Stegoceras: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
m (→Spis gatunków) |
||
| Linia 79: | Linia 79: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Stegoceras''}} | |
| {{Kpt|[[Lawrence Lambe|Lambe]]}}, [[1902]] | | {{Kpt|[[Lawrence Lambe|Lambe]]}}, [[1902]] | ||
|- | |- | ||
| Linia 85: | Linia 85: | ||
| {{Kpt|[[Peter Galton|Galton]]}} i {{Kpt|Sues}}, [[1983]] | | {{Kpt|[[Peter Galton|Galton]]}} i {{Kpt|Sues}}, [[1983]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''Stegoceras validum''}} | |
| ({{Kpt|Lambe}}, 1902); ''emend''. {{Kpt|Sues}} i {{Kpt|Galton}}, [[1987]] | | ({{Kpt|Lambe}}, 1902); ''emend''. {{Kpt|Sues}} i {{Kpt|Galton}}, [[1987]] | ||
|- | |- | ||
| − | | = '' | + | | = ''Stegoceras browni'' <br> = ''Ornatotholus browni'' |
| − | | {{Kpt|Wall}} i {{Kpt|Galton}}, [[1979]] | + | | {{Kpt|Wall}} i {{Kpt|Galton}}, [[1979]] <br> ({{Kpt|Wall}} i {{Kpt|Galton}}, [[1979]]) {{Kpt|Galton}} i {{Kpt|Sues}}, [[1983]] |
|- | |- | ||
| − | | = '' | + | | ''Stegoceras brevis'' <br> = ''Stegoceras breve'' |
| − | | | + | | {{Kpt|Lambe}}, [[1902]] <br> {{Kpt|Lambe}}, [[1918]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| = '''''[[Foraminacephale|Foraminacephale brevis]]''''' | | = '''''[[Foraminacephale|Foraminacephale brevis]]''''' | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | | ''"Stegocers" bexelli'' |
| {{Kpt|[[Anders Bohlin|Bohlin]]}}, [[1953]] | | {{Kpt|[[Anders Bohlin|Bohlin]]}}, [[1953]] | ||
| − | | ''[[nomen dubium]]'' | + | | <small>''[[nomen dubium]]''</small> |
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''Stegoceras novomexicanum''}} | |
| {{Kpt|[[Steven Jasinski|Jasinski]]}} i {{Kpt|[[Robert Sullivan|Sullivan]]}}, [[2011]] | | {{Kpt|[[Steven Jasinski|Jasinski]]}} i {{Kpt|[[Robert Sullivan|Sullivan]]}}, [[2011]] | ||
| − | |?''[[nomen dubium]]''; ?= ''Stegoceras validum''; ?= ''[[Sphaerotholus|Sphaerotholus goodwini]]'' | + | |<small>?''[[nomen dubium]]'';</small> ?= ''Stegoceras validum''; ?= ''[[Sphaerotholus|Sphaerotholus goodwini]]'' |
|- | |- | ||
| − | | '' | + | | ''Stegoceras edmontonense'' |
| {{Kpt|Brown}} i {{Kpt|Schlaikjer}}, [[1943]] | | {{Kpt|Brown}} i {{Kpt|Schlaikjer}}, [[1943]] | ||
| − | | = ''[[Prenocephale]] | + | | = '''''[[Prenocephale|Prenocephale edmontonensis]]''''' |
|- | |- | ||
| − | | '' | + | | ''Stegoceras lambei'' |
| {{Kpt|[[Charles M. Sternberg|Sternberg]]}}, [[1945]] | | {{Kpt|[[Charles M. Sternberg|Sternberg]]}}, [[1945]] | ||
| − | | = ''[[Colepiocephale]] | + | | = '''''[[Colepiocephale|Colepiocephale lambei]]''''' |
|- | |- | ||
| − | | '' | + | | ''Stegoceras sternbergi'' |
| {{Kpt|Sternberg}}, 1945 | | {{Kpt|Sternberg}}, 1945 | ||
| − | | = ''[[Hanssuesia]] | + | | = '''''[[Hanssuesia|Hanssuesia sternbergi]]''''' |
|} | |} | ||
Wersja z 12:08, 25 lis 2016
Hasło do poprawy - rozbudowa
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler
"Riloy" |
Łukasz Czepiński |
| Stegoceras (stegoceras) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 2,4 m |
| Masa: | ok. 78 kg |
| Miejsce występowania: | Kanada - Alberta
(formacja Oldman i formacja Dinosaur Park) USA - Nowy Meksyk (formacja Fruitland - ogniwa: Fossil Forest i Hunter Wash) |
| Czas występowania | 78-74 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa Stegoceras. [1] | |
Wstęp
Stegoceras był dinozaurem grubogłowym z kopulastą czaszką o grubości około 7,6 cm. Czaszki samców były prawdopodobnie masywniejsze od czaszek samic, natomiast jednakowo u obu płci czaszki te ulegały pogrubieniu wraz z osiąganym wiekiem. Stegoceras jest bardzo dobrze poznanym pachecefalozaurem - odnaleziono niemal 80 osobników.
