Auroraceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Bibliografia) |
m |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|miejsce = [[Chiny]] - Gansu | |miejsce = [[Chiny]] - Gansu | ||
<small>(grupa skalna [[Xinminpu]])</small> | <small>(grupa skalna [[Xinminpu]])</small> | ||
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|121.4|100.5}} |
| − | + | <small>[[wczesna kreda]] ([[apt]]-[[alb]])</small> | |
| − | <small>[[wczesna kreda]] ([[alb]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 20: | Linia 19: | ||
[[Neoceratopsia]] | [[Neoceratopsia]] | ||
| − | |grafika = Auroraceratops | + | |grafika = Auroraceratops UDL.png |
| − | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: | + | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: UnexpectedDinoLesson. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Auroraceratops_UDL.png] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 33: | Linia 32: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Plik: Discovery_Site_Simulation_of_Auroraceratops_rugosus.JPG|300px|thumb|right| | + | [[Plik: Discovery_Site_Simulation_of_Auroraceratops_rugosus.JPG|300px|thumb|right|Częściowo wypreparowany szkielet auroraceratopsa. Fot. SSR2000. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Discovery_Site_Simulation_of_Auroraceratops_rugosus.JPG].]] |
| − | [[Holotyp]] (IG-2004-VD-001) to niemal kompletna czaszka z żuchwą (You i in., 2005). | + | [[Holotyp]] (IG-2004-VD-001) to niemal kompletna czaszka z żuchwą (You i in., 2005). Materiał przypisany obejmuje ponad 80 innych okazów, dających łącznie pełen obraz anatomii tego niewielkiego dinozaura (Morschhauser i in., 2019). |
| − | + | You i i współpracownicy (2012) opisali skamieniałości należące do nieokreślonego gatunku auroraceratopsa. Okaz GGM-FV-00500 składa się z dość kompletnej czaszki, kręgów, kości kończyn oraz miednicy. Od ''A. rugosus'' różnił się dłuższym pyskiem oraz węższymi kośćmi nosowymi. | |
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| Linia 43: | Linia 42: | ||
===Szkielet pozaczaszkowy=== | ===Szkielet pozaczaszkowy=== | ||
| − | Odcinek szyjny kręgosłupa liczył 9 kręgów. Trzy pierwsze kręgi szyjne ''Auroraceratops'' były ze sobą zrośnięte tworząc | + | Odcinek szyjny kręgosłupa liczył 9 kręgów. Trzy pierwsze kręgi szyjne ''Auroraceratops'' były ze sobą zrośnięte tworząc strukturę zwaną ''[[syncervical]]''. Obecność zrostu kręgów jest najstarszym znanym u przedstawicieli [[Ceratopsia]] (Li i in., 2019). W odcinku grzbietowym kręgosłupa znajdowało się do 16 kręgów, 7-8 w krzyżowym oraz co najmniej 20 w ogonowym. Wyrostki kolczyste środkowych kręgów ogonowych były wydłużone i tworzyły żagiel, podobnie jak u przedstawicieli [[Protoceratopsidae]] oraz [[Leptoceratopsidae]]. Auroraceratops miał dość krótkie przednie kończyny oraz długie tylne, co wskazuje na dwunożny sposób poruszania się (Morschhauser i in., 2019b). |
==Paleobiologia== | ==Paleobiologia== | ||
| − | Zhang i | + | Zhang i współpracownicy (2020) zbadali morfologię wnętrza czaszki auroraceratopsa. Zobacz więcej: [[Ceratopsia#Mózg i zmysły]]. |
==Pozycja systematyczna== | ==Pozycja systematyczna== | ||
| − | ''Auroraceratops'' wykazuje mozaikę cech prymitywnych dla [[Neoceratopsia]] oraz uważanych do tej pory za unikatowe dla późniejszych [[klad]]ów, takich jak [[Protoceratopsidae]] i [[Leptoceratopsidae]] (Morschhauser i in., 2019b). | + | ''Auroraceratops'' wykazuje mozaikę cech prymitywnych dla [[Neoceratopsia]] oraz uważanych do tej pory za unikatowe dla późniejszych [[klad]]ów, takich jak [[Protoceratopsidae]] i [[Leptoceratopsidae]] (Morschhauser i in., 2019b). Zobacz również [[Ceratopsia#Kladogramy]]. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V| ''Auroraceratops''}} | | {{V| ''Auroraceratops''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[You Hailu|You]] | + | | {{Kpt|[[You Hailu|You]], [[Li Daqing|Li]], [[Ji Qiang|Ji]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2005]] |
|- | |- | ||
| {{V|''A. rugosus''}} | | {{V|''A. rugosus''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[You Hailu|You]] | + | | {{Kpt|[[You Hailu|You]], [[Li Daqing|Li]], [[Ji Qiang|Ji]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2005]] |
|} | |} | ||
| Linia 65: | Linia 64: | ||
