropodów, zęby dużego karnozaura i szczątki krokodyli. Paleoflora wskazuje na panującą tu przed milionami lat dużą wilgotność. Z innych częściach dolnego ogniwa Yellow Cat formacji Cedar Mountain opisano szczątki kilku innych dinozaurów - ornitopoda iguanakolosa, zauropodów cedarozaura i mierazaura, a także innych teropodów: wczesnego terizinozaura falkariusa i troodontyda geminiraptora. Oprócz dinozaurów znaleziono tam również szczątki jaszczurek i żółwi.

Spis gatunków

Yurgovuchia	Senter, Kirkland, DeBlieux, Madsen i Toth, 2012
Y. doellingi	Senter, Kirkland, DeBlieux, Madsen i Toth, 2012

Bibliografia

Mortimer (online) [4]

Senter, P.; Kirkland, J. I.; DeBlieux, D. D.; Madsen, S.; Toth, N. (2012). Dodson, Peter. ed. "New Dromaeosaurids (Dinosauria: Theropoda) from the Lower Cretaceous of Utah, and the Evolution of the Dromaeosaurid Tail". PLoS ONE. 7 (5): e36790. DOI:10.1371/journal.pone.0036790