Llukalkan: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m (→Wstęp) |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|miejsce = [[Argentyna]] - Neuquen | |miejsce = [[Argentyna]] - Neuquen | ||
<small>([[formacja]] [[Bajo de la Carpa]])</small> | <small>([[formacja]] [[Bajo de la Carpa]])</small> | ||
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|85.5|83.6}} |
| − | ok. | + | ok. 85,5-83,6 [[Ma]]<br> |
| − | <small> | + | <small>[[późna kreda]] ([[santon]])</small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| + | |||
| + | [[Saurischia]] | ||
[[Theropoda]] | [[Theropoda]] | ||
| Linia 26: | Linia 28: | ||
[[Furileusauria]] | [[Furileusauria]] | ||
|grafika = Viavenator.jpg | |grafika = Viavenator.jpg | ||
| − | |podpis = Rekonstrukcja ''[[Viavenator]]''. ''Llukalkan'' był zapewne podobny. Autor: Paleocolour [https:// | + | |podpis = Rekonstrukcja ''[[Viavenator]]''. ''Llukalkan'' był zapewne podobny. Autor: Paleocolour [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Viavenator.jpg]. |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 32: | Linia 34: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Llukalkan'' to [[rodzaj]] teropoda z [[klad]]u [[Abelisauridae]] żyjącego w późnej kredzie obszarach dzisiejszej Argentyny. Został on nazwany i opisany w 2021 r. przez Frederico Gianechiniego i współpracowników. | + | ''Llukalkan'' to [[rodzaj]] teropoda z [[klad]]u [[Abelisauridae]] żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]] obszarach dzisiejszej Argentyny. Został on nazwany i opisany w 2021 r. przez Frederico Gianechiniego i współpracowników. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 42: | Linia 44: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
''Llukalkan'' znany jest jedynie z kości czaszki. Podobnie jak u innych abelizaurydów, była ona stosunkowo krótka i wysoka. ''Llukalkan'' dzieli wiele cech budowy czaszki z ''[[Viavenator]]'', znanym z osadów tej samej formacji skalnej. Autorzy opisu uznali jednak za bardzo mało prawdopdobne, by chodziło o to samo zwierzę. Oba rodzaju różnią się przede wszystkim pneumatyzacją puszki mózgowej. ''Llukalkan'' był także mniejszy, lecz może to wynikać z niedojrzałości holotypu. | ''Llukalkan'' znany jest jedynie z kości czaszki. Podobnie jak u innych abelizaurydów, była ona stosunkowo krótka i wysoka. ''Llukalkan'' dzieli wiele cech budowy czaszki z ''[[Viavenator]]'', znanym z osadów tej samej formacji skalnej. Autorzy opisu uznali jednak za bardzo mało prawdopdobne, by chodziło o to samo zwierzę. Oba rodzaju różnią się przede wszystkim pneumatyzacją puszki mózgowej. ''Llukalkan'' był także mniejszy, lecz może to wynikać z niedojrzałości holotypu. | ||
| − | |||
Dzięki dobrze zachowanej puszce mózgowej możliwe było wykonanie rekonstrukcji mózgu i ucha wewnętrznego. Wykazywały one budowę typową dla abelizaurydów, m.in. wydłużone i masywne drogi węchowe oraz powiększone, poziomo ułożone opuszki węchowe. Odlew puszki mózgowej jest bardzo podobny jak ''Viavenator'', co sugeruje bliskie pokrewieństwo między tymi taksonami. Budowa ucha srodkowego wskazuje, że ''Llukalkan'' mógł mieć inne niż pozostałe abelizaurydy adaptacje słuchowe. | Dzięki dobrze zachowanej puszce mózgowej możliwe było wykonanie rekonstrukcji mózgu i ucha wewnętrznego. Wykazywały one budowę typową dla abelizaurydów, m.in. wydłużone i masywne drogi węchowe oraz powiększone, poziomo ułożone opuszki węchowe. Odlew puszki mózgowej jest bardzo podobny jak ''Viavenator'', co sugeruje bliskie pokrewieństwo między tymi taksonami. Budowa ucha srodkowego wskazuje, że ''Llukalkan'' mógł mieć inne niż pozostałe abelizaurydy adaptacje słuchowe. | ||
| Linia 52: | Linia 53: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Llukalkan''}} | | {{V|''Llukalkan''}} | ||
| − | | {{Kpt|Gianechini, Mendez, Filippi, Paulina-Carabajal, Juarez-Valieri}} i {{Kpt|Garrido}}, [[2021]] | + | | {{Kpt|Gianechini, Mendez, [[Filippi]], Paulina-Carabajal, Juarez-Valieri}} i {{Kpt|[[Garrido]]}}, [[2021]] |