Morschhauser, E. M., Li, D., You, H., & Dodson, P. (2019a). "Cranial Anatomy of the basal neoceratopsian ''Auroraceratops rugosus'' (Ornithischia: Ceratopsia) from the Yujingzi Basin, Gansu Province, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 36-68. [[doi:10.1080/02724634.2017.1399136]] | Morschhauser, E. M., Li, D., You, H., & Dodson, P. (2019a). "Cranial Anatomy of the basal neoceratopsian ''Auroraceratops rugosus'' (Ornithischia: Ceratopsia) from the Yujingzi Basin, Gansu Province, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 36-68. [[doi:10.1080/02724634.2017.1399136]] | ||
| − | Morschhauser, E.M., You, H., Li, D., Dodson, P. (2019b). "Postcranial morphology of the basal neoceratopsian (Ornithischia: Ceratopsia) ''Auroraceratops rugosus'' from the Early Cretaceous (Aptian–Albian) of northwestern Gansu Province, China". Journal of Vertebrate Paleontology. 38 (sup 1.): 75–116. [[doi:10.1080/02724634.2018.1524383]]. | + | Morschhauser, E. M., You, H., Li, D., & Dodson, P. (2019b). "Postcranial morphology of the basal neoceratopsian (Ornithischia: Ceratopsia) ''Auroraceratops rugosus'' from the Early Cretaceous (Aptian–Albian) of northwestern Gansu Province, China". Journal of Vertebrate Paleontology. 38 (sup 1.): 75–116. [[doi:10.1080/02724634.2018.1524383]]. |
You, H., Li, D., Ji, Q., Lamanna, H., Dodson, P. (2005). "On a new genus of basal Neoceratopsian dinosaur from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Acta Geologica Sinica. 79 (5): 593–597. [https://www.researchgate.net/profile/Matthew-Lamanna/publication/270511742_On_a_new_genus_of_basal_neoceratopsian_dinosaur_from_the_Early_Cretaceous_of_Gansu_Province_China/links/5691af2508aee91f69a51ff7/On-a-new-genus-of-basal-neoceratopsian-dinosaur-from-the-Early-Cretaceous-of-Gansu-Province-China.pdf] | You, H., Li, D., Ji, Q., Lamanna, H., Dodson, P. (2005). "On a new genus of basal Neoceratopsian dinosaur from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Acta Geologica Sinica. 79 (5): 593–597. [https://www.researchgate.net/profile/Matthew-Lamanna/publication/270511742_On_a_new_genus_of_basal_neoceratopsian_dinosaur_from_the_Early_Cretaceous_of_Gansu_Province_China/links/5691af2508aee91f69a51ff7/On-a-new-genus-of-basal-neoceratopsian-dinosaur-from-the-Early-Cretaceous-of-Gansu-Province-China.pdf] | ||
| − | Zhang, Q. N., King, J. L., Li, D. Q., Hou, Y. M., & You, H. L. (2020). "Endocranial morphology of ''Auroraceratops sp''.(Dinosauria: Ceratopsia) from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Historical Biology, 32(10), 1355-1360. [[doi:10.1080/08912963.2019.1588893]] | + | You, H., Morschhauser, E. M., Dodson, P., & Li, D. (2012). "''Auroraceratops'' sp. (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of the Mazongshan area in northwestern China". Vertebrata PalAsiatica. 5 (2): 170–180. [https://www.vertpala.ac.cn/EN/abstract/abstract1202.shtml] |
| + | |||
| + | Zhang, Q. -N., King, J. -L., Li, D. -Q., Hou, Y. -M., & You, H. -L. (2020). "Endocranial morphology of ''Auroraceratops sp''. (Dinosauria: Ceratopsia) from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Historical Biology, 32(10), 1355-1360. [[doi:10.1080/08912963.2019.1588893]] | ||
<references/></small> | <references/></small> | ||
| Linia 80: | Linia 81: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| + | [[Kategoria:Apt]] | ||
[[Kategoria:Alb]] | [[Kategoria:Alb]] | ||
Aktualna wersja na dzień 22:40, 9 maj 2025
| Autor: | Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski |
| Auroraceratops (auroraceratops) | |
|---|---|
| Długość | ok. 1,25 m |
| Wysokość | ok. 0,4 m (w biodrach) |
| Masa | ok. 15,5 kg |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - Gansu
(grupa skalna Xinminpu) |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: UnexpectedDinoLesson. [2] | |
Wstęp
Auroraceratops to rodzaj małego dinozaura rogatego (ceratopsa), żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszej prowincji Gansu w Chinach. Został opisany w 2005 roku przez You i współpracowników. W 2019 r. opisano dodatkowy materiał, pochodzący od ogromnej liczny okazów. Dzięki temu Auroraceratops jest jednym z najlepiej poznanych ceratopsów.
Etymologia
Nazwa Auroraceratops pochodzi od łacińskich słów aurora („świt”) oraz ceratops („rogata twarz”), nawiązując do statusu tego zwierzęcia (wczesnego ceratopsa), a także w uznaniu dla żony znanego paleontologa Petera Dodsona - Down Dodson. Epitet gatunkowy odnosi się do chropowatej powierzchni czaszki.