Zachowanie
Samce mogły przepychać się wzajemnie w walce o pożywienie lub samicę, ale kwestionuje się, że zderzały się przy tym głowami. Niektórzy uważają, że gruba czaszka stegocerasa była zbyt porowata, aby wytrzymać silne uderzenia.
Dinozaury te być może żyły w niewielkich stadach i prawdopodobnie pasły się razem nisko rosnącymi roślinami, na przykład nad brzegami rzek lub w lasach. W sytuacji zagrożenia, podobnie jak dzisiejsze zwierzęta, zapewne rozpraszały się i uciekały.
Zakrzywione zęby stegocerasa o ząbkowanych krawędziach były przystosowane do gryzienia liści i owoców.
Taksonomia
Historia taksonomii stegocerasa jest dość zawiła. Od dłuższego czasu za ważny uznaje się jedynie kanadyjski gatunek S. validum (co znaczy właśnie "ważny") a w 2011 opisano S. novomexicanum. Ten drugi znany jest - co jest normą wśród pachycefalozaurów - jedynie z niekompletnych czaszek, pochodzących sprzed 75-74 Ma. Początkowo uznawano, że S. novomexicanum osiągał mniejsze rozmiary, jednak ostatnie badania (Williamson & Brusatte, 2016) wykazują, że szczątki wchodzące w skład tego gatunku należą do młodocianych osobników. Możliwe, że nie jest to ważny takson, a szczątki przypisywane do S. novomexicanum należą do młodych Stegoceras validum lub Sphaerotholus goodwini.
Etymologia
Stegoceras znaczy "zadaszony róg"; w czasie nadawania mu nazwy omyłkowo uznano go za rogatego dinozaura. Epitet gatunkowy validum gatunku typowego znaczy "ważny", natomiast drugi człon nazwy drugiego gatunku (novomexicanum) pochodzi od Nowego Meksyku.
Spis gatunków
| Stegoceras | Lambe, 1902 | |
| = Ornatotholus | Galton i Sues, 1983 | |
| Stegoceras validum | (Lambe, 1902); emend. Sues i Galton, 1987 | |
| = Stegoceras browni = Ornatotholus browni |
Wall i Galton, 1979 (Wall i Galton, 1979) Galton i Sues, 1983 | |
| Stegoceras brevis = Stegoceras breve |
Lambe, 1902 Lambe, 1918 |
= Foraminacephale brevis |
| "Stegocers" bexelli | Bohlin, 1953 | nomen dubium |
| Stegoceras novomexicanum | Jasinski i Sullivan, 2011 | ?nomen dubium; ?= Stegoceras validum; ?= Sphaerotholus goodwini |
| Stegoceras edmontonense | Brown i Schlaikjer, 1943 | = Prenocephale edmontonensis |
| Stegoceras lambei | Sternberg, 1945 | = Colepiocephale lambei |
| Stegoceras sternbergi | Sternberg, 1945 | = Hanssuesia sternbergi |
Wybrana bibliografia
Jasinski, S.E. & Sullivan, R.M. (2011) "Re-evaluation of pachycephalosaurids from the Fruitland-Kirtland transition (Kirtlandian, late Campanian), San Juan Basin, New Mexico, with a description of a new species of Stegoceras and a reassessment of Texacephale langstoni" New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 53, 202-215.
Schott, R.K., Evans, D.C., Goodwin, M.B., Horner, J.R., Brown, C.M. & Longrich, N.R. (2011) "Cranial Ontogeny in Stegoceras validum (Dinosauria: Pachycephalosauria): A Quantitative Model of Pachycephalosaur Dome Growth and Variation" PLoS ONE 6 (6): e21092. doi:10.1371/journal.pone.0021092.
Sullivan, R.M. (2006). "A taxonomic review of the Pachycephalosauridae (Dinosauria: Ornithischia)." New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 35: 347-365.
Williamson, T.E., & Brusatte, S.L. (2016). Pachycephalosaurs (Dinosauria: Ornithischia) from the Upper Cretaceous (upper Campanian) of New Mexico: A reassessment of Stegoceras novomexicanum" Cretaceous Research 62: 29–43 doi:10.1016/j.cretres.2016.01.012
