Genusaurus
Do sprawdzenia.
| Autor: | Korekta: |
| Tomasz Sokołowski, Kamil Kamiński | Krzysztof Lichota, Maciej Ziegler, Marcin Szermański, Dawid Mika |
| Genusaurus (genuzaur) | |
|---|---|
| Długość: | >3-4,4 m[1] |
| Masa: | 92-110 kg |
| Miejsce występowania: | Francja, departament Alpes-de-Haute Provence,
region Paca |
| Czas występowania | ok. 113-100,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Arcovenator, być może genuzaur był podobny. Autor: Nobu Tamura [1]. | |
Wstęp
Genusaurus to rodzaj abelizauroida, który żył we wczesnej kredzie, w albie, na terenach obecnej południowej Francji. Mógł być przedstawicielem Noasauridae lub Abelisauridae. Pierwsze szczątki zostały odkryte w 1984 roku, nieopodal miasta Sisteron w departamencie Alpes-de-Haute Provence. Dwa lata później wykopano kolejne kości. Opisu w 1995 r. dokonał zespół paleontologów w składzie: Hugues Accarie, Bernard Beaudoin, Jean Dejax, Gérard Friès, Jean-Guy Michard i Philippe Taquet.
Materiał kopalny
Holotyp (MNHN, Bev.1) obejmuje lewą kość biodrową, bliższe końce lewych kości piszczelowej i strzałkowej, kość stępu, trzon kręgu krzyżowego i siedem kręgów grzbietowych (Accarie i in., 1995). Mortimer (2005 z późniejszymi zmianami, online) podaje też fragment kości łonowej. Autorzy opisu nie wymieniają go jednak w spisie materiału. Buffetaut (2025) dokonując rewizji materiału kopalnego, zidentyfikował dodatkowo zrośnięte łuki neuralne kręgów krzyżowych. Ponadto uznał on, że wymienione wyżej kręgi grzbietowe mogą być w rzeczywistości kręgami ogonowymi.
Etymologia
Nazwa Genusaurus pochodzi od łacińskiego słowa geniculum („kolano”) oraz greckiego sauros („jaszczur”), w nawiązaniu do ekstremalnie rozwiniętego grzebienia knemialnego (ang. cnemial crest) kości piszczelowej (zob. dalej). Epitet gatunkowy "sisteronis" pochodzi od miasta, nieopodal którego odkryto jego szczątki.
Budowa i systematyka
Genusaurus był stosunkowo niewielkim teropodem, holotyp był jednak zapewne osobnikiem młodym, o czym świadczą trzony kręgów grzbietowych niezrośnięte z łukami neutralnymi (Carrano i Sampson, 2008). Wg autorów opisu miał się on wyróżniać ekstremalnie rozwiniętym grzebieniem knemialnym kości piszczelowej, ale opisanie większej liczby abelizauroidów ujawniło, że jest to cecha szeroko rozpowszechniona w tej grupie teropodów. Miednica, kość strzałkowa i udowa także wykazują typowe cechy abelizauroidów. Carrano i Sampson (2008) nie byli w stanie wskazać żadnej autapomorfii, ale uznali genuzaura za ważny takson, przez wzgląd na jego pochodzenie i niewielki rozmiar. Buffetaut (2025) uznał Genusaurus za zaawansowanego abelizauryda i wskazał kilka cech, wskazujących na jego przynależność do kladu Furileusauria (m.in. 6 zrośniętych kręgów krzyżowych i haczykowaty grzebień knemialny kości piszczelowej). Byłby to najwcześniejszy znany przedstawiciel Furileusauria. Wcześniej na jego przynależność do tego kladu wskazała analiza Baiano i in. (2023) (zob. Abelisauridae#Kladogramy).
Spis gatunków
| Genusaurus | Accarie, Beaudoin, Dejax, Friès, Michard i Taquet, 1995 |
| G. sisteronis | Accarie, Beaudoin, Dejax, Friès, Michard i Taquet, 1995 |
Bibliografia
Accarie, H., Beaudoin, B., Dejax, J., Fries, G., Michard, J.C., Taquet, P. (1995). "Découverte d'un Dinosaure théropode nouveau (Genusaurus sisteronis n. g., n. sp.) dans l'Albien marin de Sisteron (Alpes de Haute-Provence, France) et extension au Crétacé inférieur de la lignée cératosaurienne". Compte rendu hebdomadaire des scéances de l'Académie des Sciences à Paris. 320 (2): 327-334
Buffetaut, E. (2025). "Furileusaurian osteological characters in Genusaurus sisteronis Accarie et al., 1995, an abelisaurid dinosaur from the Albian (Lower Cretaceous) of south-eastern France." Carnets natures. 12 : 79-88.
Carrano, M.T., Sampson, S.D. (2008). "The Phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 6 (02): 183–236. doi:10.1017/S1477201907002246
Mortimer, M. (2005 z późniejszymi zmianami) [2].