|- | |- | ||
| {{V|''L. aliocranianus''}} | | {{V|''L. aliocranianus''}} | ||
| − | | {{Kpt|Gianechini, Mendez, Filippi, Paulina-Carabajal, Juarez-Valieri}} i {{Kpt|Garrido}}, [[2021]] | + | | {{Kpt|Gianechini, Mendez, [[Filippi]], Paulina-Carabajal, Juarez-Valieri}} i {{Kpt|[[Garrido]]}}, [[2021]] |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Gianechini, F.A., Méndez, A.H., Filippi, L.S., Paulina-Carabajal, A., Juárez-Valieri, R.D. & Garrido, A.C. (2021). "A New Furileusaurian Abelisaurid from La Invernada (Upper Cretaceous, Santonian, Bajo De La Carpa Formation), Northern Patagonia, Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology: e1877151. doi:10.1080/02724634.2020.1877151</small> | + | <small>Gianechini, F. A., Méndez, A. H., Filippi, L. S., Paulina-Carabajal, A., Juárez-Valieri, R. D., & Garrido, A.C. (2021). "A New Furileusaurian Abelisaurid from La Invernada (Upper Cretaceous, Santonian, Bajo De La Carpa Formation), Northern Patagonia, Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology: e1877151. [[doi:10.1080/02724634.2020.1877151]]</small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:06, 3 kwi 2025
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Llukalkan | |
|---|---|
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Argentyna - Neuquen |
| Czas |
ok. 85,5-83,6 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja Viavenator. Llukalkan był zapewne podobny. Autor: Paleocolour [1]. | |
Wstęp
Llukalkan to rodzaj teropoda z kladu Abelisauridae żyjącego w późnej kredzie obszarach dzisiejszej Argentyny. Został on nazwany i opisany w 2021 r. przez Frederico Gianechiniego i współpracowników.
Etymologia
Nazwa Llukalkan w języku mapudungun oznacza „ten który przeraża lub powoduje strach”. Epitet gatunkowy aliocranianus pochodzi z łaciny i znaczy „inna czaszka”.
Materiał kopalny
Holotyp (MAU-Pv-LI-581) to niekompletna i częściowo artykułowana czaszka, obejmująca prawdopodobny fragment kości przedszczękowej z zębem, obie k. łzowe, zaoczodołowe i łuskowe, prawe kości: kość szczękową, nosową, jarzmową, kwadratową, skrzydłową i zewnątrzskrzydłową (ang. ectopterygoid), a także puszkę mózgową i kość przedstawową (ang. prearticular), będącą jedynym fragmentem żuchwy.
Budowa
Llukalkan znany jest jedynie z kości czaszki. Podobnie jak u innych abelizaurydów, była ona stosunkowo krótka i wysoka. Llukalkan dzieli wiele cech budowy czaszki z Viavenator, znanym z osadów tej samej formacji skalnej. Autorzy opisu uznali jednak za bardzo mało prawdopdobne, by chodziło o to samo zwierzę. Oba rodzaju różnią się przede wszystkim pneumatyzacją puszki mózgowej. Llukalkan był także mniejszy, lecz może to wynikać z niedojrzałości holotypu.
Dzięki dobrze zachowanej puszce mózgowej możliwe było wykonanie rekonstrukcji mózgu i ucha wewnętrznego. Wykazywały one budowę typową dla abelizaurydów, m.in. wydłużone i masywne drogi węchowe oraz powiększone, poziomo ułożone opuszki węchowe. Odlew puszki mózgowej jest bardzo podobny jak Viavenator, co sugeruje bliskie pokrewieństwo między tymi taksonami. Budowa ucha srodkowego wskazuje, że Llukalkan mógł mieć inne niż pozostałe abelizaurydy adaptacje słuchowe.
Paleoekologia
Zob. Viavenator#Paleoekologia.
Spis gatunków
| Llukalkan | Gianechini, Mendez, Filippi, Paulina-Carabajal, Juarez-Valieri i Garrido, 2021 |
| L. aliocranianus | Gianechini, Mendez, Filippi, Paulina-Carabajal, Juarez-Valieri i Garrido, 2021 |
Bibliografia
Gianechini, F. A., Méndez, A. H., Filippi, L. S., Paulina-Carabajal, A., Juárez-Valieri, R. D., & Garrido, A.C. (2021). "A New Furileusaurian Abelisaurid from La Invernada (Upper Cretaceous, Santonian, Bajo De La Carpa Formation), Northern Patagonia, Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology: e1877151. doi:10.1080/02724634.2020.1877151
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Viavenator.jpg){kind=link}