Huallasaurus

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Paweł Konarzewski

---

Huallasaurus (hualazaur)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Argentyna - Rio Negro (formacja Los Alamitos)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 późna kreda (kampan - mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauroidea Hadrosauridae Saurolophinae Austrokritosauria
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Connor Ashbridge. [2]

Wstęp

Huallasaurus to rodzaj płaskogłowego hadrozauryda z kladu Kritosaurini. Został on opisany w 2022 r. przez Sebastian Rozadillę i współpracowników. Początkowo opisywano go jako ”Kritosaurus” australis.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Huallasaurus pochodzi od słowa Hualla, oznaczającego „kaczka” w języku Mapuczów (południowoamerykańskich Indian). Epitet gatunkowy australis wywodzi się od greckiego australo („południowy”).

Materiał kopalny

Zrekonstruowany szkielet huallazaura. Autor zdjęcia: Mathijs de Bruijne [1].

Holotyp (MPCN-PV 2) to niekompletny szkielet obejmujący fragmenty czaszki (prawa k. przedczołowa i lewa k. zaoczodołowa), większość k. krzyżowej, żebra, wiekszość środkowych kręgów ogonowych, mostek, prawą k. kruczą z łopatką, obie k. biodrowe, kulszowe i łonowe, lewą k. udową i fragment prawej.

Paratypy należą do kilkunastu osobników i obejmują liczną fragmenty czaszki, kręgi oraz elementy kończyn, obręczy barkowej i miednicy.

Budowa, pokrewieństwo i paleobiologia

Huallasaurus zapewne wyglądał podobnie jak inne "dinozaury kaczodziobe" i prowadził tryb życia spokojnego roślinożercy, poruszającego się zarówno dwu- jak i czworonożnie. Od innych hadrozaurydów różnił się szczegółami budowy czaszki i miednicy. Jego najbliższymi krewniakami były Kelumapusaura i Bonapartesaurus.

Badanie mikrostrukturalne kręgów Huallasaurus wykazało, że były one apneumatyczne, gdyż w swoim wnętrzu miały gęstą sieć beleczek kostnych. Ich ogólna budowa oraz układ naczyniowy przypominał silezaura. Ponadto cienkie ściany korowe oraz rozbudowana sieć beleczek kostnych w kręgach huallazaura przypominały te u dużych ssaków, które często gromadzą w nich zapasy tłuszczu. Funkcja tych struktur pozostaje niejasna, choć istnieją podejrzenia, że mogły one umożliwić osiąganie dużych rozmiarów ciała lub odkładanie tłuszczu we wnętrzu kręgów (Aureliano i in., 2025).

Spis gatunków

Huallasaurus	Rozadilla, Brisson-Egli, Agnolin, Aracianga-Rolando i Novas 2022
H. australis	Rozadilla, Brisson-Egli, Agnolin, Aracianga-Rolando i Novas, 2022
= Kritosaurus australis	Bonaparte, Franchi, Powell i Sepúlveda, 1984
= Secernosaurus australis	(Bonaparte, Franchi, Powell i Sepúlveda, 1984) Wagner, 2001

Bibliografia

Aureliano, T., Ghilardi, A. M., Kaluza, J., & Martinelli, A. G. (2025). "Inside a duck-billed dinosaur: Vertebral bone microstructure of Huallasaurus (Hadrosauridae), Upper Cretaceous of Patagonia". The Anatomical Record, 1-11. doi:10.1002/ar.70040

Rozadilla, S., Brissón-Egli, F., Agnolín, F. L., Aranciaga-Rolando, A. M., & Novas, F. E. (2022). "A new hadrosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of northern Patagonia and the radiation of South American hadrosaurids". Journal of Systematic Palaeontology, 19(17), 1207-1235.. doi:10.1080/14772019.2021.2020917