Materiał kopalny
Holotyp (IG-2004-VD-001) to niemal kompletna czaszka z żuchwą (You i in., 2005). Materiał przypisany obejmuje ponad 80 innych okazów, dających łącznie pełen obraz anatomii tego niewielkiego dinozaura (Morschhauser i in., 2019).
You i i współpracownicy (2012) opisali skamieniałości należące do nieokreślonego gatunku auroraceratopsa. Okaz GGM-FV-00500 składa się z dość kompletnej czaszki, kręgów, kości kończyn oraz miednicy. Od A. rugosus różnił się dłuższym pyskiem oraz węższymi kośćmi nosowymi.
Budowa
Czaszka
Czaszka była dosyć niska i bardzo szeroka w tylnej części. Mierzyła ok. 20 cm długości, a jej maksymalna szerokość wynosiła ok. 19 cm. Największymi jej otworami były niemal czworokątne oczodoły. W przeciwieństwie do obdarzonych okazałą kostną kryzą zaawansowanych ceratopsów, Auroraceratops miał jedynie bardzo krótką, skromną kryzę z tyłu czaszki. Różek jarzmowy (epijugal) o kształcie owalnym był mocno przymocowany do kości jarzmowej. Pysk był wysoki, krótki i zaokrąglony. W kościach przedszczękowych znajdowały się 3 proste, niemal cylindryczne zęby. Auroraceratops w kości szczękowej miał 12 zębów, a w zębowej 14. Żuchwa była długa i niska, lecz masywnie zbudowana i ostro zakończona (Morschhauser i in., 2019a).
Szkielet pozaczaszkowy
Odcinek szyjny kręgosłupa liczył 9 kręgów. Trzy pierwsze kręgi szyjne Auroraceratops były ze sobą zrośnięte tworząc strukturę zwaną syncervical. Obecność zrostu kręgów jest najstarszym znanym u przedstawicieli Ceratopsia (Li i in., 2019). W odcinku grzbietowym kręgosłupa znajdowało się do 16 kręgów, 7-8 w krzyżowym oraz co najmniej 20 w ogonowym. Wyrostki kolczyste środkowych kręgów ogonowych były wydłużone i tworzyły żagiel, podobnie jak u przedstawicieli Protoceratopsidae oraz Leptoceratopsidae. Auroraceratops miał dość krótkie przednie kończyny oraz długie tylne, co wskazuje na dwunożny sposób poruszania się (Morschhauser i in., 2019b).
Paleobiologia
Zhang i współpracownicy (2020) zbadali morfologię wnętrza czaszki auroraceratopsa. Zobacz więcej: Ceratopsia#Mózg i zmysły.
Pozycja systematyczna
Auroraceratops wykazuje mozaikę cech prymitywnych dla Neoceratopsia oraz uważanych do tej pory za unikatowe dla późniejszych kladów, takich jak Protoceratopsidae i Leptoceratopsidae (Morschhauser i in., 2019b). Zobacz również Ceratopsia#Kladogramy.
Spis gatunków
| Auroraceratops | You, Li, Ji, Lamanna i Dodson, 2005 |
| A. rugosus | You, Li, Ji, Lamanna i Dodson, 2005 |
Bibliografia
Li, D., Morschhauser, E. M., You, H., & Dodson, P. (2019). "The anatomy of the syncervical of Auroraceratops (Ornithischia: Ceratopsia), the oldest known ceratopsian syncervical". Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 69-74. doi:10.1080/02724634.2018.1510411
Morschhauser, E. M., Li, D., You, H., & Dodson, P. (2019a). "Cranial Anatomy of the basal neoceratopsian Auroraceratops rugosus (Ornithischia: Ceratopsia) from the Yujingzi Basin, Gansu Province, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 36-68. doi:10.1080/02724634.2017.1399136
Morschhauser, E. M., You, H., Li, D., & Dodson, P. (2019b). "Postcranial morphology of the basal neoceratopsian (Ornithischia: Ceratopsia) Auroraceratops rugosus from the Early Cretaceous (Aptian–Albian) of northwestern Gansu Province, China". Journal of Vertebrate Paleontology. 38 (sup 1.): 75–116. doi:10.1080/02724634.2018.1524383.
You, H., Li, D., Ji, Q., Lamanna, H., Dodson, P. (2005). "On a new genus of basal Neoceratopsian dinosaur from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Acta Geologica Sinica. 79 (5): 593–597. [3]
You, H., Morschhauser, E. M., Dodson, P., & Li, D. (2012). "Auroraceratops sp. (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of the Mazongshan area in northwestern China". Vertebrata PalAsiatica. 5 (2): 170–180. [4]
Zhang, Q. -N., King, J. -L., Li, D. -Q., Hou, Y. -M., & You, H. -L. (2020). "Endocranial morphology of Auroraceratops sp. (Dinosauria: Ceratopsia) from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Historical Biology, 32(10), 1355-1360. doi:10.1080/08912963.2019.1588893
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Auroraceratops_UDL.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Discovery_Site_Simulation_of_Auroraceratops_rugosus.JPG){kind=link}